XE

From Atariki

Seria ośmiobitowych komputerów Atari wprowadzona do produkcji po przejęciu firmy przez Jacka Tramiela, a nawiązująca wzornictwem do Atari ST. Seria ta jest kontynuacją serii XL, stąd skrót XE (oznacza XL Enhanced).

Komputery i akcesoria dopasowane wzorniczo do nowej serii zaprezentowano po raz pierwszy podczas zimowych targów Consumer Electronics Show (CES), które miały miejsce w Las Vegas w styczniu 1985 r.

Linia XE była reklamowana nowym hasłem "Power Without the Price". Podczas premiery zaanonsowano komputery: 65XE (w cenie 99 dolarów USA), 130XE ($149), a także maszyny, które nie weszły do seryjnej produkcji: 65XEP ($399) i 65XEM ($149).

Wraz z komputerami przedstawiono również nową linię peryferiów: monitory XC1411 i XM128, stację dysków 5.25" XF521, drukarki XTM201, XTC201, XMM801 i XDM121, a także modem XM301 (większość powyższych peryferiów nigdy nie wyszła poza fazę badania zainteresowania rynku).

Z komputerów 65XEM i XEP zrezygnowano odpowiednio ze względu na anulowanie projektu AMY oraz na brak zainteresowania ze strony potencjalnych nabywców, o czym poinformowano już w marcu 1985 r.

Ostatnim komputerem z linii był XEGS zaprezentowany podczas zimowej edycji targów Consumer Electronics Show (CES), które odbywały się w Las Vegas w styczniu 1987 r.

Spis treści 1 Modele 1.1 Komputery seryjne 1.2 Prototypy 2 Peryferia 2.1 Modemy 2.2 Magnetofony 2.3 Monitory 2.4 Drukarki 2.5 Stacje dysków 2.6 Inne urządzenia 3 Gniazda 3.1 Lista gniazd 4 Klawiatura 4.1 F1-F4 4.2 Typy klawiatur 4.2.1 Klawiatura "na sprężynkach" 4.2.2 Klawiatura "na gumie"

Modele

Do serii należą następujące komputery:

Komputery seryjne

65XE (wersja arabska), 130XE, 800XE, XEGS

Prototypy

65XEP, 65XEM

Peryferia

Modemy

SX212, XM301

Magnetofony

XC11, XC12

Monitory

XC1411, XM128

Drukarki

XDM121, XTC201, XTM201, XMM801

Stacje dysków

XF351, XF521, XF551

Inne urządzenia

XEP80, XG-1

Gniazda

Najważniejszą różnicą w stosunku do XL jest brak złącza PBI. Zostało ono zastąpione przez gniazdo ECI, które wraz z gniazdem cartridge'a stanowi ekwiwalent PBI. W stosunku do PBI w gnieździe CART/ECI jest nieco inny zestaw sygnałów, mianowicie:

• dodane są sygnały D1xx i HALT
• nie ma za to sygnałów CAS, RAS, CasInh i RDY

Niektóre komputery z tej serii (XEGS oraz pierwsze egzemplarze 65XE z jednobitowymi kośćmi pamięci RAM) gniazda ECI nie mają. Ten mankament można usunąć instalując GSPBI (w XEGS wymaga to dodatkowo wymiany MMU, oryginalny scalak nie generuje sygnału MPD).

Lista gniazd

• gniazdo SIO
• dwa gniazda joysticka
• gniazdo cartridge'a
• gniazdo ECI
• gniazdo monitorowe
• gniazdo zasilania
• gniazdo klawiatury (wewnątrz komputera)

Klawiatura

Klawiatura w tej serii ma 57 klawiszy zwykłych oraz klawisze funkcyjne: Help, Start, Select, Option, Reset.

Klawisze funkcyjne mają znaczenie przy starcie komputera (w zależności od zainstalowanego OS - zobacz FAQ - Obsługa). Oprócz wymienionych klawiszy funkcyjnych i standardowych elementów QWERTY klawiatura ma też zwykłe w komputerach klawisze jak "Control" czy "Escape".

F1-F4

W przeciwieństwie do serii XL, żaden z komputerów XE nie ma klawiszy funkcyjnych F1-F4, jednak odpowiednie procedury obsługi znajdują się w ROM-ie systemu operacyjnego, można więc te klawisze stosunkowo łatwo dodać. Trzeba jednak pamiętać, że jeśli komputer ma rozszerzenie pamięci zgodne ze 130XE, będzie konflikt. Wynika to z faktu, że klawisze funkcyjne oprócz wybierania funkcji systemu operacyjnego zapalają też diody znajdujące się na klawiaturze niektórych modeli XL. Diodami tymi komputer steruje za pośrednictwem bitów rejestru PORTB, tego samego, który w XE użyty jest do przełączania banków pamięci.

Typy klawiatur

Znane są (co najmniej) dwa główne typy klawiatur montowane w komputerach XE:

1. wcześniejszy, oczywiście lepszy, tzw. "na sprężynkach"; numer katalogowy C070015
2. poźniejszy, oczywiście gorszy, tzw. "na gumie"; numer katalogowy C070015-002, C070015-003 lub C070015-004

Zwyczajowe nazwy pochodzą od sposobu amortyzacji klawiszy.

Klawiatura "na sprężynkach"

Ten typ klawiatury ma bezpośrednio pod każdym klawiszem metalową sprężynę, która amortyzuje nacisk. Folia przewodząca jest jednowarstwowa, na ogół koloru zielonego, ale trafiają się też bezbarwne. Zielona folia uchodzi za trwalszą. Inną cechą charakterystyczną jest to, że taka klawiatura skręcona jest dwudziestoma malutkimi śrubkami, w innych typach klawiatur tych śrubek jest zdecydowanie mniej.

Klawiatura "sprężynkowa" charakteryzuje się ogólnie staranniejszym wykonaniem: klawisze zrobione są z dwóch rodzajów materiału, sam klawisz zrobiony jest z białego plastiku (który z biegiem lat nabiera wyraźnie żółtawej barwy), a w to wtłoczony jest znak wykonany z plastiku ciemnobrązowego. Takie napisy na klawiszach nie ścierają się. Ogólnie na tym typie klawiatury pisze się bardzo wygodnie. Prawdopodobnie mają ją wszystkie komputery XE wyprodukowane do roku 1987 włącznie.

Klawiatura "na gumie"

W takich klawiaturach amortyzacja nacisku odbywa się przez gumowe "kapturki", sprężynami amortyzowane są tylko niektóre klawisze, tj. SHIFT, spacja, klawisze konsoli. Folia przewodząca jest dwuwarstwowa i zawsze bezbarwna.

Napisy na klawiszach w najpóźniejszej odmianie (nr katalogowy C070015-004) są nadrukowane, przez co są podatne na ścieranie (w wersjach wcześniejszych są jeszcze tłoczone). Klawisze zrobione są widocznie z innego plastiku niż w typie opisanym powyżej, gdyż na ogół nie żółkną, ale to jedyna zaleta. Na plastikowej "bazie" klawiatury, pod obudową komputera, z obu stron spacji często znajdują się napisy:

• po prawej wytłoczony numer katalogowy C070015-002, C070015-003 lub C070015-004
• po lewej wytłoczony napis MADE IN JAPAN (w C070015-002 i C070015-003) lub papierowa naklejka z napisem MADE IN CHINA lub MADE IN HONG KONG (w C070015-004)

Bywa też, że tego typu klawiatura nie ma tych napisów, poznać ją wtedy po kolorze folii i braku sprężyny pod klawiszem Break. Ten typ klawiatury jest "drętwy", pisze się na nim źle.