Turbo BASIC XL
From Atariki
Wersja z dnia 14:19, 8 lip 2006 KMK (Dyskusja | wkład) ← Previous diff |
Aktualna wersja KMK (Dyskusja | wkład) (ups) |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{grafr|tbxl.png}} | {{grafr|tbxl.png}} | ||
- | Odmiana języka [[BASIC]] dla komputera Atari [[XL]]/[[XE]], stworzona w 1985 roku przez niemieckiego programistę [[Frank Ostrowski|Franka Ostrowskiego]] i rozpowszechniona jako program public domain przez czasopismo "Happy Computer". Oprócz wersji XL istnieje też odmiana przeznaczona dla komputerów serii [[400/800]]. | + | Odmiana języka [[BASIC]] dla [[Atari 8-bit|małego Atari]], stworzona w 1985 roku przez niemieckiego programistę [[Frank Ostrowski|Franka Ostrowskiego]] i rozpowszechniona jako program public domain przez czasopismo "Happy Computer". Istnieją dwie oficjalne wersje: |
+ | * Turbo-BASIC 1.4 - dla komputerów [[400/800]] z min. 32 KB [[RAM]]. Ta wersja ma wbudowany [[DOS 2.0]] - interpreter jest "doklejony" do pliku DOS.SYS. | ||
+ | * Turbo-BASIC XL 1.5 - dla komputerów [[XL]]/[[XE]]. Ta wersja ładuje się częściowo do [[RAM]]-u pod [[ROM]] systemu operacyjnego, przez co udostępnia więcej pamięci na program użytkownika (nieco ponad 33k - instrukcja ''? FRE(0)'' podaje wynik 34021 bajtów). | ||
- | Turbo BASIC wgrywa się do pamięci [[RAM]] komputera z dysku lub taśmy. Interpreter charakteryzuje się dużą ilością rozszerzeń w stosunku do oryginalnego [[Atari BASIC]]-a, istnieje też kompilator [[Turbo BASIC XL Compiler]]. | + | Oprócz tego powstało kilka nieoficjalnych modyfikacji: |
- | Pierwszorzędną zaletą Turbo BASIC-a XL jest jego szybkość, programy wykonywane są od trzech do pięciu razy szybciej niż w interpreterze Atari BASIC, co jest w sporej mierze wynikiem tego, iż Turbo BASIC ma własny, bardzo szybki [[pakiet matematyczny|pakiet procedur zmiennoprzecinkowych]], który sprawdza się świetnie w większości zastosowań. | + | * Turbo-BASIC XL 2.0 - hack wersji 1.5 ze zmienionym tekstem tytułowym, o treści "(c) 1990 LASER software". Inne różnice nieznane. |
+ | * Turbo-BASIC XL 2.0 & Turbo 2000 System (występuje też pod tytułem TT-Basic XL 2.11) - modyfikacja wersji 1.5 dokonana przez [[Jiří Richter|Jiříego Richtera]], autora [[Turbo 2000 (czechosłowackie)|czeskiego Turbo 2000]], w 1988 roku. Zawiera zintegrowany mini-DOS do systemu turbo oraz handler urządzenia [[T:]]. | ||
+ | * Turbo BASIC 3.2q - wersja 1.4 przystosowana do współpracy ze [[SpartaDOS]]-em 3.2, autorstwa [[Tom Hunt|Toma Hunta]] z 1992 roku. Brakuje w niej komend BPUT i BGET, aczkolwiek można je zastąpić odpowiednimi wywołaniami XIO. W pakiecie z interpreterem jest handler do obsługi [[P:R: Connection]] wraz z programikiem do ładowania tegoż handlera z poziomu BASIC-a. | ||
- | == Tokeny Turbo BASIC-a == | + | Turbo BASIC wgrywa się do pamięci [[RAM]] komputera z dysku lub taśmy. Interpreter charakteryzuje się większą ilością instrukcji w stosunku do oryginalnego [[Atari BASIC]]-a, istnieje też kompilator [[Turbo BASIC XL Compiler]]. |
- | Zasadnicza struktura programu w Turbo BASIC-u XL jest taka sama, jak w [[Atari BASIC]] - zmiany polegają wyłącznie na dodaniu nowych instrukcji, funkcji i operatorów do listy tychże znanych interpreterowi Atari BASIC. | + | Pierwszorzędną zaletą Turbo BASIC-a XL jest jego szybkość, programy wykonywane są od trzech do pięciu razy szybciej niż w interpreterze Atari BASIC, co jest w dużej mierze wynikiem tego, że Turbo BASIC ma własny, bardzo szybki [[pakiet matematyczny|pakiet procedur zmiennoprzecinkowych]], który sprawdza się świetnie w większości zastosowań. |
- | === Tokeny instrukcji === | + | Inną istotną zaletą interpretera jest wsteczna kompatybilność z [[Atari BASIC]]-iem, dzięki czemu nieomal wszystkie programy napisane w tym ostatnim uruchomią się pod Turbo BASIC-iem XL (z nielicznymi wyjątkami). |
- | Tokeny o kodach poniżej 56 są takie same jak w Atari BASIC, patrz [[Atari BASIC#Tokeny instrukcji|Tokeny instrukcji Atari BASIC]]. | + | W roku 2021 powstała wersja "relokowalna" Turbo-BASIC-a 1.5, charakteryzująca się większą ilością dostępnej pamięci (w zależności od tego, ile miejsca zajmuje DOS) oraz poprawkami niektórych błędów. Autorem modyfikacji jest [[dmsc]]. |
- | + | ||
- | <table border = 1 cellpadding = 5> | + | |
- | <tr><td><b>Hex</b></td><td><b>Dec</b></td><td><b>Instrukcja</b></td></tr> | + | |
- | <tr><td>$38</td><td>56</td><td>DPOKE</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$39</td><td>57</td><td>MOVE</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$3a</td><td>58</td><td>-MOVE</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$3b</td><td>59</td><td>*F</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$3c</td><td>60</td><td>REPEAT</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$3d</td><td>61</td><td>UNTIL</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$3e</td><td>62</td><td>WHILE</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$3f</td><td>63</td><td>WEND</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$40</td><td>64</td><td>ELSE</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$41</td><td>65</td><td>ENDIF</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$42</td><td>66</td><td>BPUT</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$43</td><td>67</td><td>BGET</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$44</td><td>68</td><td>FILLTO</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$45</td><td>69</td><td>DO</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$46</td><td>70</td><td>LOOP</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$47</td><td>71</td><td>EXIT</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$48</td><td>72</td><td>DIR</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$49</td><td>73</td><td>LOCK</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$4a</td><td>74</td><td>UNLOCK</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$4b</td><td>75</td><td>RENAME</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$4c</td><td>76</td><td>DELETE</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$4d</td><td>77</td><td>PAUSE</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$4e</td><td>78</td><td>TIME$=</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$4f</td><td>79</td><td>PROC</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$50</td><td>80</td><td>EXEC</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$51</td><td>81</td><td>ENDPROC</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$52</td><td>82</td><td>FCOLOR</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$53</td><td>83</td><td>*L</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$54</td><td>84</td><td>--</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$55</td><td>85</td><td>RENUM</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$56</td><td>86</td><td>DEL</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$57</td><td>87</td><td>DUMP</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$58</td><td>88</td><td>TRACE</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$59</td><td>89</td><td>TEXT</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$5a</td><td>90</td><td>BLOAD</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$5b</td><td>91</td><td>BRUN</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$5c</td><td>92</td><td>GO#</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$5d</td><td>93</td><td># (etykieta)</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$5e</td><td>94</td><td>*B</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$5f</td><td>95</td><td>PAINT</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$60</td><td>96</td><td>CLS</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$61</td><td>97</td><td>DSOUND</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$62</td><td>98</td><td>CIRCLE</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$63</td><td>99</td><td>%PUT</td></tr> | + | |
- | <tr><td>$64</td><td>100</td><td>%GET</td></tr> | + | |
- | </table> | + | |
- | + | ||
- | Tokeny o kodach powyżej 100 sa niezdefiniowane. | + | |
- | + | ||
- | === Tokeny operatorów i funkcji === | + | |
- | + | ||
- | === Tokeny zmiennych === | + | |
== Błędy w Turbo BASIC-u == | == Błędy w Turbo BASIC-u == | ||
+ | * kontrola składni nie przyjmuje słów kluczowych '''%GET''', '''%PUT''' i '''-MOVE''', jeśli są wpisane małymi literami. | ||
+ | * kontrola składni przyjmuje zmienne tekstowe jako argumenty instrukcji '''GET''', chociaż ta może zapisywać wartości tylko do zmiennych numerycznych. | ||
+ | * kontrola składni akceptuje znak ''Esc'' (ASCII 27) w miejsce dwukropka jako separatora instrukcji. Ten sam błąd ma też [[Atari BASIC]]. | ||
* uruchomienie programu: '''10 TRAP 10:GET #1,A''' powoduje całkowite zapełnienie i "zawinięcie" się stosu procesora; instrukcja TRAP wprawdzie zdejmuje ze stosu pewną ilość danych, ale rzadko bywa to ilość właściwa. Ten sam błąd ma też [[Atari BASIC]]. | * uruchomienie programu: '''10 TRAP 10:GET #1,A''' powoduje całkowite zapełnienie i "zawinięcie" się stosu procesora; instrukcja TRAP wprawdzie zdejmuje ze stosu pewną ilość danych, ale rzadko bywa to ilość właściwa. Ten sam błąd ma też [[Atari BASIC]]. | ||
* porównanie dwóch funkcji CHR$ w jednym wyrażeniu jest zawsze prawdziwe, np. '''IF CHR$(1)=CHR$(2) THEN STOP''' spowoduje zatrzymanie programu. Ten sam błąd ma też [[Atari BASIC]]. | * porównanie dwóch funkcji CHR$ w jednym wyrażeniu jest zawsze prawdziwe, np. '''IF CHR$(1)=CHR$(2) THEN STOP''' spowoduje zatrzymanie programu. Ten sam błąd ma też [[Atari BASIC]]. | ||
- | * kontrola składni nie przyjmuje słów kluczowych '''%GET''', '''%PUT''' i '''-MOVE''' jeśli są wpisane małymi literami. | ||
- | * kontrola składni przyjmuje zmienne tekstowe jako argumenty instrukcji '''GET''', chociaż ta może zapisywać wartości tylko do zmiennych numerycznych. | ||
* funkcja '''DEC''' źle działa, jeśli przekazana jej liczba szesnastkowa zawiera małe litery. | * funkcja '''DEC''' źle działa, jeśli przekazana jej liczba szesnastkowa zawiera małe litery. | ||
+ | * zakończenie łańcucha tekstowego znakiem Ctrl/R (ASCII 18) powoduje takie zachowanie interpretera, jakby po cudzysłowie zamykającym łańcuch znajdował się średnik (np. '''? "NATENCZAS ^R":? "WOJSKI"''' zachowuje się jak '''? "NATENCZAS ^R";:? "WOJSKI"'''). Ten sam błąd ma Atari BASIC rev. A. | ||
+ | * interpreter w wersji 1.5 po uruchomieniu się ustawia wskaźnik MEMLO na adres $3629 i nigdy nie przywraca poprzedniej wartości: żeby ustawić sensowną wartość MEMLO pod np. [[MyDOS]]-em, trzeba po wyjściu z interpretera wcisnąć klawisz RESET. | ||
+ | |||
+ | ==Zobacz też== | ||
+ | * [[Kody błędów Turbo BASIC-a XL]] | ||
+ | * [[Tokeny Turbo BASIC XL]] | ||
+ | |||
+ | ==Linki zewnętrzne== | ||
+ | <!-- * [http://users.htcomp.net/tbelding/misc/turbobasic_xl.html Turbo-BASIC XL manual] --> | ||
+ | * [http://www.tmeyer.de/atari/index.html Strona z oryginalnym artykułem o Turbo-Basicu XL] wraz z kompilatorem (pliki pdf z Happy Computera) | ||
+ | * [http://ftp.pigwa.net/stuff/mirror/turbobasicxlandaction.com/ Mirror strony o Turbo Basicu i Action! prowadzonej kiedyś przez Sikora] | ||
+ | * [http://atariage.com/forums/topic/266070-turbobasic-xl-v15-mads-source-disassembly/ Pełny kod źródłowy TBXL w formacie cross-asemblera MADS] | ||
+ | * [https://atariwiki.org/wiki/Wiki.jsp?page=TURBO-BASIC%20XL Dużo informacji o TBXL i jego autorze] | ||
+ | * [https://github.com/dmsc/turbo-dis Kod źródłowy (i binaria) wersji relokowalnej z 2021 roku] | ||
- | {{stub}} | ||
[[Kategoria:Oprogramowanie Atari 8-bit]] | [[Kategoria:Oprogramowanie Atari 8-bit]] | ||
[[Kategoria:Języki programowania]] | [[Kategoria:Języki programowania]] | ||
+ | [[Kategoria:BASIC]] |
Aktualna wersja
Odmiana języka BASIC dla małego Atari, stworzona w 1985 roku przez niemieckiego programistę Franka Ostrowskiego i rozpowszechniona jako program public domain przez czasopismo "Happy Computer". Istnieją dwie oficjalne wersje:
- Turbo-BASIC 1.4 - dla komputerów 400/800 z min. 32 KB RAM. Ta wersja ma wbudowany DOS 2.0 - interpreter jest "doklejony" do pliku DOS.SYS.
- Turbo-BASIC XL 1.5 - dla komputerów XL/XE. Ta wersja ładuje się częściowo do RAM-u pod ROM systemu operacyjnego, przez co udostępnia więcej pamięci na program użytkownika (nieco ponad 33k - instrukcja ? FRE(0) podaje wynik 34021 bajtów).
Oprócz tego powstało kilka nieoficjalnych modyfikacji:
- Turbo-BASIC XL 2.0 - hack wersji 1.5 ze zmienionym tekstem tytułowym, o treści "(c) 1990 LASER software". Inne różnice nieznane.
- Turbo-BASIC XL 2.0 & Turbo 2000 System (występuje też pod tytułem TT-Basic XL 2.11) - modyfikacja wersji 1.5 dokonana przez Jiříego Richtera, autora czeskiego Turbo 2000, w 1988 roku. Zawiera zintegrowany mini-DOS do systemu turbo oraz handler urządzenia T:.
- Turbo BASIC 3.2q - wersja 1.4 przystosowana do współpracy ze SpartaDOS-em 3.2, autorstwa Toma Hunta z 1992 roku. Brakuje w niej komend BPUT i BGET, aczkolwiek można je zastąpić odpowiednimi wywołaniami XIO. W pakiecie z interpreterem jest handler do obsługi P:R: Connection wraz z programikiem do ładowania tegoż handlera z poziomu BASIC-a.
Turbo BASIC wgrywa się do pamięci RAM komputera z dysku lub taśmy. Interpreter charakteryzuje się większą ilością instrukcji w stosunku do oryginalnego Atari BASIC-a, istnieje też kompilator Turbo BASIC XL Compiler.
Pierwszorzędną zaletą Turbo BASIC-a XL jest jego szybkość, programy wykonywane są od trzech do pięciu razy szybciej niż w interpreterze Atari BASIC, co jest w dużej mierze wynikiem tego, że Turbo BASIC ma własny, bardzo szybki pakiet procedur zmiennoprzecinkowych, który sprawdza się świetnie w większości zastosowań.
Inną istotną zaletą interpretera jest wsteczna kompatybilność z Atari BASIC-iem, dzięki czemu nieomal wszystkie programy napisane w tym ostatnim uruchomią się pod Turbo BASIC-iem XL (z nielicznymi wyjątkami).
W roku 2021 powstała wersja "relokowalna" Turbo-BASIC-a 1.5, charakteryzująca się większą ilością dostępnej pamięci (w zależności od tego, ile miejsca zajmuje DOS) oraz poprawkami niektórych błędów. Autorem modyfikacji jest dmsc.
Błędy w Turbo BASIC-u
- kontrola składni nie przyjmuje słów kluczowych %GET, %PUT i -MOVE, jeśli są wpisane małymi literami.
- kontrola składni przyjmuje zmienne tekstowe jako argumenty instrukcji GET, chociaż ta może zapisywać wartości tylko do zmiennych numerycznych.
- kontrola składni akceptuje znak Esc (ASCII 27) w miejsce dwukropka jako separatora instrukcji. Ten sam błąd ma też Atari BASIC.
- uruchomienie programu: 10 TRAP 10:GET #1,A powoduje całkowite zapełnienie i "zawinięcie" się stosu procesora; instrukcja TRAP wprawdzie zdejmuje ze stosu pewną ilość danych, ale rzadko bywa to ilość właściwa. Ten sam błąd ma też Atari BASIC.
- porównanie dwóch funkcji CHR$ w jednym wyrażeniu jest zawsze prawdziwe, np. IF CHR$(1)=CHR$(2) THEN STOP spowoduje zatrzymanie programu. Ten sam błąd ma też Atari BASIC.
- funkcja DEC źle działa, jeśli przekazana jej liczba szesnastkowa zawiera małe litery.
- zakończenie łańcucha tekstowego znakiem Ctrl/R (ASCII 18) powoduje takie zachowanie interpretera, jakby po cudzysłowie zamykającym łańcuch znajdował się średnik (np. ? "NATENCZAS ^R":? "WOJSKI" zachowuje się jak ? "NATENCZAS ^R";:? "WOJSKI"). Ten sam błąd ma Atari BASIC rev. A.
- interpreter w wersji 1.5 po uruchomieniu się ustawia wskaźnik MEMLO na adres $3629 i nigdy nie przywraca poprzedniej wartości: żeby ustawić sensowną wartość MEMLO pod np. MyDOS-em, trzeba po wyjściu z interpretera wcisnąć klawisz RESET.
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Strona z oryginalnym artykułem o Turbo-Basicu XL wraz z kompilatorem (pliki pdf z Happy Computera)
- Mirror strony o Turbo Basicu i Action! prowadzonej kiedyś przez Sikora
- Pełny kod źródłowy TBXL w formacie cross-asemblera MADS
- Dużo informacji o TBXL i jego autorze
- Kod źródłowy (i binaria) wersji relokowalnej z 2021 roku