Arabski 65XE

From Atariki

(Różnice między wersjami)
Jump to: navigation, search
Wersja z dnia 07:05, 20 maj 2024
Krótki (Dyskusja | wkład)
(Istnieją arabskie 65XE z płytą 130XE.)
← Previous diff		 Wersja z dnia 07:28, 20 maj 2024
Krótki (Dyskusja | wkład)
(→System operacyjny - Wersja 2. systemu występuje też w egzemplarzach produkcyjnych, nie tylko w prototypie.)
Next diff →
Linia 7: Linia 7:
==System operacyjny== ==System operacyjny==
-W arabskim 65XE znajduje się [[XL OS]] o [[sygnatura XL OS|sygnaturze]] BB000001 rev. 59 z 21 lipca 1987. Jest to zmodyfikowana wersja systemu BB000001 rev. 3.+Arabski 65XE zawiera [[XL OS]] zmodyfikowany pod kątem obsługi alfabetu arabskiego. Występuje on w dwóch wersjach. Obie mają taką samą [[sygnatura XL OS|sygnaturę]] BB000001 rev. 59 / 21 lipca 1987, więc można je odróżnić tylko porównując dostępne funkcje, albo po oznaczeniach na kości ROM.
-Nowością w systemie jest:+===Wersja z 1987 roku===
 +Jest to zmodyfikowana wersja XL OS-u BB000001 rev. 3, wzbogacona o następujące funkcje:
* Dodany arabski zestaw znaków, umieszczony w miejscu zestawu standardowego, od adresu $E000. Zestaw standardowy został przeniesiony pod adres $CC00, gdzie wcześniej znajdował się zestaw międzynarodowy. W nowym zestawie duże litery są niezmienione, natomiast w miejscu cyfr, małych liter i znaków semigrafiki zostały umieszczone arabskie litery. * Dodany arabski zestaw znaków, umieszczony w miejscu zestawu standardowego, od adresu $E000. Zestaw standardowy został przeniesiony pod adres $CC00, gdzie wcześniej znajdował się zestaw międzynarodowy. W nowym zestawie duże litery są niezmienione, natomiast w miejscu cyfr, małych liter i znaków semigrafiki zostały umieszczone arabskie litery.
* Zmienione procedury edytora ekranowego. Przejście w tryb małych liter ('''Caps''') lub semigrafiki ('''Control'''+'''Caps''') powoduje, że tekst będzie wprowadzany od strony prawej do lewej. Naciśnięcie klawisza nie powoduje przesunięcia kursora, lecz przesunięcie całej linii począwszy od kursora w prawo i wstawienie znaku na zwolnione w ten sposób miejsce. W trybie dużych liter znaki alfanumeryczne wprowadzane są normalnie, a z klawiszem '''Control''' - od prawej do lewej. * Zmienione procedury edytora ekranowego. Przejście w tryb małych liter ('''Caps''') lub semigrafiki ('''Control'''+'''Caps''') powoduje, że tekst będzie wprowadzany od strony prawej do lewej. Naciśnięcie klawisza nie powoduje przesunięcia kursora, lecz przesunięcie całej linii począwszy od kursora w prawo i wstawienie znaku na zwolnione w ten sposób miejsce. W trybie dużych liter znaki alfanumeryczne wprowadzane są normalnie, a z klawiszem '''Control''' - od prawej do lewej.
-Wszystkie znane 65XE sprowadzone z Egiptu, np. przez [[Nosty|Nosty'ego]][http://atarionline.pl/v01/index.php?subaction=showfull&id=1184283958&archive=&start_from=20&ucat=6&ct=wynalazki] czy Laurenta Delsarte[http://www.atari800xl.eu/public/65xearab/], zawierają powyżej opisany system. Istnieje natomiast jeden egzemplarz kupiony w Stanach Zjednoczonych[http://www.savetz.com/vintagecomputers/arabic65xe/], którego OS nieco się różni. Maszyna ta jest w wersji NTSC, co pozwala przypuszczać że jest to prototyp.+Kość ROM z tym systemem ma nadrukowane oznaczenie C101700-001A (C) ATARI 1987.
-W systemie tym, oznaczonym taką samą sygnaturą jak poprzedni, wprowadzono kilka dodatkowych usprawnień:+Przykładowe egzemplarze z tym systemem, to sprowadzone z Egiptu egzemplarz [[Nosty|Nosty'ego]][http://atarionline.pl/v01/index.php?subaction=showfull&id=1184283958&archive=&start_from=20&ucat=6&ct=wynalazki] oraz Laurenta Delsarte[http://www.atari800xl.eu/public/65xearab/].
 + 
 +===Wersja z 1988 roku===
 +Jest to wersja rozwojowa ww. wersji z 1987 r. W systemie tym wprowadzono kilka dodatkowych usprawnień:
* Arabski zestaw znaków został nieznacznie zmieniony. Charakterystyczny jest wygląd znaku Esc - w poprzedniej wersji był zastąpiony przez arabski znak, tu wygląda normalnie. * Arabski zestaw znaków został nieznacznie zmieniony. Charakterystyczny jest wygląd znaku Esc - w poprzedniej wersji był zastąpiony przez arabski znak, tu wygląda normalnie.
* Wprowadzono przełączanie między zestawami arabskim i standardowym kombinacją '''Shift'''+'''Help'''. * Wprowadzono przełączanie między zestawami arabskim i standardowym kombinacją '''Shift'''+'''Help'''.
Linia 21: Linia 25:
* Kombinacja '''Control'''+'''Caps''' nie powoduje przełączenia edytora w tryb semigrafiki, lecz włącza/wyłącza "tryb prawostronny" - tekst obecny na ekranie jest przesuwany do prawej krawędzi (a w każdej linii dodatkowo zamieniana jest kolejność słów). Zmienia się też interpretacja komend edytora - działanie klawiszy takich jak '''Bk Sp''', '''Delete''' czy strzałek jest "odbite w lustrze". W połączeniu z trybem małych liter pozwala to pisać po arabsku poprawnie, czyli od prawej krawędzi ekranu do lewej. * Kombinacja '''Control'''+'''Caps''' nie powoduje przełączenia edytora w tryb semigrafiki, lecz włącza/wyłącza "tryb prawostronny" - tekst obecny na ekranie jest przesuwany do prawej krawędzi (a w każdej linii dodatkowo zamieniana jest kolejność słów). Zmienia się też interpretacja komend edytora - działanie klawiszy takich jak '''Bk Sp''', '''Delete''' czy strzałek jest "odbite w lustrze". W połączeniu z trybem małych liter pozwala to pisać po arabsku poprawnie, czyli od prawej krawędzi ekranu do lewej.
* W trybie małych liter, podczas pisania po arabsku naciśnięcie spacji powoduje, że ostatnia litera wprowadzonego przed chwilą wyrazu zamieniana jest na "alternatywną wersję" - w języku arabskim każda litera występuje w 4 formach, z czego w Atari dostępne są dwie. * W trybie małych liter, podczas pisania po arabsku naciśnięcie spacji powoduje, że ostatnia litera wprowadzonego przed chwilą wyrazu zamieniana jest na "alternatywną wersję" - w języku arabskim każda litera występuje w 4 formach, z czego w Atari dostępne są dwie.
 +
 +Wszystkie znane egzemplarze z tą wersją systemu mają go umieszczonego na kości EPROM z oznaczeniem C101700-002C (C) ATARI 1988 wydrukowanym na naklejonej etykiecie.[https://forums.atariage.com/topic/201133-os-source-code-all-revisions/?do=findComment&comment=4105525][https://forums.atariage.com/topic/215997-atari-65xe-arabic/?do=findComment&comment=3848790] Firma Atari najwyraźniej nie wyprodukowała zwykłej kości ROM z tym systemem, być może dlatego że nie planowała produkcji dużej liczby egzemplarzy.
 +
 +Oprócz "zwykłych" egzemplarzy z tym systemem w wersji PAL istnieje jeden egzemplarz kupiony w Stanach Zjednoczonych[http://www.savetz.com/vintagecomputers/arabic65xe/] w wersji NTSC, co pozwala przypuszczać że jest to prototyp.
==Oprogramowanie== ==Oprogramowanie==

Wersja z dnia 07:28, 20 maj 2024

Wersja komputera 65XE sprzedawana przez Atari Corporation w Egipcie, Arabii Saudyjskiej i być może w innych krajach arabskich. Na obudowie obok nazwy Atari widnieje słowo "gwiazda" zapisane w języku arabskim - pod taką marką rozprowadzane było Atari w tym regionie.

Spis treści

Sprzęt

Wersja arabska od zwykłego 65XE różni się nadrukami w języku arabskim na obudowie i na klawiszach oraz zmodyfikowanym systemem operacyjnym, przystosowanym do wprowadzania tekstu w języku arabskim. Poza tym jest to zwykłe 65XE w obowiązującym w Egipcie standardzie PAL z Atari BASIC-iem rev. C.

Wszystkie dotychczas znane egzemplarze mają gniazdo ECI. Większość jest zbudowana na płycie głównej C100455 "65XEN", ale istnieją tez egzemplarze z płytą główną C103579 "130XE".[1]

System operacyjny

Arabski 65XE zawiera XL OS zmodyfikowany pod kątem obsługi alfabetu arabskiego. Występuje on w dwóch wersjach. Obie mają taką samą sygnaturę BB000001 rev. 59 / 21 lipca 1987, więc można je odróżnić tylko porównując dostępne funkcje, albo po oznaczeniach na kości ROM.

Wersja z 1987 roku

Jest to zmodyfikowana wersja XL OS-u BB000001 rev. 3, wzbogacona o następujące funkcje:

  • Dodany arabski zestaw znaków, umieszczony w miejscu zestawu standardowego, od adresu $E000. Zestaw standardowy został przeniesiony pod adres $CC00, gdzie wcześniej znajdował się zestaw międzynarodowy. W nowym zestawie duże litery są niezmienione, natomiast w miejscu cyfr, małych liter i znaków semigrafiki zostały umieszczone arabskie litery.
  • Zmienione procedury edytora ekranowego. Przejście w tryb małych liter (Caps) lub semigrafiki (Control+Caps) powoduje, że tekst będzie wprowadzany od strony prawej do lewej. Naciśnięcie klawisza nie powoduje przesunięcia kursora, lecz przesunięcie całej linii począwszy od kursora w prawo i wstawienie znaku na zwolnione w ten sposób miejsce. W trybie dużych liter znaki alfanumeryczne wprowadzane są normalnie, a z klawiszem Control - od prawej do lewej.

Kość ROM z tym systemem ma nadrukowane oznaczenie C101700-001A (C) ATARI 1987.

Przykładowe egzemplarze z tym systemem, to sprowadzone z Egiptu egzemplarz Nosty'ego[2] oraz Laurenta Delsarte[3].

Wersja z 1988 roku

Jest to wersja rozwojowa ww. wersji z 1987 r. W systemie tym wprowadzono kilka dodatkowych usprawnień:

  • Arabski zestaw znaków został nieznacznie zmieniony. Charakterystyczny jest wygląd znaku Esc - w poprzedniej wersji był zastąpiony przez arabski znak, tu wygląda normalnie.
  • Wprowadzono przełączanie między zestawami arabskim i standardowym kombinacją Shift+Help.
  • Przejście w tryb małych liter powoduje wpisywanie tekstu od prawej do lewej tylko gdy włączony jest arabski zestaw znaków (kombinacją Shift+Help lub wpisaniem $E0 do CHBAS). W trybie dużych liter pisanie z Control nie powoduje już przejścia w tryb od prawej do lewej.
  • Kombinacja Control+Caps nie powoduje przełączenia edytora w tryb semigrafiki, lecz włącza/wyłącza "tryb prawostronny" - tekst obecny na ekranie jest przesuwany do prawej krawędzi (a w każdej linii dodatkowo zamieniana jest kolejność słów). Zmienia się też interpretacja komend edytora - działanie klawiszy takich jak Bk Sp, Delete czy strzałek jest "odbite w lustrze". W połączeniu z trybem małych liter pozwala to pisać po arabsku poprawnie, czyli od prawej krawędzi ekranu do lewej.
  • W trybie małych liter, podczas pisania po arabsku naciśnięcie spacji powoduje, że ostatnia litera wprowadzonego przed chwilą wyrazu zamieniana jest na "alternatywną wersję" - w języku arabskim każda litera występuje w 4 formach, z czego w Atari dostępne są dwie.

Wszystkie znane egzemplarze z tą wersją systemu mają go umieszczonego na kości EPROM z oznaczeniem C101700-002C (C) ATARI 1988 wydrukowanym na naklejonej etykiecie.[4][5] Firma Atari najwyraźniej nie wyprodukowała zwykłej kości ROM z tym systemem, być może dlatego że nie planowała produkcji dużej liczby egzemplarzy.

Oprócz "zwykłych" egzemplarzy z tym systemem w wersji PAL istnieje jeden egzemplarz kupiony w Stanach Zjednoczonych[6] w wersji NTSC, co pozwala przypuszczać że jest to prototyp.

Oprogramowanie

Na rynku arabskim dostępne było specyficzne oprogramowanie - głównie cartridge z programami edukacyjnymi. Szacuje się, że różnych cartridge'y może być około 30. Produkowała je istniejąca do dziś firma elektroniczna "aDawliah".

Odnośniki zewnętrzne

Źródło: "http://atariki.krap.pl/index.php/Arabski_65XE"
Personal tools