TOS

From Atariki

(Różnice między wersjami)
Jump to: navigation, search
Wersja z dnia 12:47, 1 maj 2007
Vulgar (Dyskusja | wkład)
(→Wersje)
← Previous diff		 Wersja z dnia 11:33, 2 maj 2007
Jellonek (Dyskusja | wkład)
(→Wersje)
Next diff →
Linia 29: Linia 29:
==Wersje== ==Wersje==
-Pierwsza wersja TOSu, tzw. preTOS uruchamiała się z dyskietki, wszystkie następne były zawarte w modułach [[ROM]] zainstalowanych bezpośrednio wewnątrz komputera. Wersje od 1.0 do 1.04 umieszczone były na pamięciach o pojemności 192 [[KB]], od 1.6 do 2.06 na pamięciach o pojemności 256 [[KB]], późniejsze wersje były dostępne na modułach o pojemności 512 KB.+Pierwsza wersja TOSu, tzw. preTOS uruchamiała się z dyskietki, wszystkie następne były zawarte w pamięci [[ROM]] zainstalowanej bezpośrednio wewnątrz komputera. Wersje od 1.0 do 1.04 umieszczone były w układach o pojemności 192 [[KB]], od 1.6 do 2.06 - o pojemności 256 [[KB]], a późniejsze wersje - 512 KB.
[[TOS]] był oferowany w wielu wersjach językowych. Do wersji 4.01 aby zmienić wersję językową konieczna była wymiana całego modułu [[ROM]]. Od wersji 4.01 nie trzeba zmieniać modułu, gdyż zawiera on od razu siedem wersji językowych. [[TOS]] był oferowany w wielu wersjach językowych. Do wersji 4.01 aby zmienić wersję językową konieczna była wymiana całego modułu [[ROM]]. Od wersji 4.01 nie trzeba zmieniać modułu, gdyż zawiera on od razu siedem wersji językowych.

Wersja z dnia 11:33, 2 maj 2007

Spis treści

Wstęp

The Operating System (nazywany również mylnie Tramiel Operating System) system operacyjny komputerów Atari ST, Mega ST, STE, Mega STE, TT030, Falcon a także ich klonów: Direct, Medusa, Hades, Milan.

Elementy składowe

System składa się z nastepujących części:

  • BIOS - odpowiedzialny za operacje blokowe i sprzętowo zależne,
  • XBIOS - (Extended Basic Input/Output System) rozszerzona część BIOS, odpowiedzialna za obsługę sprzętu.
  • LineA - odpowiedzialny za podstawowe operacje graficzne, razem z BIOS oraz XBIOS stanowią najniższą warstwę logiczną systemu TOS
  • GEMDOS - (GEM Disk Operating System)odpowiedzialny za operacje na plikach i pamięci,
  • VT52 - emulator terminala w standardzie VT-52
  • GEM - (Graphic Environment Manager) środowisko graficzne GUI dzielące się na następujące części,
    • VDI - (Virtual Device Interface) odpowiedzialny za bezpośredni dostęp do urządzenia oraz rysowanie podstawowych obiektów graficznych i znaków
    • AES - (Application Environment Services) odpowiedzialny ze okienka i GUI.
    • GEM Desktop - graficzna powłoka (ang. shell) systemowa

W późniejszym okresie powstały rozszerzenia dodające nowe funkcje, doładowywane z dysku:

  • AHDI - (Atari Hard Disk Interface) sterownik dysku twardego
  • XHDI - (eXtended Hard Disk Interface)
  • GDOS - (Graphics Device Operating System) odpowiedzialny za obsługę drukarek, a także fontów wektorowych
  • GDPS - protokół sterowników skanerów
  • MetaDOS - odpowiedzialny za obsługę CD-ROM-u

Wersje

Pierwsza wersja TOSu, tzw. preTOS uruchamiała się z dyskietki, wszystkie następne były zawarte w pamięci ROM zainstalowanej bezpośrednio wewnątrz komputera. Wersje od 1.0 do 1.04 umieszczone były w układach o pojemności 192 KB, od 1.6 do 2.06 - o pojemności 256 KB, a późniejsze wersje - 512 KB.

TOS był oferowany w wielu wersjach językowych. Do wersji 4.01 aby zmienić wersję językową konieczna była wymiana całego modułu ROM. Od wersji 4.01 nie trzeba zmieniać modułu, gdyż zawiera on od razu siedem wersji językowych.

Każdy TOS zawiera w sobie GEM i GEMDOS o określonej wersji.

Numer wersji TOSuData wydaniaGEMDOSAESKomputeryRozmiar ROMWersje językoweUwagi
preTOS (1.0)1985-20-11,0.131.20ST, STM, STF, STFM196 KBENG, US, FR, GER, CHE
 Pierwsza wersja TOSu ładowana z dyskietki
1.01986-02-060.131.20ST, STM, STF, STFM196 KBENG, US, FR, GER, CHE
Pierwsza wersja umieszczana w kościach ROM
1.021987-22-040.131.20STF, STFM, MEGA ST196 KBENG, US, FR, GER, SWE
W Wielkiej Brytanii błędnie oznaczony jako 1.09. Znany także jako Blitter TOS
1.041989-06-040.151.30STF, STFM, STacy, MEGA ST196 KBENG, US, FR, GER, SWE, CHE, ESP, NL
Znany także jako Rainbow TOS
1.6???STE256 KBENG, US, FR, GER, ESPSzybko zastąpiona przez wersję 1.62 z powodu błędów
1.621990-01-010.171.40STE256 KBENG, US, FR, GER, SWE
2.02???STE256 KB? wraz z wersją 2.0 wprowadzona została obsługa dysków IDE, pamięci FAST-RAM
2.05??3.10MEGA STE256 KBENG, US, FR, GER, IT, SWE
2.061991-14-11?3.20MEGA STE, Atari STBOOK256 KBENG, US, FR, GER, SWE, CHE, polska (stworzona przez polskiego dystrybutora, za zgodą)
, 		Wersja dla STBOOK zawierała dodatkowo oprogramowanie sieciowe
2.071991?3.20Atari Sparrow??
2.08??3.20Atari STPAD??Obsługuje ekran dotykowy w STPADzie, nigdy nie rozpowszechniany
3.01??3.00Atari TT512 KBamerykańska<ref name="nazwa1"/>Dla wczesnych wersji TT ze stacją dysków 720 KB
3.051990-05-120.193.10Atari TT512 KB?Dla wczesnych wersji TT ze stacją dysków 1,44 MB
3.061991-24-090.203.20Atari TT512 KBENG, GERWersjia finalna
4.01??3.31Atari Falcon512 KBENG, US, FR, GER, CHE, ESPbłędy w obsłudze DSP
4.02??3.40Atari Falcon512 KBENG, US, FR, GER, SWE, CHE, ESP
4.041993-08-030.303.40Atari Falcon512 KBENG, US, FR, GER, SWE, ESP
4.921993-22-060.304.10Atari Falcon512 KBENG, US, FR, GER, SWE, CHE, ESP, ITNieoficjalnie rozprowadzana wersja beta TOSa 5.0 z multiAESem
4.97????512 KB?

<references/>

Inne wersje

Firma Milan Computer GmbH uzyskała prawa modyfikacji TOSu i wraz ze swoim komputerem Milan rozprowadza wersję o numerze 4.5.

Firma Centek w akceleratorze sprzętowym CT2b zawarła program, który modyfikuje TOS, poprawiając niektóre błędy i określa jego wersję jako 7.0.

W karcie CT60 znajduje się zmodyfikowany TOS 4.04 z poprawkami, dodanymi sterownikami i patchami dla procesora 68060 a także kart PCI.

Następcy

Wraz z Falconem Atari rozprowadzało pierwsze wersje wielozadaniowej wersji TOSa - MultiTOS, opartego na niezależnie od Atari rozwijanym systemie MiNT - Mint Is Not Tos, opracowanym przez Erica R. Smitha. W roku 1997 MiNT powrócił, po opublikowaniu części kodu źródłowego jest rozwijany jako FreeMiNT.

Istnieje również komercyjny zamiennik dla TOSu i MiNTa - MagiC - wielozadaniowy system, zastępuje cały TOS.

Rozwinięcia i zamienniki

TOS doczekał się również wielu usprawnień i rozwinięć.

Firmy trzecie rozwijały oprogramowanie zastępujące poszczególne części TOSu, były to:

  • Warp 9 - zastępuje VDI,
  • NVDI - zastępuje VDI oraz GDOS,
  • Geneva - zastępuje AES,
  • N.AES - zastępuje AES,
  • MultiGEM - zastępuje AES oraz Desktop - rozszerza wielozadaniowość z akcesorii na aplikacje GEM'owe
  • NeoDesk - zastępuje Desktop
  • No!Desk - zastępuje Desktop
  • Ease - zastępuje Desktop

Oprócz tego powstało i powstaje darmowe oprogramowanie zastępujące fragmenty - w porywach do prawie całości - TOSu:

  • KAOS
  • EmuTOS (nadal rozwijany) - darmowy zamiennik TOS (warstwa operacyjna dla FreeMiNT)
  • FreeMiNT (nadal rozwijany) - zastępuje GEMDOS oraz sporą część BIOSu
  • XaAES (nadal rozwijany wraz z FreeMiNTem) - zastępuje AES,
  • MyAES (nadal rozwijany) - zastępuje AES, docelowo system nowego komputera Hawk
  • FVDI (nadal rozwijany) - darmowa alternatywa dla NVDI,
  • KAOSDesk - zastępuje Desktop
  • Direct - zastępuje Desktop
  • TeraDesk (nadal rozwijany) - zastępuje Desktop
  • Gemini - zastępuje Desktop
  • oVDI (nadal rozwijany) - zastępuje VDI
  • OSIS (nie rozwijany) - zastępuje cały TOS (składa się z oTOSis, oVDIsis, oAESis, oFBis)
  • BetaDOS - zastępuje MetaDOS, oraz dodaje pewne funkcje do TOSu.

W późniejszym okresie były rozwijane i przyjęły się zupełnie nowe funkcjonalności realizowane przez różne programy:

Zobacz także

Opis BOMBEK, czyli stanów wyjątkowych w TOSie

Dokumenty dotyczące TOSu On-Line:

Opis różnych wersji TOS:

Ten artykuł to tylko zalążek. Możesz pomóc rozwojowi Atariki poprzez rozszerzenie go o więcej informacji.

Źródło: "http://atariki.krap.pl/index.php/TOS"
Personal tools