Format SpartaDOS
From Atariki
Format dyskietki używany przez SpartaDOS oraz jego klony (BW-DOS) i pochodne (Real.DOS).
Spis treści |
Cechy ogólne
- Dopuszczalne wielkości sektorów: 128 i 256 bajtów (a od wersji 2.1 dodatkowo: 512, 1024, 2048, 4096, 8192, 16384, 32768 i 65536 bajtów)
- Maksymalna pojemność filesystemu: 65535 sektorów (wersja 2.0: 16 MB, od wersji 2.1: 4 GB)
- Maksymalna wielkość pliku: 16 MB
- Maksymalna liczba plików na dysku: nieograniczona
- Struktura katalogowa: hierarchiczna
- Maksymalna liczba plików w katalogu: nieograniczona
- Nazwa pliku: 8+3
- Metoda linkowania plików: indywidualne mapy plików
- Metoda alokacji sektorów: mapa bitowa
Struktura
Istnieją cztery wyróżniające się rodzaje sektorów na dyskietce w formacie SpartaDOS. Są to sektory odczytu wstępnego, mapy bitowej, mapy sektorów i danych. Sektory danych mogą zawierać zarówno dane katalogów, jaki dane plików. Poniżej znajduje się szczegółowy opis sektorów każdego rodzaju.
Sektory odczytu wstępnego.
Przy gęstości pojedynczej i podwójnej, tak samo jak w większości innych DOS-ów dla 8-bitowych komputerów Atari, pierwsze trzy sektory dyskietki są sektorami odczytu wstępnego. Zawierają one program odczytujący wskazany plik przy uruchomieniu systemu oraz inne informacje konieczne do zapisu i odczytu danych z dyskietki. Sektory odczytu wstępnego maja po 128 bajtów, również na dyskach, gdzie sektory danych mają po 256 bajtów.
Sektor 1 od bajtu $30 do $7F i całe sektory 2 i 3 zawierają program, który odczytuje plik zawierający SpartaDOS 2.x lub 3.x, wskazany poleceniem BOOT (SpartaDOS X nie ładuje się z dyskietki, więc program ten nie jest w zasadzie konieczny do zainicjowania tej wersji DOS-u).
Nieco inaczej jest w przypadku dysków z sektorami 512-bajtowymi: obszar odczytu wstępnego ogranicza się w nich do sektora nr 1 o wielkości 512 bajtów. Program ładujący wypełnia ten sektor od bajtu $0030 do $01FF.
Pierwszą częścią sektora 1 jest tablica danych zawierająca wartości opisane poniżej. Dyskietka może być dyskietką elastyczną, ramdyskiem lub partycją twardego dysku, chyba że w opisie zostało podane inaczej. Wszystkie liczby dwu- i trzybajtowe są zapisywane w standardowym formacie młodszy/starszy bajt.
Oto wartości sektora 1, podane według położenia w sektorze (pierwszy bajt sektora ma numer 0):
Offset | Opis |
$09-$0A | Numer pierwszego sektora mapy sektorów katalogu głównego (2 bajty) |
$0B-$0C | Całkowita liczba sektorów na dyskietce (2 bajty) |
$0D-$0E | Liczba wolnych sektorów na dyskietce (2 bajty) |
$0F | Liczba sektorów mapy bitowej na dyskietce (1 bajt) |
$10-$11 | Numer pierwszego sektora mapy bitowej (2 bajty) |
$12-$13 | Numer sektora rozpoczynającego poszukiwanie sektorów do przypisania do pliku (2 bajty). Jest to pierwszy sektor sprawdzany, gdy konieczne jest znalezienie sektora nieprzypisanego. Służy to do dwóch celów: uwalnia od konieczności przeszukiwania mapy bitowej od początku za każdym razem, gdy na dyskietce umieszczany jest nowy plik, oraz pozwala na rezerwację wolnych sektorów za głównym katalogiem, dla rozszerzania katalogu. |
$14-$15 | Numer sektora rozpoczynającego poszukiwanie sektorów do przypisania do katalogu (2 bajty). Jest to pierwszy sektor sprawdzany, gdy rozszerzany jest katalog lub dodawany jest podkatalog. Oddzielenie tej wartości od wyżej podanej umożliwia przyśpieszenie tworzenia wpisów katalogowych. |
$16-$1D | Nazwa dyskietki (8 bajtów). SpartaDOS wykorzystuje to jako część procedury rozpoznającej zmianę dyskietki. |
$1E | Liczba ścieżek na dyskietce. Jeżeli stacja dysków jest dwustronna, to bit 7 jest ustawiony. Jeżeli nie jest to dyskietka elastyczna (np. ramdysk lub partycja dysku twardego), to rejestr ten zawiera wartość 1. SpartaDOS wykorzystuje to jako część procedury rozpoznającej zmianę dyskietki. |
$1F | Rozmiar sektorów na dyskietce (poza wektorami wstępnego odczytu). Zero wskazuje 256 bajtów w sektorze, a 128 oznacza 128 bajtów w sektorze. W filesystemie 2.1 (SpartaDOS X >= 4.39) każda wartość oprócz $80 oznacza starszy bajt wielkości sektora odjąć 1, a zatem:
Inne wartości są zarezerwowane do przyszłych rozszerzeń. |
$20 | Podstawowy numer wersji formatu dyskietki. Dyskietki w formacie SpartaDOS 1.1 mają tu $11. Dyskietki sformatowane przez SpartaDOS 2.x, 3.x i SpartaDOS X 4.1x/4.2x mają tu $20, ponieważ wszystkie one używają identycznego formatu dyskietek. SpartaDOS X >= 4.39 daje tu $21 (wersja 2.1 filesystemu). |
$21 | W SpartaDOS 1.1: domyślna liczba buforów dla DOS-u zabootowanego z tej dyskietki ($06). W SpartaDOS v. 2.x/3.x/4.1x/4.2x wartość bez znaczenia. W SpartaDOS X >= 4.39 (filesystem 2.1) młodszy bajt wielkości sektora. |
$22 | W SpartaDOS 1.1: domyślny numer stacji dysków command processora dla DOS-u zabootowanego z tej dyskietki ($01). W SpartaDOS v. 2.x/3.x/4.1x/4.2x wartość bez znaczenia. W SpartaDOS X >= 4.39 (filesystem 2.1) starszy bajt wielkości sektora. |
$23-$24 | Bajty zarezerwowane. |
$25 | W SpartaDOS 1.1: wielkość bootowalnego pliku DOS-u w sektorach. W SpartaDOS v >= 2.0 wartość zarezerwowana. |
$26 | Sekwencyjny numer dyskietki. Liczba ta jest zwiększana przez SpartaDOS po każdym otwarciu pliku na dyskietce do zapisu. Jest on wykorzystywany do identyfikacji dyskietki. W SpartaDOS 1.1 wartość bez znaczenia. |
$27 | Losowy numer dyskietki. Jest to losowa liczba tworzona, gdy dyskietka jest formatowana. Wraz z nazwą dyskietki i jej numerem sekwencyjnym jest wykorzystywany do identyfikacji dyskietki w celu określenia, czy dane zawarte w buforze dyskowym są poprawne. W SpartaDOS 1.1 wartość bez znaczenia. |
$28-$29 | Numer sektora, który jest pierwszym sektorem zajmowanym przez program odczytywany podczas odczytu wstępnego. Zwykle jest to plik "DOS". Wartość ta jest ustalana przez program XINIT.COM ze SpartaDOS Construction Set i przez polecenie BOOT. |
$2a | W SpartaDOS 2.0 i 3.0: wskaźnik zabezpieczenia dyskietki przed zapisem ($00 - odbezpieczona, $FF - zabezpieczona). W SpartaDOS 1.1 i SpartaDOS X wartość bez znaczenia. |
Mapa bitowa.
Mapa bitowa jest stosowana do określenia przypisania każdego sektora dyskietki. Każdy bit w każdym bajcie mapy bitowej pokazuje, czy odpowiadający mu sektor jest zajęty, więc każdy bajt zawiera informacje o stanie ośmiu sektorów. Bit 7 reprezentuje pierwszy sektor każdej grupy, a bit 0 ósmy sektor grupy. Bajt 0 pierwszego sektora mapy bitowej reprezentuje sektory od 0 do 7 (pomimo, że sektor 0 nie istnieje), bajt 1 reprezentuje sektory od 8 do 15 itd. Jeśli bit reprezentujący sektor jest USTAWIONY (1), to sektor nie jest wykorzystany. Jeżeli bit jest SKASOWANY (0), to sektor jest zajęty (przypisany do pliku). Jeżeli potrzeba więcej niż jeden sektor mapy bitowej, to mapa zajmuje kolejno następujące sektory.
Mapa sektorów.
Mapa sektorów jest wykazem wszystkich sektorów zajętych przez plik. Pierwsze dwa wpisy są numerami następnego i poprzedniego sektora mapy sektorów pliku. Reszta sektora zawiera listę numerów sektorów z danymi pliku lub katalogu. Są one opisane poniżej według położenia w sektorze:
Offset | Opis |
$00 | Numer następnego sektora zawierającego mapę sektorów pliku lub katalogu (2 bajty). Znajduje się zero, jeżeli jest to ostatni sektor mapy. |
$02 | Numer poprzedniego sektora zawierającego mapę sektorów, pliku lub katalogu (2 bajty). Znajduje się tu zero, jeżeli jest to pierwszy sektor mapy. |
$04 | Numery sektorów zawierających dane pliku lub katalogu w poprawnej kolejności. Wszystkie numery sektorów są dwubajtowe. Jeżeli numer sektora jest zerem, to ta część pliku nie ma przypisanego sektora. Na dyskietkach SpartaDOS możliwe jest ustalenie pozycji poza końcem pliku otwartego w trybie dopisywania. Gdy dane są umieszczane w pliku poza końcem, to plik otrzymuje nową długość, lecz żaden fizyczny sektor nie zostaje wykorzystany na odstęp pomiędzy starymi i nowymi danymi. W mapie sektorów plików taki sektor otrzymuje numer 0. Dopiero po zapisaniu czegoś w tym odstępie sektor jest ustalony. Taki odstęp nie może być odczytywany, a plik który go zawiera, nie może być kopiowany. Próba wykonania takiej czynności spowoduje błąd. |
Struktura katalogu.
Katalog jest specjalnym plikiem, który zawiera informację o grupie plików i podkatalogów. Każdy wpis katalogu ma długość 23 bajtów i zawiera nazwę pliku, czas i datę, długość, numer pierwszego sektora mapy i status wpisu. Pierwszy wpis jest nieco inny niż pozostałe, gdyż znajdują się w nim informacje o samym katalogu. Poniżej podane są informacje zawarte w pierwszym wpisie (licząc od jego początku):
Offset | Opis |
$00 | "Pusty" bajt statusu. |
$01-$02 | Numer pierwszego sektora mapy sektorów katalogu nadrzędnego (2 bajty). Zero wskazuje, że jest to główny katalog dyskietki (MAIN). |
$03-$05 | Długość katalogu w bajtach (3 bajty). Jest to wielkość pliku katalogu, a nie liczba wpisów. |
$06-$0D | Nazwa katalogu (8 bajtów). Puste miejsca są wypełnione spacjami. |
$0E-$10 | Rozszerzenie nazwy (3 bajty). Puste miejsca są wypełniane spacjami. |
$11-$16 | Czas i data utworzenia katalogu w formacie opisanym poniżej. SpartaDOS X >= 4.39: w katalogu głównym jest tu czas i data ostatniego formatowania dysku. |
Gdy katalog jest otwarty w trybie bezpośrednim (jak każdy inny plik), to jego plik jest odczytywany od drugiego wpisu (tzn. od pierwszego wpisu pliku lub podkatalogu). Aby odczytać pierwszy wpis, należy instrukcją POINT wskazać początek pliku po jego otwarciu.
Pozostałe wpisy katalogu są takie same. Mają one długość 23 bajtów i zawierają następujące informacje (licząc od początku wpisu):
Offset | Opis |
$00 | Bajt statusu. Bity tego bajtu, jeśli są USTAWIONE (1), określają status wpisu katalogu następująco:
|
$01-$02 | Numer pierwszego sektora mapy sektorów podkatalogu lub pliku (2 bajty) |
$03-$05 | Długość pliku w bajtach (3 bajty) |
$06-$0D | Nazwa pliku lub podkatalogu (8 bajtów). Puste miejsca są wypełniane spacjami. |
$0E-$10 | Rozszerzenie nazwy pliku lub podkatalogu (3 bajty). Puste miejsca są wypełniane spacjami. |
$11-$13 | Data utworzenia pliku lub katalogu w formacie DD/MM/YY (3 bajty). "YY" tutaj to dwie ostatnie cyfry roku (w zakresie od 0 do 99). |
$14-$16 | Czas utworzenia pliku lub katalogu w formacie HH/MM/SS w systemie 24 godzinnym (3 bajty). |