KSO Turbo 2000

From Atariki

(Różnice między wersjami)

Aktualna wersja

Jedna z odmian systemu turbo do magnetofonów Atari, bazująca na wcześniejszym rozwiązaniu opracowanym przez Wojciecha Zabołotnego o nazwie Turbo 2T06. Po przeróbce magnetofon potrafił odczytywać/zapisywać programy ze zwiększoną prędkością (różną w różnych odmianach turbo), przez co szybciej się one wczytywały i więcej mogło się zmieścić na kasecie. Przeróbka polegała na dodaniu małej płytki drukowanej do magnetofonu która zawierała niezależny (od tego wbudowanego w magnetofon) tor odczytu i zapisu przeznaczony dla przetwarzania sygnałów w systemie Turbo. Sygnały był przesyłany przez dodatkowy kabel podłączany do drugiego portu Joysticka (jest to następstwo wynikające z tego, iż system bazował na Turbo 2T06, które pierwotnie było przeznaczone do połączenia dowolnego klasycznego magnetofonu do komputera). Sygnały przesyłane do/z komputera to; zapis, odczyt oraz sterowanie silnikiem magnetofonu. Sterowanie zapisem, odczytem oraz włączanie i wyłączanie silnika magnetofonu w przypadku obsługi systemu turbo odbywało się poprzez sterowanie odpowiednimi bitami PORTA ($D300) układu PIA. Gdy magnetofon pracował w systemie turbo z gniazda SIO było pobierane tylko zasilanie.

Spis treści

1 Nazewnictwo
2 Technikalia, obsługa
3 Struktura nagrania
- 3.1 Format standardowy
- 3.2 Formaty niestandardowe
4 Inne spotykane systemy turbo serii 2000 to
5 Linki
6 Bibliografia
7 Zobacz też

[Edytuj]

Nazewnictwo

Nazwa K.S.O. to nic innego jak skrót od pierwszych wyrazów nazwy: Kasetowy System Operacyjny (zresztą w pierwszych wersjach spotyka się w menu pełną nazwę), Turbo oznaczało zwiększoną prędkość transmisji.

[Edytuj]

Technikalia, obsługa

W większości przypadków systemy turbo oprócz przyspieszenia transmisja od<=>do magnetofonu oferowało namiastkę DOSu: wyświetlanie nazw plików, możliwość uruchamiania plików wielo-blokowych (wraz z powrotem do wcześniejszych bloków), uruchomienie wbudowanego Basica itp. Standardowo zmieniało też nazwę magnetofonu na D: (w nawiązaniu do stacji dyskietek, blokując dostęp do tych ostatnich). W późniejszych systemach można było spotkać nazwę T: (od "turbo") zamiast D:.

Standardowa obsługa wygląda tak:

 Uruchomienie komputera: BASIC (T/N) ==> Wybór, czy mamy używać Atari Basic czy nie
 R/L/E Load&Run/Load/Exit            ==> Wyświetlane menu systemu,wybór:
                   ==>R - wgraj i uruchom
                   ==>L - tylko wgraj
                   ==>E - wyjście (zimny start) - w K.S.O. 2000
 Wgranie programu: R D:nazwa         ==> wgrywa i uruchamia program o podanej nazwie
                   R D: *            ==> wgranie nagłówka (tytułu) programu, i:
                  -> wczytanie programu i jego uruchomienie po naciśnięciu klawisza T
                  -> poszukiwanie kolejnego nagłówka po naciśnięciu N (lub dowolnego klawisza)
                   R D***            ==> wczytanie i uruchomienie pierwszego napotkanego programu
                   W Basicu: zgodnie z instrukcjami Basica dla stacji dysków D: (gwiazdki
                             obowiązują jak powyżej)

Niektóre programy wymagały specjalnych programów ładujących. Najpopularniejsze z nich to: L1, L2 i "WIELOBLOK" (dla K.S.O. Turbo 2000). Te dodatkowe programy ładujący były potrzebne gdy następował konflikt obszarów adresowych, tzn. np. program do załadowania chciał umiejscowić się w tym samym obszarze co Kasetowy System Operacyjny. Czasami niektóre z ładowanych programów wymagały innego sposobu uruchomienia (np. nie posiadały segmentu RUN) i owe programy ładujące po prostu inaczej traktowały te wielo-segmentowe Binarny_plik_DOS-u pliki binarne DOS.

[Edytuj]

Struktura nagrania

Opis na podstawie analizy sygnału nagranego na taśmie

Nośnikiem informacji jest szerokość impulsu (modulacja PWM). Przez impuls jest rozumiana sekwencja stanów "0" i "1" (w tej kolejności) na linii danych portu szeregowego, lub innymi słowy sekwencja niskiego i wysokiego poziomu sygnału zapisu magnetofonowego (lub raczej sekwencja opadającego i narastającego zbocza sygnału - tu kolejność powinien zweryfikować ktoś biegły w elektronice).

Kształt fali sygnału odczytanego z taśmy przypomina sinusoidę, choć zapewne jest to tylko efekt wygładzenia przebiegu prostokątnego przez elektronikę dyskretną (analogową).

W K.S.O. Turbo 2000 występują impulsy o trzech szerokościach:

impulsy o szerokości 1 ms służące do zapisu sygnału pilotującego
impulsy o szerokości 0.5 ms (1/2 szerokości impulsu sygnału pilotującego) kodują bit "1"
impulsy o szerokości 0.25 ms (1/4 szerokości impulsu sygnału pilotującego) kodują bit "0"

[Edytuj]

Format standardowy

Pojedyncze nagranie ("plik") zapisywane jest w 2 lub więcej blokach danych. Pierwszy blok to blok nazwy, następne zawierają właściwe dane.

W bloku nazwy kolejno występują:

4096 impulsów sygnału pilotującego
2 bajty o wartościach $00 i $FF (odróżniające blok nazwy od bloku danych)
10 bajtów z nazwą "pliku"; jeżeli nazwa jest krótsza to dopełnia się ją spacjami
1 bajt sumy kontrolnej

Blok danych składa się z:

około 3904 impulsów sygnału pilotującego (ze względu na zawsze występujące szumy nie udaje się uzyskać jednoznacznej liczby, jest to jednak dość blisko wartości 4096-192; przed blokiem nazwy prawie zawsze udaje się wykryć wszystkie 4096).
2 bajty długości bloku (zapisane w porządku little-endian); $0c00 (3072) dla bloków pełnych lub mniej dla bloków niepełnych
3072 bajty danych; jeżeli blok jest niepełny, to dopełnia się go zerami
1 bajt sumy kontrolnej

Bity w bajcie są zapisywane w kolejności od najstarszego do najmłodszego.

Jedno-bajtowa suma kontrolna jest obliczana przez dodawanie bez przeniesienia (czyli modulo 256). Przy obliczaniu sumowane są zawsze wszystkie bajty w bloku.

Czasem kontrola poprawności danych była realizowana przez wykonanie operacji XOR na wszystkich bajtach bloku (łącznie z bajtem sumy kontrolnej powinno wyjść 0). Najprawdopodobniej była to jedna z form zabezpieczeń przed kopiowaniem oryginalnych kaset w formacie Turbo 2000.

Długości przerw między blokami zawsze wynoszą 0.2 s. Ze względu na bardzo dużą długość sygnału pilotującego zostawianie dłuższych przerw wydaje się zbędne.

[Edytuj]

Formaty niestandardowe

[Edytuj]

Zapis z zabezpieczeniami

Notatka sporządzona na podstawie informacji uzyskanych od Pajero

Najczęstszymi modyfikacjami było wprowadzanie rekordów (bloków) o niestandardowej długości. Bez specjalnych zabiegów takich nagrań nie można było skopiować standardowym oprogramowaniem.

Inna modyfikacja to rekordy z błędną sumą kontrolną (ewentualnie sumą kontrolną liczoną inaczej - patrz wyżej) lub zniekształceniami sygnału powodującymi wystąpienie błędu przy próbie kopiowania (odpowiedni loader przerywa odczyt przed wystąpieniem błędu).

[Edytuj]

"Nowy format" (Turbo 2000F+)

Blok nazwy wygląda tak samo jak w oryginalnym formacie Turbo 2000. Za blokiem nazwy znajduje się jeden standardowy blok danych w formacie Turbo 2000. Blok ten zawiera program ładujący, który przejmuje kontrolę nad wczytywaniem właściwego programu. Następny blok poprzedzony jest 3584 impulsami sygnału pilotującego i ma 8 bajtów:

2 bajty $FF
2 bajty określające adres początku ładowania następnego bloku danych
2 bajty określające adres końca ładowania następnego bloku danych
1 bajt sumy kontrolnej
1 bajt zerowy

Za nim znajduje się:

kilka-kilkanaście impulsów sygnału pilotującego (ilość może być ustawiona podczas zapisu)
bajty danych
1 bajt sumy kontrolnej
jeden bajt zerowy

Kolejne pary bloków danych wyglądają podobnie:

od kliku do kilkunastu impulsów sygnału pilotującego (ilość może być ustawiona podczas zapisu) lub 768 impulsów jeżeli poprzedni blok był ładowany pod adres INITAD ($02E2)
2 bajty określające adres początku ładowania następnego bloku danych
2 bajty określające adres końca ładowania następnego bloku danych
1 bajt sumy kontrolnej
1 bajt zerowy
od kliku do kilkunastu impulsów sygnału pilotującego (ilość może być ustawiona podczas zapisu)
bajty danych
1 bajt sumy kontrolnej
1 bajt zerowy

Plik kończy się blokiem złożonym z 4 bajtów $FF, sumy kontrolnej ($FC) i bajtu $00.

Przerwa (cisza ok. 0.5 s) pojawia się tylko bezpośrednio za blokiem nazwy, poza tym bloki danych są rozdzielane jedynie impulsami sygnału pilotującego.

[Edytuj]

Speedy 2700 (lub *AJEK)

Blok nazwy wygląda tak samo jak w oryginalnym formacie Turbo 2000. Za blokiem nazwy znajduje się jeden standardowy blok danych w formacie Turbo 2000. Blok ten zawiera program ładujący, który przejmuje kontrolę nad wczytywaniem właściwego programu. Kolejne bloki danych rozpoczynają się 1536 impulsami sygnału pilotującego, nie mają ściśle określonej długości i zawierają grupy bajtów (bez żadnych przerw między nimi) o następującej budowie:

2 bajty określające adres początku ładowania
2 bajty określające adres końca ładowania
1 bajt sumy kontrolnej

Blok danych kończy jedna z dwóch sekwencji:

grupa danych ładowana do INITAD ($02E2-$02E3) - po załadowaniu wykonanywany jest podprogram inicjujący pod adresem umieszczonym w INITAD, silnik magnetofonu jest zatrzymywany, potrzebny jest dodatkowy czas przed dalszym odczytem
dwa bajty $FF - oznacza to koniec pliku

Pomiędzy blokami, poza impulsami sygnału pilotującego, nie ma żadnych przerw.

[Edytuj]

Inne spotykane systemy turbo serii 2000 to

Turbo 2600
Turbo 2001 (TOMS)
Turbo 2002
Turbo 2000 Plus
Turbo 2000 F (+)

[Edytuj]

Linki

Opis konstrukcji interfejsu oraz cartridge w dziale "SERWIS" na stronie Jerzego Soboli
post QTZ na forum Atari Area na temat KSO Turbo 2000 znajdującym się w jego magnetofonie.

[Edytuj]

Bibliografia

Instrukcja obsługi KSO TURBO 2000
Robert Rogowski, Wojciech Zientara, "Turbo 2000". Bajtek 8/1989 (w Atarionline.pl), s. 6

[Edytuj]

Zobacz też

Systemy turbo

Ten artykuł to tylko zalążek. Możesz pomóc rozwojowi Atariki poprzez rozszerzenie go o więcej informacji.

Źródło: "http://atariki.krap.pl/index.php/KSO_Turbo_2000"

Kategorie stron: Atari 8-bit | Magnetofonowe systemy turbo

-Jedna z odmian systemu turbo do magnetofonów [[Atari]]. Po przeróbce magnetofon potrafił odczytywać/zapisywać programy ze zwiększoną prędkością (różną w różnych odmianach turbo), przez co szybciej się one wczytywały i więcej mogło się zmieścić na kasecie. Przeróbka polegała zazwyczaj na dodaniu małej płytki drukowanej do magnetofonu i podciągnięcie do niej napięcia 5V za pomocą dodatkowego kabla (zazwyczaj drugi port Joysticka lub z gniazda SIO - zależnie od przeróbki. Niektóre magnetofony miały poprowadzony odpowiedni kabelek już w standardowym przewodzie od SIO).
+{{grafr|Kso2000.gif}}
+Jedna z odmian systemu turbo do magnetofonów [[Atari]], bazująca na wcześniejszym rozwiązaniu opracowanym przez Wojciecha Zabołotnego o nazwie [[Turbo 2T06]]. Po przeróbce magnetofon potrafił odczytywać/zapisywać programy ze zwiększoną prędkością (różną w różnych odmianach turbo), przez co szybciej się one wczytywały i więcej mogło się zmieścić na kasecie. Przeróbka polegała na dodaniu małej płytki drukowanej do magnetofonu która zawierała niezależny (od tego wbudowanego w magnetofon) tor odczytu i zapisu przeznaczony dla przetwarzania sygnałów w systemie Turbo. Sygnały był przesyłany przez dodatkowy kabel podłączany do drugiego portu Joysticka (jest to następstwo wynikające z tego, iż system bazował na Turbo 2T06, które pierwotnie było przeznaczone do połączenia dowolnego klasycznego magnetofonu do komputera). Sygnały przesyłane do/z komputera to; zapis, odczyt oraz sterowanie silnikiem magnetofonu. Sterowanie zapisem, odczytem oraz włączanie i wyłączanie silnika magnetofonu w przypadku obsługi systemu turbo odbywało się poprzez sterowanie odpowiednimi bitami [[Rejestry PIA#PORTA|PORTA ($D300)]] układu [[PIA]]. Gdy magnetofon pracował w systemie turbo z gniazda [[Gniazdo_SIO|SIO]] było pobierane tylko zasilanie.
 == Nazewnictwo ==
-Nazwa KSO to nic innego jak skrót od pierwszych wyrazów nazwy: '''K'''asetowy '''S'''ystem '''O'''peracyjny (zresztą w pierwszych wersjach spotyka się w menu pełną nazwę), Turbo oznaczało zwiększoną prędkość transmisji.
+Nazwa K.S.O. to nic innego jak skrót od pierwszych wyrazów nazwy: '''K'''asetowy '''S'''ystem '''O'''peracyjny (zresztą w pierwszych wersjach spotyka się w menu pełną nazwę), Turbo oznaczało zwiększoną prędkość transmisji.
 == Technikalia, obsługa ==
-W większości przypadków systemy turbo oprócz przyspieszenia transmisja od<=>do magnetofonu oferowało  namiastkę [[DOS]]u: wyświetlanie nazw plików, możliwość uruchamiania plików wieloblokowych (wraz z powrotem do wcześniejszych bloków), uruchomienie wbudowanego Basica itp. Standardowo zmieniało też nazwę magnetofonu na D: (w nawiązaniu do stacji dyskietek, blokując dostęp do tych ostatnich). W późniejszych systemach można było spotkać nazwę T: (od 'tape') zamiast D:.
+W większości przypadków systemy turbo oprócz przyspieszenia transmisja od<=>do magnetofonu oferowało  namiastkę [[DOS]]u: wyświetlanie nazw plików, możliwość uruchamiania plików wielo-blokowych (wraz z powrotem do wcześniejszych bloków), uruchomienie wbudowanego Basica itp. Standardowo zmieniało też nazwę magnetofonu na D: (w nawiązaniu do stacji dyskietek, blokując dostęp do tych ostatnich). W późniejszych systemach można było spotkać nazwę T: (od "turbo") zamiast D:.
 Standardowa obsługa wygląda tak:
                     ==>R - wgraj i uruchom
                     ==>L - tylko wgraj
-                    ==>E - wyjście (zimny start) - w KSO 2000
+                    ==>E - wyjście (zimny start) - w K.S.O. 2000
   Wgranie programu: R D:nazwa         ==> wgrywa i uruchamia program o podanej nazwie
                     R D: *            ==> wgranie nagłówka (tytułu) programu, i:
                               obowiązują jak powyżej)
-Niektóre programy wymagały specjalnych plików nagłówkowych zawartych w tzw. [[loader|loaderze]]. Najpopularniejsze z nich to: L1, L2 i WIELOBLOK (dla KSO Turbo 2000).
+Niektóre programy wymagały specjalnych programów ładujących. Najpopularniejsze z nich to: L1, L2 i "WIELOBLOK" (dla K.S.O. Turbo 2000). Te dodatkowe programy ładujący były potrzebne gdy następował konflikt obszarów adresowych, tzn. np. program do załadowania chciał umiejscowić się w tym samym obszarze co Kasetowy System Operacyjny. Czasami niektóre z ładowanych programów wymagały innego sposobu uruchomienia (np. nie posiadały segmentu RUN) i owe programy ładujące po prostu inaczej traktowały te wielo-segmentowe [[Binarny_plik_DOS-u pliki binarne DOS]].
 ==Struktura nagrania==
 Kształt fali sygnału odczytanego z taśmy przypomina sinusoidę, choć zapewne jest to tylko efekt wygładzenia przebiegu prostokątnego przez elektronikę dyskretną (analogową).
-W KSO Turbo 2000 występują impulsy o trzech szerokościach:
+W K.S.O. Turbo 2000 występują impulsy o trzech szerokościach:
-* impulsy o szerokości 1 ms służace do zapisu sygnału pilotującego
+* impulsy o szerokości 1 ms służące do zapisu sygnału pilotującego
 * impulsy o szerokości 0.5 ms (1/2 szerokości impulsu sygnału pilotującego) kodują  bit "1"
 * impulsy o szerokości 0.25 ms (1/4 szerokości impulsu sygnału pilotującego) kodują  bit "0"
 Blok danych składa się  z:
 * około 3904 impulsów sygnału pilotującego ''(ze względu na zawsze występujące szumy nie udaje się uzyskać jednoznacznej liczby, jest to jednak dość blisko wartości 4096-192; przed blokiem nazwy prawie zawsze udaje się wykryć wszystkie 4096)''.
-* 2 bajty długości bloku (zapisane w porządku little endian); $1200 dla bloków pełnych lub mniej dla bloków niepełnych
+* 2 bajty długości bloku (zapisane w porządku [https://pl.wikipedia.org/wiki/Kolejno%C5%9B%C4%87_bajt%C3%B3w little-endian]); $0c00 (3072) dla bloków pełnych lub mniej dla bloków niepełnych
 * 3072 bajty danych; jeżeli blok jest niepełny, to dopełnia się go zerami
 * 1 bajt sumy kontrolnej
 Bity w bajcie są zapisywane w kolejności od najstarszego do najmłodszego.
-Jednobajtowa suma kontrolna jest obliczana przez dodawanie bez przeniesienia (czyli modulo 256). Przy obliczaniu sumowane są zawsze wszystkie bajty w bloku.
+Jedno-bajtowa suma kontrolna jest obliczana przez dodawanie bez przeniesienia (czyli modulo 256). Przy obliczaniu sumowane są zawsze wszystkie bajty w bloku.
 Czasem kontrola poprawności danych była realizowana przez wykonanie operacji XOR na wszystkich bajtach bloku (łącznie z bajtem sumy kontrolnej powinno wyjść 0). Najprawdopodobniej była to jedna z form zabezpieczeń przed kopiowaniem oryginalnych kaset w formacie Turbo 2000.
 Kolejne pary bloków danych wyglądają podobnie:
-* kilka-kilknaście impulsów sygnału pilotującego (ilość może być ustawiona podczas zapisu) lub 768 impulsów jeżeli poprzedni blok był ładowany pod adres INITAD ($02E2)
+* od kliku do kilkunastu impulsów sygnału pilotującego (ilość może być ustawiona podczas zapisu) lub 768 impulsów jeżeli poprzedni blok był ładowany pod adres INITAD ($02E2)
 * 2 bajty określające adres początku ładowania następnego bloku danych
 * 2 bajty określające adres końca ładowania następnego bloku danych
 * 1 bajt sumy kontrolnej
 * 1 bajt zerowy
-* kilka-kilknaście impulsów sygnału pilotującego (ilość może być ustawiona podczas zapisu)
+* od kliku do kilkunastu  impulsów sygnału pilotującego (ilość może być ustawiona podczas zapisu)
 * bajty danych
 * 1 bajt sumy kontrolnej
 Plik kończy się blokiem złożonym z 4 bajtów $FF, sumy kontrolnej ($FC) i bajtu $00.
-Przerwa (cisza  ok. 0.5 s) pojawia się tylko bezpośrenio za blokiem nazwy, poza tym bloki danych są rozdzielane jedynie impulsami sygnału pilotującego.
+Przerwa (cisza  ok. 0.5 s) pojawia się tylko bezpośrednio za blokiem nazwy, poza tym bloki danych są rozdzielane jedynie impulsami sygnału pilotującego.
-====Speedy 2007 (lub *AJEK)====
+{{grafr|Speedy2700_ajek.png}}
+====Speedy 2700 (lub *AJEK)====
 Blok nazwy wygląda tak samo jak w oryginalnym formacie Turbo 2000.
 Za blokiem nazwy znajduje się jeden standardowy blok danych w formacie Turbo 2000. Blok ten zawiera program ładujący, który przejmuje kontrolę nad wczytywaniem właściwego programu. Kolejne bloki danych rozpoczynają się 1536 impulsami sygnału pilotującego, nie mają ściśle określonej długości i zawierają grupy bajtów (bez żadnych przerw między nimi) o następującej budowie:
 * Turbo 2000 Plus
 * Turbo 2000 F (+)
+== Linki ==
+*[https://jsobola.atari8.info/DEREATARI/serw.htm#turbo%20kso Opis konstrukcji interfejsu oraz cartridge] w dziale "SERWIS" na stronie [[Jerzy Sobola|Jerzego Soboli]]
+*[http://www.atari.org.pl/forum/viewtopic.php?pid=261346#p261346 post QTZ] na forum [[Atari Area]] na temat KSO Turbo 2000 znajdującym się w jego magnetofonie.
+==Bibliografia==
+*[http://atariki.krap.pl/images/a/a9/KSO_TURBO_2000.pdf Instrukcja obsługi KSO TURBO 2000]
+*Robert Rogowski, [[Wojciech Zientara]], "Turbo 2000". [http://atarionline.pl/biblioteka/czasopisma/Bajtek/Bajtek_1989_08.djvu Bajtek 8/1989] (w [[Atarionline.pl]]), s. 6
 ==Zobacz też==

KSO Turbo 2000

From Atariki

Aktualna wersja

Spis treści

Nazewnictwo

Technikalia, obsługa

Struktura nagrania

Format standardowy

Formaty niestandardowe

Zapis z zabezpieczeniami

"Nowy format" (Turbo 2000F+)

Speedy 2700 (lub *AJEK)

Inne spotykane systemy turbo serii 2000 to

Linki

Bibliografia

Zobacz też

Views

Personal tools

Navigation

Szukaj

Toolbox