Arabski 65XE

From Atariki

Revision as of 07:47, 20 maj 2024; view current revision
←Older revision | Newer revision→
Jump to: navigation, search

Wersja komputera 65XE sprzedawana przez Atari Corporation w Egipcie, Arabii Saudyjskiej i być może w innych krajach arabskich. Na obudowie obok nazwy Atari widnieje słowo "gwiazda" zapisane w języku arabskim - pod taką marką rozprowadzane było Atari w tym regionie.

Wersja arabska od zwykłego 65XE różni się nadrukami w języku arabskim na obudowie i na klawiszach oraz zmodyfikowanym systemem operacyjnym, przystosowanym do wprowadzania tekstu w języku arabskim. Poza tym jest to zwykłe 65XE w obowiązującym w Egipcie standardzie PAL z Atari BASIC-iem rev. C i ECI.

Znane są dwie wersje arabskiego 65XE:[1][2]

Spis treści

Wersja z 1987 roku

Jest to bardziej powszechna wersja. Z zewnątrz można ją odróżnić od późniejszej wersji tym, że na klawiszu "G" nadrukowane są 2 znaki arabskie przypominające łacińskie litery jJ. Jest zbudowana na płycie głównej C100455 "65XEN" z ośmioma 1-bitowymi koścmi RAM.

Komputer zawiera zmodyfikowaną wersję XL OS-u BB000001 rev. 3, z sygnaturą BB000001 rev. 59 / 21 lipca 1987. Jest on wzbogacony o następujące funkcje:

  • Dodany arabski zestaw znaków, umieszczony w miejscu zestawu standardowego, od adresu $E000. Zestaw standardowy został przeniesiony pod adres $CC00, gdzie wcześniej znajdował się zestaw międzynarodowy. W nowym zestawie duże litery są niezmienione, natomiast w miejscu cyfr, małych liter i znaków semigrafiki zostały umieszczone arabskie litery.
  • Zmienione procedury edytora ekranowego. Przejście w tryb małych liter (Caps) lub semigrafiki (Control+Caps) powoduje, że tekst będzie wprowadzany od strony prawej do lewej. Naciśnięcie klawisza nie powoduje przesunięcia kursora, lecz przesunięcie całej linii począwszy od kursora w prawo i wstawienie znaku na zwolnione w ten sposób miejsce. W trybie dużych liter znaki alfanumeryczne wprowadzane są normalnie, a z klawiszem Control - od prawej do lewej.

Kość ROM z systemem operacyjnym ma nadrukowane oznaczenie C101700-001A (C) ATARI 1987.

Przykładowe egzemplarze z tym systemem, to sprowadzone z Egiptu egzemplarz Nosty'ego[3] oraz Laurenta Delsarte[4].

Wersja z 1988 roku

Rzadziej spotykana wersja. Z zewnątrz można ją rozpoznać po tym, że na klawiszu G nadrukowany jest tylko jeden znak arabski przypominający łącińską literę J. Jest zbudowana na płycie głównej C103579 "130XE" z dwiema 4-bitowymi kośćmi RAM i miejscem na dwie kolejne.[5]

System operacyjny jest bardziej rozwinięty w porównaniu z wersją z 1987 r, aczkolwiek nie da się go odróżnić po sygnaturze, która jest taka sama jak w poprzedniej wersji. Wprowadzono tu kilka dodatkowych usprawnień:

  • Arabski zestaw znaków został nieznacznie zmieniony. Charakterystyczny jest wygląd znaku Esc - w poprzedniej wersji był zastąpiony przez arabski znak, tu wygląda normalnie.
  • Wprowadzono przełączanie między zestawami arabskim i standardowym kombinacją Shift+Help.
  • Przejście w tryb małych liter powoduje wpisywanie tekstu od prawej do lewej tylko gdy włączony jest arabski zestaw znaków (kombinacją Shift+Help lub wpisaniem $E0 do CHBAS). W trybie dużych liter pisanie z Control nie powoduje już przejścia w tryb od prawej do lewej.
  • Kombinacja Control+Caps nie powoduje przełączenia edytora w tryb semigrafiki, lecz włącza/wyłącza "tryb prawostronny" - tekst obecny na ekranie jest przesuwany do prawej krawędzi (a w każdej linii dodatkowo zamieniana jest kolejność słów). Zmienia się też interpretacja komend edytora - działanie klawiszy takich jak Bk Sp, Delete czy strzałek jest "odbite w lustrze". W połączeniu z trybem małych liter pozwala to pisać po arabsku poprawnie, czyli od prawej krawędzi ekranu do lewej.
  • W trybie małych liter, podczas pisania po arabsku naciśnięcie spacji powoduje, że ostatnia litera wprowadzonego przed chwilą wyrazu zamieniana jest na "alternatywną wersję" - w języku arabskim każda litera występuje w 4 formach, z czego w Atari dostępne są dwie.

System jest na kości EPROM z oznaczeniem C101700-002C (C) ATARI 1988 wydrukowanym na naklejonej etykiecie.[6][7] Firma Atari najwyraźniej nie wyprodukowała zwykłej kości ROM z tym systemem, być może dlatego że nie planowała produkcji dużej liczby egzemplarzy.

Oprócz "zwykłych" egzemplarzy z tym systemem w wersji PAL istnieje jeden egzemplarz kupiony w Stanach Zjednoczonych[8] w wersji NTSC, co pozwala przypuszczać że jest to prototyp.

Oprogramowanie

Na rynku arabskim dostępne było specyficzne oprogramowanie - głównie cartridge z programami edukacyjnymi. Szacuje się, że różnych cartridge'y może być około 30. Produkowała je istniejąca do dziś firma elektroniczna "aDawliah".

Odnośniki zewnętrzne

Personal tools