TOS
From Atariki
(Różnice między wersjami)
| Wersja z dnia 08:53, 25 lis 2007 Vulgar (Dyskusja | wkład) (→Wersje) ← Previous diff |
Wersja z dnia 22:45, 31 paź 2016 CK (Dyskusja | wkład) (→Wersje - GEM / AES version) Next diff → |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| - | {{OS}} | + | {{TOS}} |
| '''The Operating System''' (nazywany również mylnie '''Tramiel Operating System''') system operacyjny komputerów Atari [[ST]], [[Mega ST]], [[STE]], [[Mega STE]], [[TT030]], [[Falcon]] a także ich klonów: [[Direct Computer|Direct]], [[Medusa]], [[Hades]], [[Milan]]. | '''The Operating System''' (nazywany również mylnie '''Tramiel Operating System''') system operacyjny komputerów Atari [[ST]], [[Mega ST]], [[STE]], [[Mega STE]], [[TT030]], [[Falcon]] a także ich klonów: [[Direct Computer|Direct]], [[Medusa]], [[Hades]], [[Milan]]. | ||
| + | W odróżnieniu od innych systemów np. Windows, Linux, BeOS, MacOS TOS nie jest instalowany na twardym dysku, ale zapisany jest w formie pamięci ROM. | ||
| + | |||
| + | Pierwsza wersja TOSu, tzw. ''preTOS'' uruchamiała się z dyskietki, wszystkie następne znajdowały się już w pamięci [[ROM]] zainstalowanej bezpośrednio wewnątrz komputera. Wersje od 1.0 do 1.04 umieszczone były w układach o pojemności 192KB, od 1.6 do 2.06 - o pojemności 256KB, a późniejsze wersje - 512KB. | ||
| + | |||
| + | [[TOS]] był oferowany w wielu wersjach językowych. Do wersji 4.01 aby zmienić wersję językową konieczna była wymiana całego modułu [[ROM]]. Od wersji 4.01 nie trzeba zmieniać modułu, gdyż zawiera on od razu siedem wersji językowych. | ||
| + | |||
| + | Każdy TOS zawiera w sobie [[AES]] i [[GEMDOS]] o określonej wersji. | ||
| ==Elementy składowe== | ==Elementy składowe== | ||
| Linia 8: | Linia 15: | ||
| * [[XBIOS]] - (''Extended Basic Input/Output System'') rozszerzona część BIOS, odpowiedzialna za obsługę sprzętu. | * [[XBIOS]] - (''Extended Basic Input/Output System'') rozszerzona część BIOS, odpowiedzialna za obsługę sprzętu. | ||
| * [[LineA]] - odpowiedzialny za podstawowe operacje graficzne, razem z BIOS oraz XBIOS stanowią najniższą warstwę logiczną systemu [[TOS]] | * [[LineA]] - odpowiedzialny za podstawowe operacje graficzne, razem z BIOS oraz XBIOS stanowią najniższą warstwę logiczną systemu [[TOS]] | ||
| - | * [[GEMDOS]] - (''GEM Disk Operating System'')odpowiedzialny za operacje na plikach i pamięci, | + | * [[GEMDOS]] - (''GEM Disk Operating System'') odpowiedzialny za operacje na plikach i pamięci, |
| * [[VT52]] - emulator terminala w standardzie VT-52 | * [[VT52]] - emulator terminala w standardzie VT-52 | ||
| * [[GEM]] - (''Graphic Environment Manager'') środowisko graficzne [http://pl.wikipedia.org/wiki/GUI GUI] dzielące się na następujące części, | * [[GEM]] - (''Graphic Environment Manager'') środowisko graficzne [http://pl.wikipedia.org/wiki/GUI GUI] dzielące się na następujące części, | ||
| Linia 27: | Linia 34: | ||
| ==Wersje== | ==Wersje== | ||
| - | |||
| - | Pierwsza wersja TOSu, tzw. preTOS uruchamiała się z dyskietki, wszystkie następne były zawarte w pamięci [[ROM]] zainstalowanej bezpośrednio wewnątrz komputera. Wersje od 1.0 do 1.04 umieszczone były w układach o pojemności 192 [[KB]], od 1.6 do 2.06 - o pojemności 256 [[KB]], a późniejsze wersje - 512 KB. | ||
| - | |||
| - | [[TOS]] był oferowany w wielu wersjach językowych. Do wersji 4.01 aby zmienić wersję językową konieczna była wymiana całego modułu [[ROM]]. Od wersji 4.01 nie trzeba zmieniać modułu, gdyż zawiera on od razu siedem wersji językowych. | ||
| - | |||
| - | Każdy TOS zawiera w sobie [[AES]] i [[GEMDOS]] o określonej wersji. | ||
| {| align=center border=0 | {| align=center border=0 | ||
| Linia 39: | Linia 40: | ||
| |-bgcolor=lightyellow align=center | |-bgcolor=lightyellow align=center | ||
| - | |bgcolor=yellow|preTOS (1.0)||[[1985]]-20-11,||0.13||1.20||[[ST]]<sup>M</sup>, ST<sup>F</sup>, ST<sup>FM</sup>||196 [[KB]]||ENG, US, FR, GER, CHE<br/>|| Pierwsza wersja TOSu ładowana z dyskietki | + | |bgcolor=yellow|preTOS (1.0)||1985-20-11,||0.13||1.20||[[ST]]<sup>M</sup>, ST<sup>F</sup>, ST<sup>FM</sup>||196KB||ENG, US, FR, GER, CHE<br/>|| ładowany z dyskietki |
| |-bgcolor=lightcyan align=center | |-bgcolor=lightcyan align=center | ||
| - | |bgcolor=yellow|1.0||[[1986]]-02-06||0.13||1.20||[[ST]], ST<sup>M</sup>, ST<sup>F</sup>, ST<sup>FM</sup>||196 [[KB]]||ENG, US, FR, GER, CHE<br/>||Pierwsza wersja umieszczana w kościach [[ROM]] | + | |bgcolor=yellow|1.0||1986-02-06||0.13||1.20||[[ST]], ST<sup>M</sup>, ST<sup>F</sup>, ST<sup>FM</sup>||196KB||ENG, US, FR, GER, CHE<br/>||Pierwsza wersja umieszczana w kościach [[ROM]] |
| |-bgcolor=lightcyan align=center | |-bgcolor=lightcyan align=center | ||
| - | |bgcolor=cyan|1.02||[[1987]]-22-04||0.13||1.20||[[ST]]<sup>F</sup>, [[ST]]<sup>FM</sup>, [[MEGA ST]]||196 [[KB]]||ENG, US, FR, GER, SWE<br/>||W Wielkiej Brytanii błędnie oznaczony jako 1.09. Znany także jako '''[[Blitter]] TOS''' | + | |bgcolor=cyan|1.02||1987-22-04||0.13||1.20||[[ST]]<sup>F</sup>, [[ST]]<sup>FM</sup>, [[MEGA ST]]||196KB||ENG, US, FR, GER, SWE<br/>||W Wielkiej Brytanii błędnie oznaczony jako 1.09. Znany także jako '''[[Blitter]] TOS''' |
| |-bgcolor=lightyellow align=center | |-bgcolor=lightyellow align=center | ||
| - | |bgcolor=yellow|1.04||[[1989]]-06-04||0.15||1.30||[[ST]]<sup>F</sup>, ST<sup>FM</sup>, STacy, [[MEGA ST]]||196 [[KB]]||ENG, US, FR, GER, SWE, CHE, ESP, NL<br/>||Znany także jako '''Rainbow TOS''' | + | |bgcolor=yellow|1.04||1989-06-04||0.15||1.40||[[ST]]<sup>F</sup>, ST<sup>FM</sup>, STacy, [[MEGA ST]]||196KB||ENG, US, FR, GER, SWE, CHE, ESP, NL<br/>||Znany także jako '''Rainbow TOS''' |
| |-bgcolor=lightcyan align=center | |-bgcolor=lightcyan align=center | ||
| - | |bgcolor=cyan|1.6||?||?||?||[[Atari ST|ST<sup>E</sup>]]||256 [[KB]]||ENG, US, FR, GER, ESP||Szybko zastąpiona przez wersję 1.62 z powodu błędów | + | |bgcolor=cyan|1.06||1989-07-29||0.15||1.40||[[STE|ST<sup>E</sup>]]||256KB||ENG, US, FR, GER, ESP||Znany także jako '''Rainbow TOS'''. Dodano obsługę procesora 68010. Szybko zastąpiona przez wersję 1.62 z powodu błędów |
| |-bgcolor=lightyellow align=center | |-bgcolor=lightyellow align=center | ||
| - | |bgcolor=yellow|1.62||[[1990]]-01-01||0.17||1.40||[[ST]]<sup>E</sup>||256 [[KB]]||ENG, US, FR, GER, SWE|| | + | |bgcolor=yellow|1.62||1990-01-01||0.17||1.40||[[STE|ST<sup>E</sup>]]||256KB||ENG, US, FR, GER, SWE||Znany także jako '''Rainbow TOS''' |
| |-bgcolor=lightcyan align=center | |-bgcolor=lightcyan align=center | ||
| - | |bgcolor=cyan|2.02||?||?||?||[[ST|ST<sup>E</sup>]]||256 [[KB]]||?|| wraz z wersją 2.0 wprowadzona została obsługa dysków IDE, pamięci FAST-RAM | + | |bgcolor=cyan|2.02||?||?||?||[[STE|ST<sup>E</sup>]]||256KB||?|| wraz z wersją 2.0 wprowadzona została obsługa dysków IDE, pamięci FAST-RAM |
| |-bgcolor=lightyellow align=center | |-bgcolor=lightyellow align=center | ||
| - | |bgcolor=yellow|2.05||?||?||3.10||[[MEGA ST]]<sup>E</sup>]]||256 [[KB]]||ENG, US, FR, GER, IT, SWE|| | + | |bgcolor=yellow|2.05||?||?||3.10||[[MEGA STE|Mega ST]]<sup>E</sup>||256KB||ENG, US, FR, GER, IT, SWE|| |
| |-bgcolor=lightcyan align=center | |-bgcolor=lightcyan align=center | ||
| - | |bgcolor=cyan|2.06||[[1991]]-14-11||?||3.20||[[ ST|MEGA ST<sup>E</sup>]], [[Atari STBOOK]]||256 [[KB]]||ENG, US, FR, GER, SWE, CHE, polska (stworzona przez polskiego dystrybutora, za zgodą)<br/>, ||Wersja dla STBOOK zawierała dodatkowo oprogramowanie sieciowe | + | |bgcolor=cyan|[[TOS 2.06]]||1991-14-11||?||3.20||[[ ST|MEGA ST<sup>E</sup>]], [[STBook]]||256KB||ENG, US, FR, GER, SWE, CHE, polska (stworzona przez polskiego dystrybutora, za zgodą)<br/>, ||Wersja dla STBOOK zawierała dodatkowo oprogramowanie sieciowe |
| |-bgcolor=lightyellow align=center | |-bgcolor=lightyellow align=center | ||
| - | |bgcolor=yellow|2.07||[[1991]]||?||3.20||[[Sparrow]]||?||?|| | + | |bgcolor=yellow|2.07||1991||?||3.20||[[Sparrow]]||?||?|| |
| |-bgcolor=lightcyan align=center | |-bgcolor=lightcyan align=center | ||
| Linia 70: | Linia 71: | ||
| |-bgcolor=lightyellow align=center | |-bgcolor=lightyellow align=center | ||
| - | |bgcolor=yellow|3.01||?||?||3.00||[[TT030|Atari TT]]||512 [[KB]]||US||Dla wczesnych wersji TT ze stacją dysków 720 [[KB]] | + | |bgcolor=yellow|3.01||?||?||3.00||[[TT030|Atari TT]]||512KB||US||Dla wczesnych wersji TT ze stacją dysków 720KB |
| |-bgcolor=lightcyan align=center | |-bgcolor=lightcyan align=center | ||
| - | |bgcolor=cyan|3.05||[[1990]]-05-12||0.19|||3.10||[[TT030|Atari TT]]||512 [[KB]]||?||Dla wczesnych wersji TT ze stacją dysków 1,44 [[megabajt|MB]] | + | |bgcolor=cyan|3.05||1990-05-12||0.19|||3.10||[[TT030|Atari TT]]||512KB||?||Dla wczesnych wersji TT ze stacją dysków 1,44 MB |
| |-bgcolor=lightyellow align=center | |-bgcolor=lightyellow align=center | ||
| - | |bgcolor=yellow|3.06||[[1991]]-24-09||0.20|||3.20||[[TT030|Atari TT]]||512 [[KB]]||ENG, GER||Wersjia finalna | + | |bgcolor=yellow|3.06||1991-24-09||0.20|||3.20||[[TT030|Atari TT]]||512KB||ENG, GER||Wersjia finalna |
| |-bgcolor=lightcyan align=center | |-bgcolor=lightcyan align=center | ||
| - | |bgcolor=cyan|4.01||?||?||3.31||[[Falcon030|Atari Falcon]]||512 [[KB]]||ENG, US, FR, GER, CHE, ESP||błędy w obsłudze DSP | + | |bgcolor=cyan|4.01||?||?||3.31||[[Falcon030|Atari Falcon]]||512KB||ENG, US, FR, GER, CHE, ESP||błędy w obsłudze DSP |
| |-bgcolor=lightyellow align=center | |-bgcolor=lightyellow align=center | ||
| - | |bgcolor=yellow|4.02||?||?||3.40||[[Falcon030|Atari Falcon]]||512 [[KB]]||ENG, US, FR, GER, SWE, CHE, ESP|| | + | |bgcolor=yellow|4.02||?||?||3.40||[[Falcon030|Atari Falcon]]||512KB||ENG, US, FR, GER, SWE, CHE, ESP|| |
| |-bgcolor=lightcyan align=center | |-bgcolor=lightcyan align=center | ||
| - | |bgcolor=cyan|4.04||[[1993]]-08-03||0.30||3.40||[[Falcon030|Atari Falcon]]||512 [[KB]]||ENG, US, FR, GER, SWE, ESP|| | + | |bgcolor=cyan|4.04||1993-08-03||0.30||3.40||[[Falcon030|Atari Falcon]]||512KB||ENG, US, FR, GER, SWE, ESP|| |
| |-bgcolor=lightyellow align=center | |-bgcolor=lightyellow align=center | ||
| - | |bgcolor=yellow|4.92||[[1993]]-22-06||0.30||4.10||[[Falcon030|Atari Falcon]]||512 [[KB]]||ENG, US, FR, GER, SWE, CHE, ESP, IT||Nieoficjalnie rozprowadzana wersja beta TOSa 5.0 z multiAESem | + | |bgcolor=yellow|4.92||1993-22-06||0.30||4.10||[[Falcon030|Atari Falcon]]||512KB||ENG, US, FR, GER, SWE, CHE, ESP, IT||Nieoficjalnie rozprowadzana wersja beta TOSa 5.0 z multiAESem |
| |-bgcolor=lightcyan align=center | |-bgcolor=lightcyan align=center | ||
| - | |bgcolor=cyan|4.97||?||?||?||?||512 [[KB]]||?|| | + | |bgcolor=cyan|4.97||?||?||?||?||512KB||?|| |
| |} | |} | ||
| + | |||
| + | === Poprawki === | ||
| + | |||
| + | Ze względu na umieszczenie systemu w kościach ROM, niemożliwym stało się łatwe poprawianie ew. niedoróbek czy braków, | ||
| + | wraz z rozwojem oprogramowania i osprzętu dla Atari powstały poprawki do każdej z wersji TOSu. W pewnych sytuacjach takie poprawki | ||
| + | są niezbędne, w innych po prostu poprawiają komfort pracy. Istnieje również możliwość zainstalowania np. tej samej wersji TOSu ale z poprawkami. | ||
| ===Inne wersje=== | ===Inne wersje=== | ||
| + | |||
| + | Aby zainstalować nowszą wersję TOSu należy wymienić kości ROM, jest również możliwość wczytania nowszej wersji do pamięci RAM. | ||
| + | W tym celu należy zaopatrzyć się w specjalny program i obraz systemu, który chcemy wczytać. W zależności od modelu komputera i procesora w nim użytego komputer jest w stanie pracować pod TOSem. | ||
| Wraz z powstaniem pierwszsych klonów Atari ST/TT - Hades/Medusa rozwinęły się rozszerzenia takie jak [http://kunden.wvnet.at/fichti/pcibios.htm PCI BIOS]. | Wraz z powstaniem pierwszsych klonów Atari ST/TT - Hades/Medusa rozwinęły się rozszerzenia takie jak [http://kunden.wvnet.at/fichti/pcibios.htm PCI BIOS]. | ||
| Linia 96: | Linia 106: | ||
| Firma [[Centek]] w akceleratorze sprzętowym [[Centurbo 2]] zawarła program, który modyfikuje TOS, poprawiając niektóre błędy i określa jego wersję jako 7.0. W karcie [[CT60]] znajduje się zmodyfikowany TOS 4.04 z poprawkami, dodanymi sterownikami i patchami dla procesora [68060], a także BIOSem kart PCI. | Firma [[Centek]] w akceleratorze sprzętowym [[Centurbo 2]] zawarła program, który modyfikuje TOS, poprawiając niektóre błędy i określa jego wersję jako 7.0. W karcie [[CT60]] znajduje się zmodyfikowany TOS 4.04 z poprawkami, dodanymi sterownikami i patchami dla procesora [68060], a także BIOSem kart PCI. | ||
| + | |||
| + | TOS aktualnie został przeportowany dla procesorów PowerPC. | ||
| ==Rozwinięcia i zamienniki== | ==Rozwinięcia i zamienniki== | ||
| - | TOS doczekał się również wielu usprawnień i rozwinięć. | + | TOS doczekał się również wielu usprawnień i rozwinięć dokonanych przez firmy i osoby trzecie. |
| + | Warto zapoznać się szczególnie z niektórymi z nich, bowiem powodują, że praca z Atari staje się o wiele bardziej wygodna niż pod TOSem. | ||
| Firmy trzecie rozwijały oprogramowanie zastępujące poszczególne części [[TOS]]u, były to: | Firmy trzecie rozwijały oprogramowanie zastępujące poszczególne części [[TOS]]u, były to: | ||
| Linia 112: | Linia 125: | ||
| Oprócz tego powstało i powstaje darmowe oprogramowanie zastępujące fragmenty - w porywach do prawie całości - [[TOS]]u: | Oprócz tego powstało i powstaje darmowe oprogramowanie zastępujące fragmenty - w porywach do prawie całości - [[TOS]]u: | ||
| - | * [[KAOS]] | + | * [[KAOS]] - poprawiona wersja TOS 1.04 |
| + | * [[SuperTOS]] - poprawiona wersja TOS 2.06 (m.in płynne przesuwanie/skalowanie okien) | ||
| * [[EmuTOS]] (nadal rozwijany) - darmowy zamiennik TOS (warstwa operacyjna dla FreeMiNT) | * [[EmuTOS]] (nadal rozwijany) - darmowy zamiennik TOS (warstwa operacyjna dla FreeMiNT) | ||
| * [[FreeMiNT]] (nadal rozwijany) - zastępuje [[GEMDOS]] oraz sporą część [[BIOS]]u | * [[FreeMiNT]] (nadal rozwijany) - zastępuje [[GEMDOS]] oraz sporą część [[BIOS]]u | ||
Wersja z dnia 22:45, 31 paź 2016
The Operating System (nazywany również mylnie Tramiel Operating System) system operacyjny komputerów Atari ST, Mega ST, STE, Mega STE, TT030, Falcon a także ich klonów: Direct, Medusa, Hades, Milan. W odróżnieniu od innych systemów np. Windows, Linux, BeOS, MacOS TOS nie jest instalowany na twardym dysku, ale zapisany jest w formie pamięci ROM.
Pierwsza wersja TOSu, tzw. preTOS uruchamiała się z dyskietki, wszystkie następne znajdowały się już w pamięci ROM zainstalowanej bezpośrednio wewnątrz komputera. Wersje od 1.0 do 1.04 umieszczone były w układach o pojemności 192KB, od 1.6 do 2.06 - o pojemności 256KB, a późniejsze wersje - 512KB.
TOS był oferowany w wielu wersjach językowych. Do wersji 4.01 aby zmienić wersję językową konieczna była wymiana całego modułu ROM. Od wersji 4.01 nie trzeba zmieniać modułu, gdyż zawiera on od razu siedem wersji językowych.
Każdy TOS zawiera w sobie AES i GEMDOS o określonej wersji.
Spis treści |
Elementy składowe
System składa się z nastepujących części:
- BIOS - odpowiedzialny za operacje blokowe i sprzętowo zależne,
- XBIOS - (Extended Basic Input/Output System) rozszerzona część BIOS, odpowiedzialna za obsługę sprzętu.
- LineA - odpowiedzialny za podstawowe operacje graficzne, razem z BIOS oraz XBIOS stanowią najniższą warstwę logiczną systemu TOS
- GEMDOS - (GEM Disk Operating System) odpowiedzialny za operacje na plikach i pamięci,
- VT52 - emulator terminala w standardzie VT-52
- GEM - (Graphic Environment Manager) środowisko graficzne GUI dzielące się na następujące części,
W późniejszym okresie powstały rozszerzenia dodające nowe funkcje, doładowywane z dysku:
- AHDI - (Atari Hard Disk Interface) sterownik dysku twardego
- XHDI - (eXtended Hard Disk Interface)
- GDOS - (Graphics Device Operating System) odpowiedzialny za obsługę drukarek, a także fontów wektorowych
- GDPS - protokół sterowników skanerów
- MetaDOS - odpowiedzialny za obsługę CD-ROM-u
- XControl - (Extensible Control Panel)
Wersje
| Numer wersji TOSu | Data wydania | GEMDOS | AES | Komputery | Rozmiar ROM | Wersje językowe | Uwagi |
| preTOS (1.0) | 1985-20-11, | 0.13 | 1.20 | STM, STF, STFM | 196KB | ENG, US, FR, GER, CHE | ładowany z dyskietki |
| 1.0 | 1986-02-06 | 0.13 | 1.20 | ST, STM, STF, STFM | 196KB | ENG, US, FR, GER, CHE | Pierwsza wersja umieszczana w kościach ROM |
| 1.02 | 1987-22-04 | 0.13 | 1.20 | STF, STFM, MEGA ST | 196KB | ENG, US, FR, GER, SWE | W Wielkiej Brytanii błędnie oznaczony jako 1.09. Znany także jako Blitter TOS |
| 1.04 | 1989-06-04 | 0.15 | 1.40 | STF, STFM, STacy, MEGA ST | 196KB | ENG, US, FR, GER, SWE, CHE, ESP, NL | Znany także jako Rainbow TOS |
| 1.06 | 1989-07-29 | 0.15 | 1.40 | STE | 256KB | ENG, US, FR, GER, ESP | Znany także jako Rainbow TOS. Dodano obsługę procesora 68010. Szybko zastąpiona przez wersję 1.62 z powodu błędów |
| 1.62 | 1990-01-01 | 0.17 | 1.40 | STE | 256KB | ENG, US, FR, GER, SWE | Znany także jako Rainbow TOS |
| 2.02 | ? | ? | ? | STE | 256KB | ? | wraz z wersją 2.0 wprowadzona została obsługa dysków IDE, pamięci FAST-RAM |
| 2.05 | ? | ? | 3.10 | Mega STE | 256KB | ENG, US, FR, GER, IT, SWE | |
| TOS 2.06 | 1991-14-11 | ? | 3.20 | MEGA STE, STBook | 256KB | ENG, US, FR, GER, SWE, CHE, polska (stworzona przez polskiego dystrybutora, za zgodą) , | Wersja dla STBOOK zawierała dodatkowo oprogramowanie sieciowe |
| 2.07 | 1991 | ? | 3.20 | Sparrow | ? | ? | |
| 2.08 | ? | ? | 3.20 | STPAD | ? | ? | Obsługuje ekran dotykowy w STPADzie, nigdy nie rozpowszechniany |
| 3.01 | ? | ? | 3.00 | Atari TT | 512KB | US | Dla wczesnych wersji TT ze stacją dysków 720KB |
| 3.05 | 1990-05-12 | 0.19 | 3.10 | Atari TT | 512KB | ? | Dla wczesnych wersji TT ze stacją dysków 1,44 MB |
| 3.06 | 1991-24-09 | 0.20 | 3.20 | Atari TT | 512KB | ENG, GER | Wersjia finalna |
| 4.01 | ? | ? | 3.31 | Atari Falcon | 512KB | ENG, US, FR, GER, CHE, ESP | błędy w obsłudze DSP |
| 4.02 | ? | ? | 3.40 | Atari Falcon | 512KB | ENG, US, FR, GER, SWE, CHE, ESP | |
| 4.04 | 1993-08-03 | 0.30 | 3.40 | Atari Falcon | 512KB | ENG, US, FR, GER, SWE, ESP | |
| 4.92 | 1993-22-06 | 0.30 | 4.10 | Atari Falcon | 512KB | ENG, US, FR, GER, SWE, CHE, ESP, IT | Nieoficjalnie rozprowadzana wersja beta TOSa 5.0 z multiAESem |
| 4.97 | ? | ? | ? | ? | 512KB | ? |
Poprawki
Ze względu na umieszczenie systemu w kościach ROM, niemożliwym stało się łatwe poprawianie ew. niedoróbek czy braków, wraz z rozwojem oprogramowania i osprzętu dla Atari powstały poprawki do każdej z wersji TOSu. W pewnych sytuacjach takie poprawki są niezbędne, w innych po prostu poprawiają komfort pracy. Istnieje również możliwość zainstalowania np. tej samej wersji TOSu ale z poprawkami.
Inne wersje
Aby zainstalować nowszą wersję TOSu należy wymienić kości ROM, jest również możliwość wczytania nowszej wersji do pamięci RAM. W tym celu należy zaopatrzyć się w specjalny program i obraz systemu, który chcemy wczytać. W zależności od modelu komputera i procesora w nim użytego komputer jest w stanie pracować pod TOSem.
Wraz z powstaniem pierwszsych klonów Atari ST/TT - Hades/Medusa rozwinęły się rozszerzenia takie jak PCI BIOS.
Firma Milan Computer GmbH uzyskała prawa modyfikacji TOSu i wraz ze swoim komputerem Milan rozprowadza wersję o numerze 4.05-4.08
Firma Centek w akceleratorze sprzętowym Centurbo 2 zawarła program, który modyfikuje TOS, poprawiając niektóre błędy i określa jego wersję jako 7.0. W karcie CT60 znajduje się zmodyfikowany TOS 4.04 z poprawkami, dodanymi sterownikami i patchami dla procesora [68060], a także BIOSem kart PCI.
TOS aktualnie został przeportowany dla procesorów PowerPC.
Rozwinięcia i zamienniki
TOS doczekał się również wielu usprawnień i rozwinięć dokonanych przez firmy i osoby trzecie. Warto zapoznać się szczególnie z niektórymi z nich, bowiem powodują, że praca z Atari staje się o wiele bardziej wygodna niż pod TOSem.
Firmy trzecie rozwijały oprogramowanie zastępujące poszczególne części TOSu, były to:
- Warp 9 - zastępuje VDI,
- NVDI - zastępuje VDI oraz GDOS,
- Geneva - zastępuje AES,
- N.AES - zastępuje AES,
- MultiGEM - zastępuje AES oraz Desktop - rozszerza wielozadaniowość z akcesorii na aplikacje GEM'owe
- NeoDesk - zastępuje Desktop
- No!Desk - zastępuje Desktop
- Ease - zastępuje Desktop
Oprócz tego powstało i powstaje darmowe oprogramowanie zastępujące fragmenty - w porywach do prawie całości - TOSu:
- KAOS - poprawiona wersja TOS 1.04
- SuperTOS - poprawiona wersja TOS 2.06 (m.in płynne przesuwanie/skalowanie okien)
- EmuTOS (nadal rozwijany) - darmowy zamiennik TOS (warstwa operacyjna dla FreeMiNT)
- FreeMiNT (nadal rozwijany) - zastępuje GEMDOS oraz sporą część BIOSu
- XaAES (nadal rozwijany wraz z FreeMiNTem) - zastępuje AES,
- MyAES (nadal rozwijany) - zastępuje AES, docelowo system nowego komputera Hawk
- FVDI (nadal rozwijany) - darmowa alternatywa dla NVDI,
- KAOSDesk - zastępuje Desktop
- Direct - zastępuje Desktop
- TeraDesk (nadal rozwijany) - zastępuje Desktop
- Gemini - zastępuje Desktop
- oVDI (nadal rozwijany) - zastępuje VDI
- OSIS (nie rozwijany) - zastępuje cały TOS (składa się z oTOSis, oVDIsis, oAESis, oFBis)
- BetaDOS - zastępuje MetaDOS, oraz dodaje pewne funkcje do TOSu.
W późniejszym okresie były rozwijane i przyjęły się zupełnie nowe funkcjonalności realizowane przez różne programy:
- GEM Script
- Bubble GEM - protokół pomocy w chmurkach
- DHST - Document HiSTory protokół
- OLGA - Object Linking Gem Applications
Następcy
Wraz z Falconem Atari rozprowadzało pierwsze wersje wielozadaniowej wersji TOSa - MultiTOS, opartego na niezależnie od Atari rozwijanym systemie MiNT - Mint Is Not Tos, opracowanym przez Erica R. Smitha. W roku 1997 MiNT powrócił, po opublikowaniu części kodu źródłowego jest rozwijany jako FreeMiNT.
Istnieje również komercyjny zamiennik dla TOSu i MiNTa - MagiC - wielozadaniowy system, zastępuje cały TOS.
Zobacz także
Opis BOMBEK, czyli stanów wyjątkowych w TOSie
Dokumenty dotyczące TOSu On-Line:
Opis różnych wersji TOS:
Ten artykuł to tylko zalążek. Możesz pomóc rozwojowi Atariki poprzez rozszerzenie go o więcej informacji.
