GTIA
From Atariki
| Wersja z dnia 15:20, 4 cze 2008 KMK (Dyskusja | wkład) (→Wadliwe GTIA) ← Previous diff |
Wersja z dnia 19:50, 8 sty 2009 Krótki (Dyskusja | wkład) (Zmiana linka zewnętrznego na lepszy) Next diff → |
||
| Linia 8: | Linia 8: | ||
| Układ GTIA był stosowany w serii [[400/800]] od listopada 1981 r. Oprócz tego [[Atari]] oferowało posiadaczom komputerów z CTIA jego wymianę. | Układ GTIA był stosowany w serii [[400/800]] od listopada 1981 r. Oprócz tego [[Atari]] oferowało posiadaczom komputerów z CTIA jego wymianę. | ||
| - | Wymiana CTIA na GTIA rozszerza możliwości komputera o tworzenie tzw. trybów GTIA, czyli [[Tryby graficzne ANTIC-a|trybów graficznych]] pozwalających uzyskać do 16 kolorów naraz oraz dających dostęp do całej palety 256 kolorów (są to [[Graphics 9]]/[[Graphics 10|10]]/[[Graphics 11|11]]). W porównaniu z CTIA, GTIA wyświetla obraz przesunięty o pół [[cykl koloru|cyklu koloru]] w bok, dzięki czemu duszki są dokładniej nakładane na pole gry. [http://www.machine-room.org/computers/46/general.html]. Ubocznym efektem jest fakt, iż [[efekt artefaktów]] tworzy w GTIA inne (zamienione) kolory. | + | Wymiana CTIA na GTIA rozszerza możliwości komputera o tworzenie tzw. trybów GTIA, czyli [[Tryby graficzne ANTIC-a|trybów graficznych]] pozwalających uzyskać do 16 kolorów naraz oraz dających dostęp do całej palety 256 kolorów (są to [[Graphics 9]]/[[Graphics 10|10]]/[[Graphics 11|11]]). W porównaniu z CTIA, GTIA wyświetla obraz przesunięty o pół [[cykl koloru|cyklu koloru]] w bok, dzięki czemu duszki są dokładniej nakładane na pole gry. [http://www.atariarchives.org/c1bag/page215.php]. Ubocznym efektem jest fakt, iż [[efekt artefaktów]] tworzy w GTIA inne (zamienione) kolory. |
| == Wadliwe GTIA == | == Wadliwe GTIA == | ||
Wersja z dnia 19:50, 8 sty 2009
Układ scalony GTIA
Graphics Television Interface Adapter, zwany też George's TIA od imienia projektanta, George'a McLeoda. Specjalizowany układ scalony odpowiedzialny za wytwarzanie - pod kierunkiem układu ANTIC - kolorowego obrazu oraz grafiki graczy i pocisków. Numer katalogowy Atari: CO14805 / CO14889 (PAL).
Spis treści |
GTIA a CTIA
Układ GTIA zastąpił montowany wcześniej w małym Atari układ CTIA, ale nie jest jego wersją rozwojową, a tylko dokończoną. Układ bowiem był z braku czasu montowany w pierwszych egzemplarzach komputerów w stanie niepełnym, i ta właśnie niepełna wersja znana jest jako CTIA (zob. Sekcja 1.11 w Atari 8-bit FAQ). Za autentycznością tych informacji przemawia fakt, że już rewizja A systemu operacyjnego wspiera tryby GTIA.
Układ GTIA był stosowany w serii 400/800 od listopada 1981 r. Oprócz tego Atari oferowało posiadaczom komputerów z CTIA jego wymianę.
Wymiana CTIA na GTIA rozszerza możliwości komputera o tworzenie tzw. trybów GTIA, czyli trybów graficznych pozwalających uzyskać do 16 kolorów naraz oraz dających dostęp do całej palety 256 kolorów (są to Graphics 9/10/11). W porównaniu z CTIA, GTIA wyświetla obraz przesunięty o pół cyklu koloru w bok, dzięki czemu duszki są dokładniej nakładane na pole gry. [1]. Ubocznym efektem jest fakt, iż efekt artefaktów tworzy w GTIA inne (zamienione) kolory.
Wadliwe GTIA
W ostatnich seriach komputerów XE (np. w 800XE) dość często układ GTIA jest fabrycznie wadliwy, tryby wielokolorowe generowane są nieprawidłowo. Istnieją co najmniej dwa rodzaje tych wad, w pierwszym (i najgorszym) przypadku tryby wielokolorowe działają zupełnie źle, w drugim - nieprawidłowości są nieco innego rodzaju i ujawniają się tylko w pewnych warunkach.
Wadliwe układy to te z datą produkcji od 9040 do 9152 (jest to liczba umieszczona po prawej stronie symbolu AMI).
Typ pierwszy
Typ pierwszy charakteryzuje się tym, że - jak powiedziano powyżej - tryby wielokolorowe działają źle zawsze albo prawie zawsze. Logika tworzenia nieprawidłowego obrazu jest taka, że pierwszy cykl koloru piksela wyświetlany jest dobrze, natomiast drugi źle, przy czym jest to dodatkowo zależne od koloru, jaki piksel miał mieć (z zakresu 0 - 15). Wyjątkiem jest kolor 0, który jest zawsze czarny, tak jak powinien.
Generowane rzeczywiście kolory w drugim cyklu koloru są różne dla różnych egzemplarzy GTIA, czasami "wadliwych" kolorów jest więcej, czasami mniej, czasami drugi cykl koloru miga sobie. Zależy to też od napięcia zasilania komputera, nagrzania GTIA itp. czynników. Spotyka się takie GTIA, które włączone na zimno działa bardzo źle, po chwili coraz lepiej, a po zmianie zasilacza w komputerze - już całkiem dobrze (to sprawa napięcia zasilania, a nie mocy zasilacza).
Generalnie jest to problem wybitnie związany z zależnościami czasowymi wewnątrz GTIA, w obwodzie, który odbiera dane z szyny ANx ANTIC-a (jakieś opóźnienia na bramkach etc). Prawdopodobną przyczyną są jakieś drobne zmiany w technologii wykonania późniejszych układów produkowanych przez AMI, co spowodowało przesunięcie niektórych sygnałów w niebezpieczne czy też niestabilne zakresy czasowe.
Prosty test na tę wadę
10 GRAPHICS 9
20 FOR I=0 TO 15:COLOR I
30 FOR J=0 TO 4
40 PLOT I*5+J,0:DRAWTO I*5+J,191
50 NEXT J
60 NEXT I
70 GOTO 70
Jest to programik w BASIC-u (autorem jest MacGyver), dzięki któremu można łatwo stwierdzić, czy w komputerze jest wadliwe GTIA. W wyniku jego pracy obraz na monitorze powinien wyglądać mniej więcej tak, jak to przedstawia obrazek z prawej: jeżeli na ekranie jest 15 pasków, gdzie od lewej do prawej każdy będzie jaśniejszy, GTIA jest dobre. Jeżeli zaś któryś z pasków będzie się składał z grupki cienkich pionowych linii w różnych kolorach - mamy GTIA do wymiany.
Typ drugi
Wada typu drugiego jest ukryta, w takim GTIA tryby wielokolorowe działają na ogół zupełnie poprawnie za wyjątkiem sytuacji, kiedy program dokonuje włączenia trybu wielokolorowego już w trakcie wyświetlania linii; innymi słowy, dzieje się to, kiedy obraz podzielony jest na dwie części, gdzie z lewej strony jest tryb hires (Graphics 8), z prawej natomiast multicolor. W takiej sytuacji dane obrazu w trybie wielokolorowym zaczynają być interpretowane inaczej niż normalnie, w wyniku czego obraz staje się albo zamazany, albo zupełnie nieczytelny.
Tego typu zakłócenia można obserwować w demach Joyride, Unity, Sweet Illusions, Too Hard 4. Powinny być też możliwe do wykrycia przy użyciu SysInfo w wersji 2.11 (lub nowszej). Obok prawidłowy wygląd ekranu podczas "testu GTIA" w SysInfo.
Zobacz też
Odnośniki zewnętrzne
- GTIA Data Sheet
- CTIA/GTIA Pinout Diagram
- Dyskusja o wadliwych GTIA na forum Atari Area.
- Opis w angielskojęzycznej wikipedii
