Arabski 65XE
From Atariki
(Różnice między wersjami)
| Wersja z dnia 00:33, 6 wrz 2010 Krótki (Dyskusja | wkład) (→Odnośniki zewnętrzne - poprawka w linku zewnętrznym) ← Previous diff |
Wersja z dnia 09:59, 6 wrz 2010 Krótki (Dyskusja | wkład) (drobiazgi, literówki) Next diff → |
||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
| Nowością w systemie jest: | Nowością w systemie jest: | ||
| - | * Dodany arabski zestaw znaków, umieszcony w miejscu zestawu standardowego, od adresu $E000. Zestaw standardowy został przeniesiony pod adres $CC00, gdzie wcześniej znajdował się zestaw międzynarodowy. W nowym zestawie duże litery są niezmienione, natomiast w miejscu cyfr, małych liter i znaków semigrafiki zostały umieszczone arabskie litery. | + | * Dodany arabski zestaw znaków, umieszczony w miejscu zestawu standardowego, od adresu $E000. Zestaw standardowy został przeniesiony pod adres $CC00, gdzie wcześniej znajdował się zestaw międzynarodowy. W nowym zestawie duże litery są niezmienione, natomiast w miejscu cyfr, małych liter i znaków semigrafiki zostały umieszczone arabskie litery. |
| - | * Zmienione procedury edytora ekranowego. Przejście w tryb małych liter ('''Caps''') lub semigrafiki ('''Control'''+'''Caps''') powoduje, że tekst będzie wprowadzany od strony prawej do lewej. Naciśnięcie klawisza nie powoduje przesunięcia kursora, lecz przesunięcie całej linii począwszy od kursora w prawo i wstawienie znaku na zwolnionym w ten sposób miejscu. W trybie dużych liter znaki alfanumeryczne wprowadzane są normalnie, a z klawiszem '''Control''' - od prawej do lewej. | + | * Zmienione procedury edytora ekranowego. Przejście w tryb małych liter ('''Caps''') lub semigrafiki ('''Control'''+'''Caps''') powoduje, że tekst będzie wprowadzany od strony prawej do lewej. Naciśnięcie klawisza nie powoduje przesunięcia kursora, lecz przesunięcie całej linii począwszy od kursora w prawo i wstawienie znaku na zwolnione w ten sposób miejsce. W trybie dużych liter znaki alfanumeryczne wprowadzane są normalnie, a z klawiszem '''Control''' - od prawej do lewej. |
| Wszystkie znane 65XE sprowadzone z Egiptu, np. przez [[Nosty|Nosty'ego]][http://atarionline.pl/v01/index.php?subaction=showfull&id=1184283958&archive=&start_from=20&ucat=6&ct=wynalazki] czy Laurenta Delsarte[http://www.atari800xl.eu/public/65xearab/], zawierają powyżej opisany system. Istnieje natomiast jeden egzemplarz kupiony w Stanach Zjednoczonych[http://www.savetz.com/vintagecomputers/arabic65xe/], którego OS nieco się różni. Maszyna ta jest w wersji NTSC, co pozwala przypuszczać że jest to prototyp. | Wszystkie znane 65XE sprowadzone z Egiptu, np. przez [[Nosty|Nosty'ego]][http://atarionline.pl/v01/index.php?subaction=showfull&id=1184283958&archive=&start_from=20&ucat=6&ct=wynalazki] czy Laurenta Delsarte[http://www.atari800xl.eu/public/65xearab/], zawierają powyżej opisany system. Istnieje natomiast jeden egzemplarz kupiony w Stanach Zjednoczonych[http://www.savetz.com/vintagecomputers/arabic65xe/], którego OS nieco się różni. Maszyna ta jest w wersji NTSC, co pozwala przypuszczać że jest to prototyp. | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
| W systemie tym, oznaczonym taką samą sygnaturą jak poprzedni, wprowadzono kilka dodatkowych usprawnień: | W systemie tym, oznaczonym taką samą sygnaturą jak poprzedni, wprowadzono kilka dodatkowych usprawnień: | ||
| * Arabski zestaw znaków został nieznacznie zmieniony. Charakterystyczny jest wygląd znaku Esc - w poprzedniej wersji był zastąpiony przez arabski znak, tu wygląda normalnie. | * Arabski zestaw znaków został nieznacznie zmieniony. Charakterystyczny jest wygląd znaku Esc - w poprzedniej wersji był zastąpiony przez arabski znak, tu wygląda normalnie. | ||
| - | * Wprowadzono przełączanie między zestawami arabskim i standardowym kompinacją '''Shift'''+'''Help'''. | + | * Wprowadzono przełączanie między zestawami arabskim i standardowym kombinacją '''Shift'''+'''Help'''. |
| - | * Przejście w tryb małych liter powoduje wpisywanie tesktu od prawej do lewej tylko gdy włączony jest arabski zestaw znaków (kombinacją '''Shift'''+'''Help''' lub wpisaniem $E000 do CHBAS). W trybie dużych liter pisanie z '''Control''' nie powoduje już przejścia w tryb od prawej do lewej. | + | * Przejście w tryb małych liter powoduje wpisywanie tekstu od prawej do lewej tylko gdy włączony jest arabski zestaw znaków (kombinacją '''Shift'''+'''Help''' lub wpisaniem $E000 do CHBAS). W trybie dużych liter pisanie z '''Control''' nie powoduje już przejścia w tryb od prawej do lewej. |
| - | * Kombinacja '''Control'''+'''Caps''' nie powoduje przełączenia edytora w tryb semigrafiki, lecz włącza/wyłącza "tryb prawostronny" - tekst obecny na ekranie jest przesuwany do prawej krawędzi ekranu (a w każdej linii dodatkowo zamieniana jest kolejność słów). Zmienia się też interpretacja komend edytora - działanie klawiszy takich jak '''Bk Sp''', '''Delete''' czy strzałek jest "lustrzanie odbita". W połączeniu z trybem małych liter pozwala to pisać po arabsku poprawnie, czyli od prawej krawędzi ekranu do lewej. | + | * Kombinacja '''Control'''+'''Caps''' nie powoduje przełączenia edytora w tryb semigrafiki, lecz włącza/wyłącza "tryb prawostronny" - tekst obecny na ekranie jest przesuwany do prawej krawędzi (a w każdej linii dodatkowo zamieniana jest kolejność słów). Zmienia się też interpretacja komend edytora - działanie klawiszy takich jak '''Bk Sp''', '''Delete''' czy strzałek jest "odbite w lustrze". W połączeniu z trybem małych liter pozwala to pisać po arabsku poprawnie, czyli od prawej krawędzi ekranu do lewej. |
| * W trybie małych liter, podczas pisania po arabsku naciśnięcie spacji powoduje, że ostatnia litera wprowadzonego przed chwilą wyrazu zamieniana jest na "alternatywną wersję" - w języku arabskim każda litera występuje w 4 formach, z czego w Atari dostępne są dwie. | * W trybie małych liter, podczas pisania po arabsku naciśnięcie spacji powoduje, że ostatnia litera wprowadzonego przed chwilą wyrazu zamieniana jest na "alternatywną wersję" - w języku arabskim każda litera występuje w 4 formach, z czego w Atari dostępne są dwie. | ||
| Linia 27: | Linia 27: | ||
| * [http://members.chello.nl/taf.offenga/atari_dev.htm Atari 8-bit Developer's Page] - strona [[Frankenstein]]a, z której można pobrać ROM BB000001 rev.59 | * [http://members.chello.nl/taf.offenga/atari_dev.htm Atari 8-bit Developer's Page] - strona [[Frankenstein]]a, z której można pobrać ROM BB000001 rev.59 | ||
| * [http://www.savetz.com/vintagecomputers/arabic65xe/ Arabski 65XE z prototypowym systemem] na stronie Kevina Savetza (ROM-y dostępne na stronie są uszkodzone, poprawne są [http://ftp.pigwa.net/stuff/collections/nir_dary_cds/ROMS/ROMS_OS/XLROMS/ tu]) | * [http://www.savetz.com/vintagecomputers/arabic65xe/ Arabski 65XE z prototypowym systemem] na stronie Kevina Savetza (ROM-y dostępne na stronie są uszkodzone, poprawne są [http://ftp.pigwa.net/stuff/collections/nir_dary_cds/ROMS/ROMS_OS/XLROMS/ tu]) | ||
| + | * [http://www.adawliah.com/ Witryna firmy aDawliah Universal Electronics] | ||
| [[Category:Atari 8-bit]] | [[Category:Atari 8-bit]] | ||
Wersja z dnia 09:59, 6 wrz 2010
Wersja komputera 65XE sprzedawana przez Atari Corporation w Egipcie, Arabii Saudyjskiej i być może w innych krajach arabskich. Na obudowie obok nazwy Atari widnieje słowo "gwiazda" zapisane w języku arabskim - pod taką marką rozprowadzane było Atari w tym regionie.
Od zwykłego 65XE różni się nadrukami w języku arabskim na obudowie i na klawiszach oraz zmodyfikowanym systemem operacyjnym, przystosowanym do wprowadzania tekstu w języku arabskim. Płyta główna, z ECI, ma oznaczenie "65XEN". Poza tym jest to zwykłe 65XE w obowiązującym w Egipcie standardzie PAL z Atari BASIC-iem rev.C.
System operacyjny
W arabskim 65XE znajduje się XL OS o sygnaturze BB000001 rev.59 z 21 lipca 1987. Jest to zmodyfikowana wersja systemu BB000001 rev.3.
Nowością w systemie jest:
- Dodany arabski zestaw znaków, umieszczony w miejscu zestawu standardowego, od adresu $E000. Zestaw standardowy został przeniesiony pod adres $CC00, gdzie wcześniej znajdował się zestaw międzynarodowy. W nowym zestawie duże litery są niezmienione, natomiast w miejscu cyfr, małych liter i znaków semigrafiki zostały umieszczone arabskie litery.
- Zmienione procedury edytora ekranowego. Przejście w tryb małych liter (Caps) lub semigrafiki (Control+Caps) powoduje, że tekst będzie wprowadzany od strony prawej do lewej. Naciśnięcie klawisza nie powoduje przesunięcia kursora, lecz przesunięcie całej linii począwszy od kursora w prawo i wstawienie znaku na zwolnione w ten sposób miejsce. W trybie dużych liter znaki alfanumeryczne wprowadzane są normalnie, a z klawiszem Control - od prawej do lewej.
Wszystkie znane 65XE sprowadzone z Egiptu, np. przez Nosty'ego[1] czy Laurenta Delsarte[2], zawierają powyżej opisany system. Istnieje natomiast jeden egzemplarz kupiony w Stanach Zjednoczonych[3], którego OS nieco się różni. Maszyna ta jest w wersji NTSC, co pozwala przypuszczać że jest to prototyp.
W systemie tym, oznaczonym taką samą sygnaturą jak poprzedni, wprowadzono kilka dodatkowych usprawnień:
- Arabski zestaw znaków został nieznacznie zmieniony. Charakterystyczny jest wygląd znaku Esc - w poprzedniej wersji był zastąpiony przez arabski znak, tu wygląda normalnie.
- Wprowadzono przełączanie między zestawami arabskim i standardowym kombinacją Shift+Help.
- Przejście w tryb małych liter powoduje wpisywanie tekstu od prawej do lewej tylko gdy włączony jest arabski zestaw znaków (kombinacją Shift+Help lub wpisaniem $E000 do CHBAS). W trybie dużych liter pisanie z Control nie powoduje już przejścia w tryb od prawej do lewej.
- Kombinacja Control+Caps nie powoduje przełączenia edytora w tryb semigrafiki, lecz włącza/wyłącza "tryb prawostronny" - tekst obecny na ekranie jest przesuwany do prawej krawędzi (a w każdej linii dodatkowo zamieniana jest kolejność słów). Zmienia się też interpretacja komend edytora - działanie klawiszy takich jak Bk Sp, Delete czy strzałek jest "odbite w lustrze". W połączeniu z trybem małych liter pozwala to pisać po arabsku poprawnie, czyli od prawej krawędzi ekranu do lewej.
- W trybie małych liter, podczas pisania po arabsku naciśnięcie spacji powoduje, że ostatnia litera wprowadzonego przed chwilą wyrazu zamieniana jest na "alternatywną wersję" - w języku arabskim każda litera występuje w 4 formach, z czego w Atari dostępne są dwie.
Oprogramowanie
Na rynku arabskim dostępne było specyficzne oprogramowanie - głównie cartridge z programami edukacyjnymi. Szacuje się, że różnych cartridge'y może być około 30. Produkowała je istniejąca do dziś firma elektroniczna "aDawliah".
Odnośniki zewnętrzne
- Artykuł Nosty'ego o arabskim Atari 65XE i oprogramowaniu
- Zdjęcia arabskiego 65XE na stronie Laurenta Delsarte
- Atari 8-bit Developer's Page - strona Frankensteina, z której można pobrać ROM BB000001 rev.59
- Arabski 65XE z prototypowym systemem na stronie Kevina Savetza (ROM-y dostępne na stronie są uszkodzone, poprawne są tu)
- Witryna firmy aDawliah Universal Electronics
