CC65

From Atariki

(Różnice między wersjami)
Jump to: navigation, search
Wersja z dnia 12:47, 12 lip 2005
Jellonek (Dyskusja | wkład)
(drobne zmiany merytoryczne...)
← Previous diff
Aktualna wersja
Polluks (Dyskusja | wkład)
(Skład pakietu - Apple II)
Linia 1: Linia 1:
-'''The 6502 C compiler'''+'''cc65''' to pakiet kompilatora języka [[C]], [[asembler]]a, menedżera bibliotek oraz konsolidatora. Pierwsza wersja została napisana w 1989 roku przez Johna R. Dunninga i była wersją [http://en.wikipedia.org/wiki/Small-C Small-C] na [[Atari 8-bit|małe Atari]]. Obecnie rozwijana wersja (działająca wyłącznie w trybie [http://pl.wikipedia.org/wiki/Kompilacja_skro%C5%9Bna kompilacji skrośnej]), potrafi kompilować pod różne komputery oparte o [[procesor]] [[6502]], jak i 65816 (np. różne odmiany Atari 8-bit, Commodore C64/C128/C16/C116 i inne, Apple II, Nintendo NES...). Pakiet rozwijany jest pod przewodnictwem Ullricha von Bassewitza.
-Sam program piszemy na PC w dowolnym edytorze tekstu jak Notatnik czy [[CodeGenie]] itp, a kompilator C czyli cc65 zamieni nam go na kod maszynowy 6502.+== Skład pakietu ==
-Cały pakiet programów do tworzenia w C znajdziemy na stronie domowej projektu+* ar65 - program do tworzenia bibliotek *.lib i operacji na nich
-[http://www.cc65.org CC65]+* ca65 - [http://pl.wikipedia.org/wiki/Makroasembler makroasembler] dla procesorów 6502, 65C02 i 65816
 +* cc65 - skrośny kompilator języka C, tworzący kod źródłowy asemblera ca65
 +* cl65 - proste w użyciu narzędzie do kompilacji i konsolidacji, będące nakładką na ca65, cc65, co65 i ld65
 +* co65 - program narzędziowy do konwersji [http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik_obiektowy plików obiektowych] w formacie [http://www.6502.org/users/andre/o65/fileformat.html o65] do postaci źródeł asemblera ca65
 +* od65 - object dumper - pokazuje zawartość plików obiektowych (symbole, eksporty, importy, segmenty)
 +* da65 - [http://pl.wikipedia.org/wiki/Deasembler deasembler] produkujący pliki w formacie asemblera ca65
 +* grc - kompilator "zasobów" .grc dla środowiska GEOS z C64/Apple II
 +* ld65 - [http://pl.wikipedia.org/wiki/Konsolidator konsolidator]
 +== Odnośniki zewnętrzne ==
 +* [https://cc65.github.io/ Strona domowa CC65]
 +* [http://en.wikipedia.org/wiki/Cc65 cc65] w Wikipedii
-Możemy też od razu wpaść na ftp-a [ftp://ftp.musoftware.de/pub/uz/cc65/ ftp.musoftware.de/pub/uz/cc65/] i pobrać plik z bibliotekami dla Atari XE/XL '''cc65-atari-2.10.0-1.zip''' oraz plik z kompilatorem przeznaczonym dla konkretnej platformy OS/2, Linux, Windows, np. '''cc65-win32-2.10.0a-1.zip''' czyli Windows.+[[Kategoria:Emulacja]]
- +[[Kategoria:Języki programowania]]
- +
-Jeśli mamy już ściągnięte oba pliki, znajdujemy dla nich miejsce na którejś z partycji (np. C) i rozpakowujemy je do np. katalogu C:\CC65+
- +
-Teraz musimy jeszcze ustawić troche zmiennych środowiskowych, aby kompilator, linker wiedział gdzie co jest. W przypadku rodziny Windows 9x, dopisujemy w pliku AUTOEXEC.BAT:+
- +
- +
-<pre>+
-PATH=%PATH%;C:\CC65\BIN+
- +
-SET CC65_INC=C:\CC65\INCLUDE+
-SET CC65_LIB=C:\CC65\LIB+
-SET LD65_CFG=C:\CC65\DOC+
-</pre>+
- +
-W przypadku Windows 2000, XP, robimy to następująco:+
- +
-<br />+
-<tt>+
-Mój Komputer -> Właściwości -> Zaawansowane -> Zmienne środowiskowe -></tt> dopisujemy w oknie <tt>Zmienne systemowe</tt>, czyli klikamy <tt>"Nowa"</tt> i uzupełniamy oba pola <tt>"Nazwa zmiennej"</tt> i <tt>"Wartość zmiennej"</tt> podobnie jak ma to miejsce w AUTOEXEC-u.+
- +
-<br />+
-Teraz resetujemy komputer i możemy zacząć bawić się CC65 pod Windowsem.+
- +
-<br />+
-W katalogu C:\CC65\BIN znajdują się wszystkie pliki wykonywalne pakietu cc65:+
-<pre>+
- ar65 - program do tworzenia bibliotek *.lib i operacji na nich, np. ar65 l atari.lib+
- wyswietli nam listę modułów wchodzących w skład bibioteki atari.lib+
- +
- ca65 - makro assembler dla procesorów 6502, 65C02 i 65816+
- +
- cc65 - kompilator języka C przeznaczony dla rodziny procesorów 6502+
- +
- cl65 - kompilator i linker w jednym+
- +
- co65 - programik do konwersji skompilowanych plikaów objektowych do postaci źródeł assemblerowych+
- od65 - object dumper - pokazuje zawartość plików obiektowych (symbole, eksporty, importy, segmenty)+
- +
- da65 - disassemler, stosuje zapis strawny na makro assemblera ca65+
- +
- grc - to się Atarowcom nie przyda, bo jest to kompilator dla systemu GEOS z C64+
- +
- ld65 - linker, czyli programik który składa do kupy wszystko i tworzy atarowskiego exe-ka+
-</pre> +
- +
-Teraz wypadałoby coś skompilować, czas więc na nieśmiertelny przykład, pewnie w Basic'u też to pisaliście.+
- +
-<b><u>Przykład 1:</u></b>+
-<pre>+
-#include < stdio.h >+
- +
-int main (void)+
-{+
- printf("Hello, world!\n");+
- return 0;+
-}+
-</pre>+
- +
-Nasz program zapiszemy do pliku np. "hello.c", aby go skompilować piszemy "<b>cl65 -O -t atari hello.c -o hello.xex</b>" i to wszystko, powstał plik HELLO.XEX który możemy już wczytać spod DOS-a. Uruchomienie go bezpośrednio nic nie da, musi być uruchomiony spod DOS-a.+
-<br />+
-<br />+
-Parametry które przekazaliśmy kompilatorowi cl65 oznaczają (wielkość liter jest rozróżniana):+
-<pre>+
- -O optymalizacja kodu, tworzy optymalniejszy kod maszynowy+
- -t sys docelowy system, domyślnie jest to C64 :P+
- -o plik nazwa pliku wyjściowego+
-</pre>+
-Wywołanie <b>cl65</b> to najszybszy i najprostszy sposób kompilacji. Skompilowany program domyślnie ładuje się od <b>$2E00</b>, startuje od <b>$2E01</b>, maksymalna długość skompilowanego programu może wynieść <b>$8E20</b> bajtów. Stos programowy liczy <b>$0800</b> bajtów pamięci. Strona zerowa używana jest od bajtu <b>$82-$FF</b>.+
-<br />+
-<br />+
- +
- +
-Domyślne ustawienia dla linkera (plik ATARI.CFG):+
-<pre>+
-MEMORY {+
- ZP: start = $82, size = $7E, type = rw, define = yes;+
- HEADER: start = $0000, size = $6, file = %O;+
- RAM: start = $2E00, size = $8E20, file = %O; # $8E1F: matches upper bound $BC1F+
-}+
-SEGMENTS {+
- EXEHDR: load = HEADER, type = wprot;+
- CODE: load = RAM, type = wprot, define = yes;+
- RODATA: load = RAM, type = wprot;+
- DATA: load = RAM, type = rw;+
- BSS: load = RAM, type = bss, define = yes;+
- ZEROPAGE: load = ZP, type = zp;+
- AUTOSTRT: load = RAM, type = wprot;+
-}+
-FEATURES {+
- CONDES: segment = RODATA,+
- type = constructor,+
- label = __CONSTRUCTOR_TABLE__,+
- count = __CONSTRUCTOR_COUNT__;+
- CONDES: segment = RODATA,+
- type = destructor,+
- label = __DESTRUCTOR_TABLE__,+
- count = __DESTRUCTOR_COUNT__;+
-}+
-SYMBOLS {+
- __STACKSIZE__ = $800; # 2K stack+
-}+
-</pre>+
- +
-Jednak jakiekolwiek zmiany w pliku <b>*.CFG</b> nie zostaną zauważone jeśli+
-będziemy kompilować używając komendy <b>"-t atari"</b>, trzeba ją zastąpić przez <b>"-C atari.cfg"</b>. Jeśli chcemy mieć też wpływ na typ CPU dla którego będzie generowany kod, lepiej jeśli rozbijemy proces generowania pliku wyjściowego na kompilację, asemblację i linkowanie, wtedy wszystko będzie pod kontrolą.+
- +
-<pre>+
- cc65 -O --cpu 6502 -t atari hello.c -o hello.s+
- ca65 -t atari hello.s -o hello.o+
- ld65 -C atari.cfg -o hello.xex atari.o hello.o atari.lib+
-</pre>+
- +
-Kompilator <b>cc65</b> tworzy z pliku <b>hello.c</b> plik <b>hello.s</b>,+
-następnie makro assembler <b>ca65</b> z pliku <b>hello.s</b> tworzy <b>hello.o</b> i ostatecznie linker <b>ld65</b> z pliku <b>hello.o</b> i przy pomocy biblioteki <b>atari.lib</b> i <b>atari.o</b> oraz pliku konfiguracyjnego <b>atari.cfg</b> tworzy wykonywalny plik Atari <b>hello.xex</b>+
- +
-Jeśli chcemy aby kod programu był wykonywany na 65816, zmieniamy zapis+
-<b>--cpu 6502</b> na <b>--cpu 65816</b>. Czyż nie jest to cudownie proste :).+
- +
-<b><u>Przykład 2:</u></b>+
-<pre>+
-#include < stdio.h >+
- +
-int main (void)+
-{+
- char str1[30],str2[30];+
- int i;+
- +
- puts("wprowadz lancuch 1"),gets(str1);+
- puts("wprowadz lancuch 2"),gets(str2);+
- +
- for (i=0; str1[i]==str2[i]; i++)+
- {+
- }+
- +
- if (str1[i]==0) // standard ansi, ciag znakow zakonczony zerem+
- {+
- puts("oba lancuchy sa identyczne");+
- return 0;+
- }+
- +
- puts("lancuchy sa rozne");+
- +
- return 0;+
-}+
- +
-Progamik pyta się o dwa łańcuchy znaków, potem je porównuje i informuje czy łańcuchy są identyczne, czy też różne. Jest jeszcze biblioteczna funkcja C -> "strcmp" która porówna ciągi, ale przecież jej użycie byłoby zbyt proste :)+
- +
-<b><u>Przykład 3:</u></b>+
-<pre>+
-/* clock example: countdown */+
-#include < stdio.h >+
-#include < time.h >+
- +
-void wait ( int seconds )+
-{+
- clock_t endwait;+
- endwait = clock () + seconds * CLK_TCK ;+
- while (clock() < endwait) {}+
-}+
- +
-int main ()+
-{+
- int n;+
- printf ("Starting countdown...\n");+
- for (n=10; n>0; n--)+
- {+
- printf ("%d\n",n);+
- wait (1);+
- }+
- printf ("FIRE!!!\n");+
- return 0;+
-}+
-</pre>+
-Programik zlicza od 10 do 0, wypisując stosowny komunikat na ekranie. Jest to też przykład wykonania opóźnienie z użyciem "time.h"+
- +
- +
-Nie ma jednak róży bez kolców. Wstawianie wstawek assemblerowych musi odbywać się poprzez pliki z rozszerzeniem *.s, a tak zwiększona liczba plików nie sprzyja ogólnej czytelności projektu. Przydzialana programowi pamięć w zasadzie mieści się w granicy $2000-$BFFF, troche mało jeśli ktoś myśli o większym projekcie. Problem z pamięcią miał też autor atarowskiej wersji systemu [[Contiki]], który posłużył się specjalnie okrojoną wersją DOS - PicoDos aby tylko wcisnąć więcej kodu poniżej adresu $2000.+

Aktualna wersja

cc65 to pakiet kompilatora języka C, asemblera, menedżera bibliotek oraz konsolidatora. Pierwsza wersja została napisana w 1989 roku przez Johna R. Dunninga i była wersją Small-C na małe Atari. Obecnie rozwijana wersja (działająca wyłącznie w trybie kompilacji skrośnej), potrafi kompilować pod różne komputery oparte o procesor 6502, jak i 65816 (np. różne odmiany Atari 8-bit, Commodore C64/C128/C16/C116 i inne, Apple II, Nintendo NES...). Pakiet rozwijany jest pod przewodnictwem Ullricha von Bassewitza.

Skład pakietu

  • ar65 - program do tworzenia bibliotek *.lib i operacji na nich
  • ca65 - makroasembler dla procesorów 6502, 65C02 i 65816
  • cc65 - skrośny kompilator języka C, tworzący kod źródłowy asemblera ca65
  • cl65 - proste w użyciu narzędzie do kompilacji i konsolidacji, będące nakładką na ca65, cc65, co65 i ld65
  • co65 - program narzędziowy do konwersji plików obiektowych w formacie o65 do postaci źródeł asemblera ca65
  • od65 - object dumper - pokazuje zawartość plików obiektowych (symbole, eksporty, importy, segmenty)
  • da65 - deasembler produkujący pliki w formacie asemblera ca65
  • grc - kompilator "zasobów" .grc dla środowiska GEOS z C64/Apple II
  • ld65 - konsolidator

Odnośniki zewnętrzne

Personal tools