FAQ

From Atariki

(Różnice między wersjami)
Jump to: navigation, search
Wersja z dnia 18:12, 8 gru 2005
Sikor (Dyskusja | wkład)

← Previous diff		 Aktualna wersja
Mono (Dyskusja | wkład)
(→Obsługa - poprawne wartosci PACTL dla silnika magnetofonu)
Linia 1: Linia 1:
 +'''Zanim''' zaczniesz gdziekolwiek zadawać pytania (forum atari.area, IRC, dyskusja w atariki), przejrzyj '''uważnie''' tę stronę oraz znajdujące się na niej linki, czy aby na pewno nie ma gdzieś odpowiedzi na twoje pytanie.
 +== Komputery ośmiobitowe ==
 +=== Obsługa ===
 +
 +'''Q: Jak wgrać program ze stacji dysków?'''<br>
 +A: Podstawowy sposób wgrywania dyskietki polega na umieszczeniu jej w stacji dysków i włączenia komputera z wciśniętym klawiszem '''OPTION''' (programy maszynowe) lub bez wciskania żadnego klawisza (programy w Basicu). Czasem potrzebujemy wgrać także dyskowy system operacyjny ([[DOS]]), aby móc wykonać kolejne działania. Robimy to w taki sam sposób, dbając o to, aby odpowiednia dyskietka znalazła się najpierw w stacji dysków.
 +
 +'''Q: Jak wgrać program przy użyciu magnetofonu?<br>'''
 +A: Podstawowy sposób wczytania programu to ustawienie kasety na początek sygnału (taki długi pisk), nacisnąć klawisz '''PLAY''' w magnetofonie oraz włączyć komputer trzymając wciśnięte klawisze '''START''' i '''OPTION''' (programy maszynowe) lub sam klawisz '''START''' (samostartujące programy w Basicu), nacisnąć dowolny klawisz na klawiaturze. <br>
 +A2: Aby wczytać programy w Basicu zapisane za pomocą instrukcji "''CSAVE''" należy ustawić kasetę na początek sygnału i mając włączony komputer napisać z linii komend Basica "''CLOAD''", nacisnąć '''PLAY''' w magnetofonie i dwa razy "''RETURN''" na klawiaturze komputera. Dla programów zapisanych przez instrukcję ''LIST "C:"'' stosujemy komendę ''ENTER"C:"'', a dalej postępujemy analogicznie; podobnie ma się z parą rozkazów ''SAVE'' i ''LOAD''.
 +
 +'''Q: Podczas wgrywania programu ze stacji dysków/magnetofonu pojawia mi się napis "BOOT ERROR". O co chodzi?'''<br>
 +A: Sytuacja taka zachodzi podczas próby wgrywania programu przy uruchomieniu komputera. Przy stacji dysków mogą być następujące przyczyny:<br>
 +1. Dyskietka jest niesformatowana lub zawiera programy bez systemu ([[DOS]]) lub bez [[inicjalizer|inicjalizera]].<br>
 +2. Usiłowano wgrać program w niewłaściwy sposób (program basicowy z klawiszem "OPTION" lub maszynowy bez wciskania żadnego klawisza).<br>
 +3. Stacja dysków nie jest włączona lub ma niewłaściwie przydzielony numer (inny niż D1).<br>
 +Przy kasecie podstawowe błędy to:<br>
 +1. Komputer nie odnalazł początku programu;<br>
 +2. Niewłaściwy sposób wczytywania (klawisz "START" lub "START" i "OPTION").
 +
 +'''Q: Jak znaleźć początek programu na kasecie?<br>'''
 +A: Początek programu objawia się na Atari długim, jednostajnym piskiem. Jeżeli nie masz spisanego stanu licznika, od którego się zaczyna program (lub nie zgadza się on ze stanem faktycznym) należy przy włączonym komputerze z linii komend Basica wpisać instrukcję: POKE 54018,52 (załącza silnik w magnetofonie, wartość 60 - wyłącza), nacisnąć Return na komputerze i Play w magnetofonie, po odnalezieniu pisku zatrzymać kasetę na jego początku (proponuję spisać stan licznika, aby można było później szybciej znaleźć program), a następnie w standardowy sposób wgrać program do komputera.
 +
 +'''Q: Kupiłem magnetofon do Atari z jakimś turbo i kasetami. Czy coś jeszcze potrzebuję?'''<br>
 +A: Występuje kilka rodzajów systemów [[Systemy Turbo|turbo]] montowanych w magnetofonach Atari. Teoretycznie każdy z nich wymaga specjalnego [[cartridge]]'a do obsługi, więc powinieneś taki posiadać. Potrzebujesz też kaset z programami nagranymi w Twoim systemie turbo. Zdarza się też (chcociaż sporadycznie), że system turbo można wgrać z kasety zapisanej w normalnym systemie, a następnie wgrać odpowiedni program w turbo (wcześniejsze wersje [[KSO Turbo 2000]]).
 +
 +=== Sprzęt ===
 +
 +'''Q: Czy mogę podłączyć do mojego Atari XL/XE twardy dysk?'''<br>
 +A: Tak. Oprócz produkowanych kiedyś dedykowanych twardych dysków istnieją tzw. interfejsy (zarówno wbudowane do komputera, jak i dołączane zewnętrznie), które umożliwiają podłączenie nie tylko twardego dysku, ale także kart CF czy napędów CD. Do najbardziej rozpowszechnionych interfejsów tego typu należą [[KMK/JŻ IDE]], [[SIO2IDE]], a ostatnio dołączyło do tej grupy [[MyIDE]].
 +
 +'''Q: Który z powyższych kontrolerów jest najlepszy?'''<br>
 +A: Nie jest łatwo odpowiedzieć na to pytanie. Jeśli pod względem szybkości odczytu / zapisu to zdecydowanie [[KMK/JŻ IDE]], [[MyIDE]] jest już sporo wolniejsze, natomiast na szarym końcu jest [[SIO2IDE]]. Patrząc na cenę najkorzystniej wypada MyIDE, które składając samemu obciąży nasz portfel o jedyne kilkanaście złotych, SIO2IDE w najnowszej wersji wraz gniazdem USB to koszt ok. 100 zł (bez USB ok. 75 zł), KMK/JŻ IDE to koszt ok. 140 zł (wraz z przelotką). Jeśli natomiast zależy Ci na kompatybilności z wszystkimi formatami dyskietek oraz oprogramowaniem to pozostaje wybór pomiędzy SIO2IDE i KMK/JŻ IDE, MyIDE do "pełni szczęścia" wymaga wymiany ROMu.
 +
 +'''Q: Czy do wgrywania programów na moje Atari XL/XE muszę dokupić magnetofon lub stację dysków?'''<br>
 +A: Teoretycznie nie. Wystarczy zaopatrzyć się w kabel zwany [[SIO2PC]], dzięki któremu przy pomocy odpowiednich programów (na przykład [[APE]], [[AtariSIO]] lub [[800XLDJ]]) możesz wykorzystać swojego PC lub Atari [[ST]]/[[TT030]]/[[Falcon]] jako stacje dysków małego Atari. Możesz także podłączyć do Atari [[cartridge]], z którego błyskawicznie uruchomisz gry i programy.
 +
 +'''Q: Moje SIO2PC nie działa, chociaż APE wyświetla komunikat 'Serial port COMx opened succesfully. APE is ready.'.'''<br>
 +A: Po pierwsze sprawdź konfigurację programu emulującego stację dysków. Sprawdź czy wybrany jest odpowiedni port COM, a także czy ustawiony jest odpowiedni tryb pracy (RI/DSR/CTS). Warto wiedzieć, że nowsze płyty głowne oraz prawie wszystkie laptopy nie obsługują trybu RI. Dlatego najlepiej przerobić swoje SIO2PC na wersję DSR i takie też tryb pracy wybrać w ustawieniach APE. Niestety ze SIO2PC nie działają także prawie żadne przejściówki USB->COM.
 +
 +'''Q: Moje Atari przestało działać? Co mam robić, nie chcę się go pozbywać?'''<br>
 +A: Obecnie ciężko znaleźć serwis, który za rozsądne pieniądze podjął by się naprawy naszego ulubionego sprzętu. Drogi są dwie: albo zapytać na forum Atari [http://atariarea.krap.pl atariarea] - jest tam trochę elektroników, którzy za niewielką opłatą pomogą lub doradzą, albo wybrać się na jedno z atarowskich [[Copy_party|party]], gdzie zazwyczaj niektórzy z nich się pojawiają i chętnie pomogą na miejscu. Przy naprawie samodzielnej może okazać się pomocna strona: [http://www.dereatari.republika.pl/serw.htm Rzecz o Atari - Serwis]
 +
 +'''Q: Czy mogę do Atari XL/XE podłączyć drukarkę?<br>'''
 +A: Tak. Praktycznie bezproblemowo - oprócz drukarek firmowych Atari, za pośrednictwem [http://pl.wikipedia.org/wiki/Interfejs interfejsu] "Centronics" (np. [[MicroPrint]]) można podłączyć praktycznie dowolną drukarkę. O ile w drukarkach igłowych wszystko powinno pójść w miarę z automatu (standard "EPSON FX" i jego emulacja w drukarkach igłowych), to inne mogą wymagać specjalnego sterownika. Jeśli chodzi o wydruk tekstów - dobrym rozwiązaniem jest edytor [[Panther (edytor)|Panther]], który pozwala wczytać własne kody sterowania drukarkami (jak także je zaedytować - są to odpowiednio spreparowane pliki tekstowe). Oczywiście posiadana drukarka musi mieć możliwość sterowania poprzez proste kody programowe oraz możliwość przełączenia w tryb tekstowy (albo wbudowane znaki własne, albo przysłane z komputera).
 +
 +'''Q: Czy Atari z serii XL/XE mogę podłączyć tylko pod telewizor?<br>'''
 +A: Nie, Atari ma także [[Gniazdo_monitorowe|wyjście monitorowe]] do podłączenia komputera po tak zwanej "niskiej częstotliwości", za pomocą odpowiedniego kabla podłączymy wtedy komputer do dowolnego źródła obsługującego ten standard (na przykład monitor, magnetowid). Obraz uzyskany w ten sposób powinien być znacznie lepszej jakości niż obraz uzyskany na telewizorze przez wejście antenowe (pomijana jest wtedy modulacja obrazu).
 +
 +'''Q: Jakie monitory mogę podłączyć do Atari XL/XE?<br>'''
 +A: Monitory dedykowane do tego typu komputerów praktycznie nie istnieją. Ale można dosyć łatwo podłączyć dowolny monitor obsługujący standardowy sygnał AV (na przykład bardzo popularny monitor serii Commodore 1084S). Wystarczy odpowiednia przejściówka która połączy sygnał monitora CVBS z Composite Video w Atari, Chroma(M) z Composite Chroma(A), Audio(M) z Audio Output (A). Zobacz także: [[Gniazdo monitorowe]] oraz [http://www.faqs.org/faqs/atari-8-bit/faq/section-16.html FAQ - What video display devices can I use with my Atari?].
 +
 +'''Q: Chciał(a)bym kupić Atari XL/XE. Jak sprawdzić, czy wszystko działa?'''<br>
 +A: Atari ma wbudowany test większości elementów - [[SELF TEST]]. Uruchamia się go włączając komputer z wciśniętym klawiszem OPTION. Można w ten sposób przetestować pamięć, klawiaturę i [[POKEY]] (w ograniczonym zakresie). UWAGA. Komputery z rozszerzeniami lub innymi systemami operacyjnymi mogą nie mieć SELF TEST.
 +
 +=== Programy ===
 +
 +'''Q: Czy i gdzie mogę w sieci znaleźć oprogramowanie dla mojego Atari?'''<br>
 +A: Na dole listy znajduje się dział '''''linki''''' - tam znajdziesz odpowiednie adresy stron z programami, jak również inne, ciekawe odnośniki.
 +
 +'''Q: Czy programy ściągane z sieci są legalne?'''<br>
 +A: Niektóre tak, niektóre nie. Jeżeli chodzi o gry komercyjne - część z nich została ''uwolniona'' przez firmy, ale na większość z nich nadal obowiązuje licencja (na przykład gra "Boulder Dash" czy gry z "[[Sikor Soft]]"). To samo dotyczy programów użytkowych. Jest natomiast wiele programów typu ''Public Domain'', ''Freeware'' oraz ''Shareware'', których można śmiało używać przy zachowaniu pewnych założeń - odpowiednie hasła proponuję wyszukać w wyszukiwarce internetowej.
 +
 +'''Q: Ściągnąłem z sieci demo i nie chce mi się uruchomić. Dlaczego?<br>'''
 +A: Zakładająć, że wszystko jest dobrze podłączone i że obsługujesz komputer prawidłowo - przyczyną może być zbyt mała ilość pamięci [[RAM]] w Twoim Atari. Dzisiejsze [[demo|dema]] wymagają w dużej mierze rozszerzonej pamięci komputera (standardem stało się praktycznie 320KB), więc standardowe Atari XL/XE nie jest w stanie takiej produkcji uruchomić.
 +
 +=== Emulacja ===
 +
 +'''Q: Chciałbym pograć w gry z mojego Atari na PC, czy się da ?<br>'''
 +A: Oczywiście, należy ściągnąć emulator odpowiedni dla Twojego systemu operacyjnego. Dla Windows jest to [[Altirra]] (dla starszych wersji Windows - [[Atari800Win]]), dla pozostałych Atari800. Dodatkowo, dla osiągnięcia pełnej kompatybilności (w przypadku Altirra) musisz pobrać z internetu pliki [[ROM]].
 +
 +'''Q: Skąd można pobrać emulator Atari800, Altirra lub Atari800Win?<br>'''
 +A: [http://atari800.sourceforge.net Atari800], [https://www.virtualdub.org/altirra.html Altirra][http://atariarea.krap.pl/PLus/index_pl.htm Atari800Win].
 +
 +'''Q: Jakie pliki ROM potrzebuję do emulacji Atari?<br>'''
 +A: Przydadzą się: ATARIBAS.ROM, ATARIOSB.ROM, ATARIXL.ROM. Znajdziesz je w archiwum zawierającym emulator [http://prdownloads.sourceforge.net/atari800/xf25.zip?download Xformer].
 +
 +'''Q: Co to jest plik .xex?'''<br>
 +A: Jest to normalny plik wykonywalny dla Atari (np. COM lub EXE), ze zmienionym rozszerzeniem. Podyktowane jest to skojarzeniami plików w np. Windows (tzn. aby system Windows nie próbował uruchamiać - z racji tego samego rozszerzenia - programu, przeznaczonego dla 8-bitowego Atari)
 +
 +'''Q: Jak wgrać plik .xex do emulatora Altirra / Atari800Win?'''<br>
 +A: Jeśli jest skojarzony z tym emulatorem po prostu dwa razy kliknij jego ikonę. Jeśli nie jest spróbuj przeciągnąć go na okno z emulatorem.
 +
 +'''Q: Co to jest plik .atr'''<br>
 +A: Jest to obraz dyskietki ośmiobitowego Atari (lub partycji jego dysku twardego). [[ATR|Więcej]].
 +
 +'''Q: Jak wgrać plik .atr do emulatora Atari800Win'''<br>
 +A: Jeśli jest skojarzony z tym emulatorem po prostu dwa razy kliknij jego ikonę. Jeśli nie jest spróbuj przeciągnąć go na okno z emulatorem. Następnie naciśnij SHIFT+F5, co spowoduje zimny reset emulowanego Atari.
 +
 +'''Q: W jakich formatach przechowywane są obrazy atarowskich dyskietek i czym się charakteryzują?'''<br>
 +A: Są to wspomniane .ATR, spakowane zip-em .ATR czyli .ATZ, .DCM (spakowane na Atari programem [[Disk Communicator]]) oraz .XFD (praktycznie pierwszy format wirtualnej dyskieteki atarowskiej, obecnie raczej nie używany). Dodać można jeszcze format .PRO, który zawiera w sobie informacje o protekcji użytej na danej dyskietce. Powstał też alternatywny, niekomercyjny format, przypominający .PRO - [http://members.chello.nl/taf.offenga/app/software/atp/ATP16.htm ATP].
 +
 +'''Q: Czy istnieją (na PC i nie tylko) specjalne programy do edycji obrazów wirtualnych dyskietek (ATR, XFD) ? Jeśli tak, to jakie?'''<br>
 +A: Tak, istnieją (jest ich kilka), np. ''[http://g2f.atari8.info/atrwcx1.4.zip wtyczka]'', obsługująca obrazy dyskietek .ATR, do Windowsowego menedżera plików '''[http://www.ghisler.com Total Commander]''' autorstwa [[Pajero]], [http://grayscale.scene.pl/download/atrutil113.zip AtrUtil] Kena Sidera, czy [http://makeatr.atari8.info/ MakeATR] [[Soudi]]ego. Dla systemów POSIXowych dostępny jest program [[Franny]]
 +
 +== ST/TT/Falcon ==
 +=== ST Obsługa ===
 +
 +'''Q: Chciałem zmienić rozdzielczość ekranu, jednak opcja jest nieaktywna?'''<br>
 +A: Atari [[ST]] ma specyficzną obsługę trybów graficznych, wymagających specjalnych monitorów. Jako jedyny typ komputera miał (później dołączyły do niego Atari [[TT030]], [[Falcon]] oraz PC ze specjalizowanymi kartami grafiki) prawdziwy tryb monochromatyczny (Atari HIRES), oparty tylko na dwu kolorach (czarny i biały) bez odcieni szarości. Wszelkie odcienie były uzyskiwane podczas rastrowania ekranu (zmiany ilości wyświetlanych punktów na ekranie), jak to ma miejsce w profesjonalnym druku - był to ukłon w stronę profesjonalistów pracujących przy zastosowaniach typu DTP, CAD oraz muzyków. Takie podejście wymagało specjalizowanego monitora (np. [[SM124]], monitory stosowane przy tych rozdzielczościach dają niesłychanie ostry obraz. Pozostałe tryby graficzne (ST LOW i ST Medium), uznawane za zwykłe tryby graficzne (nieprofesjonalne, do użytku rozrywkowego) można uzyskać na monitorach kolorowych Atari, telewizorach lub innych przystosowanych monitorach.
 +
 +'''Q: Jak uruchomić twardy dysk?'''<br>
 +
 +A: Do Atari ST można podłączyć kilka rodzai dysków (o tym poniżej), a poza tym - potrzebne sa sterowniki programowe (np. [[Hushi]], [[HD Driver]] czy [[SCSI TOOL]]. Komputer standardowo jest wyposażony w port [[ACSI]], do niego można podłączyć dyski zewnętrzne. Ogólnie mamy dostępne następujące możliwości:
 +* dyski dedykowane ACSI, zazwyczaj są to okrojone z pewnych komend dyski SCSI lub MFM;
 +* dyski SCSI poprzez prosty interfejs SCSI (kilka rodzai, np. SCSI Link);
 +* zewnętrzne dyski dedykowane pod port Cartridge (zazwyczaj przystosowane dyski ATA);
 +* zewnętrzne lub wewnętrzne interfejsy dysku twardego (zarówno SCSI, jak i IDE), na przykład za pomocą interfejsu Paskuda;
 +* wewnętrzny dysk IDE lub karta CF poprzez moduł nakładany na procesor;
 +* karty SD dzięki przejściówkom ACSI-SD: SatanDisk/UltraSatan;
 +* karty SD/USB/Dysk sieciowy dzięki urządzeniu CosmosEX ACSI/SCSI.
 +Dodatkowo modele serii MEGA mają wbudowane wewnętrzne interfejsy SCSI oraz dedykowane interfejsy IDE pod porty rozszerzeń
 +
 +=== ST Sprzęt ===
 +
 +'''Q: Co znaczą literki za napisem Atari ST?'''<br>
 +A: Atari wypuściło kilka modeli [[ST]], odpowiednio je oznaczając. I tak w podstawowych wersjach wyróżniamy:<br>
 +1. '''ST''' - standardowa wersja, bez wbudowanych dodatków;<br>
 +2. '''STM''' - dodane "M" od słowa "modulator", wbudowany modulator antenowy, dzięki czemu można podłączyć komputer bezpośrednio pod gniazdo antenowe telewizora;<br>
 +3. '''STF''' - dodane "F" od słowa "floppy", z wbudowaną stacją dyskietek 3,5" (pierwsze modele 360KB, potem standardowo 720KB, choć spotyka się przerobione komputery ze stacją 1,44MB);<br>
 +4. '''STFM''' - jest to niejako połączenie poprzednich modeli, czyli "FM" oznacza wbudowaną stację dyskietek i wbudowany modulator;<br>
 +5. '''[[STE]]''' - dodane "E", pochodzące najprawdopodobniej od słowa "Extended" lub "Enhanced", oznaczającego "rozszerzony" lub "rozbudowany". Każdy z nich ma wbudowany modulator i stację dysków, a poza tym inne ulepszenia w stosunku do poprzedników (zwiększona paleta kolorów, dźwięk stereo, itp.).
 +
 +'''Q: Jak sprawdzić zasoby komputera?'''<br>
 +A: TOS nie ma wbudowanego oprogramowania diagnostycznego. Aby sprawdzić jaką dokładnie konfiguracje sprzętu należy skorzystać z zewnętrznego programu typu SYSINFO.
 +
 +'''Q: Chciałbym rozszerzyć pamięć w moim Atari STE? Czy to jest skomplikowane?'''<br>
 +A: W odróżnieniu od innych modeli ST w wersji STE zostały zastosowane tak zwane "krótkie SIMy", czyli standardowe, 30 pinowe moduły, umieszczone w czterech gniazdach. Aby rozszerzyć pamięć należy je tylko wymienić, przy czym pamiętamy o parzystości gniazd (moduły w co drugim gnieździe muszą być technicznie identyczne). W praktyce efektywne jest powiększenie pamięci do 4MB (4 moduły po 1MB), ponieważ tyle bezpośrednio obsługuje system, a większą pojemność pamięci [[RAM]] w serii ST widzą tylko nieliczne programy (na przykład [[Calamus]]).
 +
 +=== FALCON Sprzęt ===
 +
 +'''Q: Jak zmienić wersję językową systemu?'''<br>
 +
 +A: Aby zmienić wersję językową systemu potrzebny jest program do edycji NVRAM.
 +
 +=== ST Programy ===
 +'''Q: Nie wiem, w jaki sposób uruchamia się programy na Atari ST/TT/Falcon?'''<br>
 +A: Analogicznie jak w innych systemach okienkowych: należy najechać wskaźnikiem myszki na program, który zamierzamy uruchomić i dwukrotnie kliknąć lewym klawiszem myszki. Uruchamialne programy na Atari [[ST]]/[[TT030|TT]]/[[Falcon030|Falcon]] standardowo mają rozszerzenia *.prg lub *.tos.
 +
 +=== ST Emulacja ===
 +== Konsole ==
 +=== 2600/7800 ===
 +'''Q: Mam czarno biały obraz na telewizorze, a gra jest na pewno kolorowa. Co robię źle...?'''<br>
 +'''A:''' Konsola [[Atari 2600]] jest wyposażona w przełącznik trybu mono/kolor. Należy go ustawić w odpowiednie położenie.
 +
 +'''Q: Po włożeniu kartridża w gniazdo i uruchomieniu konsoli kartridż się nie uruchamia...'''<br>
 +'''A:''' Większość sprzętu retro, w tym również [[Atari 2600]], jest narażona na śniedzienie czy korozję styków. Należy wyjąć i włożyć kartridż jeszcze raz (przy wyłączonej konsoli), aż do skutku, przy czym częściej winne są kartridże, a nie styki w gnieźdie konsoli.
 +
 +=== 5200 ===
 +=== Lynx ===
 +=== Jaguar ===
 +'''Q: Kupiłem [[Jaguar|Jaguara]], podłączyłem zasilacz, odpowiednie kable, wszystko połączyłem według instrukcji i nic się nie dzieje, jakby konsola była martwa. Co się dzieje?'''
 +
 +A: Jest to normalny objaw. Konsola zawiera detektor włożonego kartridge'a z grą, zamyka on obieg zasilania, bez niego nic się nie dzieje. Przed uruchomieniem konsoli należy włożyć grę (lub moduł CD-ROM) w gniazdo i dopiero wtedy uruchomić konsolę.
 +
 +'''Q: Wgrałem grę z CD-Romu i zobaczyłem komunikat "Memory Track Not Found". O co chodzi...?'''
 +
 +A: [[Memory Track]] jest to specjalny moduł (cartridge) do Jaguara, który pozwala na zapisywanie stanu gry niektórych gier przeznaczonych dla CD, aby można ją było później kontynuować od momentu zapisania.
 +
 +== Sprawy różne ==
 +=== Inne ===
 +
 +'''Q: Co znaczy FAQ?'''<br>
 +A: Jest to skrót od angielskich słów Frequently Asked Questions (Najczęściej Zadawane Pytania).
 +Jest to również fonetyczny zapis słów jakie dostaniesz w odpowiedzi jeśli nie zastosujesz się do FAQ.
 +
 +=== Linki ===
 +
 +Jeśli FAQ nie odpowiedziało na Twoje pytania, skorzystaj z tych linków.
 +
 +* '''http://rtfm.killfile.pl/ Jak Mądrze Zadawać Pytania. Polska wersja. Przeczytaj KONIECZNIE'''.
 +* http://atari.fandal.cz/ - Zbiór programów na Atari XL/XE
 +* http://atarionline.pl/v01/index.phtml?ct=nowinki - Zbiór programów na Atari XL/XE
 +* http://www.atarimania.com/ - Zbiór programów na Atari XL/XE, informacje o Atari w języku angielskim
 +* http://atari8.info/ - strona informacyjna polskiej sceny Atari XL/XE
 +* http://atariarea.krap.pl/ - newsy ze świata Atari w języku polskim, forum
 +* http://atariage.com/ - newsy ze świata atari w języku angielskim, forum
 +* http://www.cs.uu.nl/wais/html/na-dir/atari-8-bit/faq.html Atari 8-bit Computers Frequently Asked Questions
 +* [http://www.atari800xl.eu/faq/atari-8bit-faq-us-letter-format.pdf Atari 8-bit FAQ - wersja PDF, stan na 7 kwietnia 2019]
 +
 +=== IRC ===
 +
 +Jeśli już naprawdę nie pomogły ci powyższe linki, możesz jeszcze spróbować na kanale [[Atari8]] sieci [[Ircnet|IRCNet]].
 +<br> Przed wejściem należy zapoznać się z regulaminem i pierwszym linkiem z powyższej listy linków, w przeciwnym wypadku jest duża szansa, że nikt nie udzieli Ci informacji.
 +
 +[[Kategoria:Pomoc]]

Aktualna wersja

Zanim zaczniesz gdziekolwiek zadawać pytania (forum atari.area, IRC, dyskusja w atariki), przejrzyj uważnie tę stronę oraz znajdujące się na niej linki, czy aby na pewno nie ma gdzieś odpowiedzi na twoje pytanie.

Spis treści

[Edytuj]

Komputery ośmiobitowe

[Edytuj]

Obsługa

Q: Jak wgrać program ze stacji dysków?
A: Podstawowy sposób wgrywania dyskietki polega na umieszczeniu jej w stacji dysków i włączenia komputera z wciśniętym klawiszem OPTION (programy maszynowe) lub bez wciskania żadnego klawisza (programy w Basicu). Czasem potrzebujemy wgrać także dyskowy system operacyjny (DOS), aby móc wykonać kolejne działania. Robimy to w taki sam sposób, dbając o to, aby odpowiednia dyskietka znalazła się najpierw w stacji dysków.

Q: Jak wgrać program przy użyciu magnetofonu?
 A: Podstawowy sposób wczytania programu to ustawienie kasety na początek sygnału (taki długi pisk), nacisnąć klawisz PLAY w magnetofonie oraz włączyć komputer trzymając wciśnięte klawisze START i OPTION (programy maszynowe) lub sam klawisz START (samostartujące programy w Basicu), nacisnąć dowolny klawisz na klawiaturze.
A2: Aby wczytać programy w Basicu zapisane za pomocą instrukcji "CSAVE" należy ustawić kasetę na początek sygnału i mając włączony komputer napisać z linii komend Basica "CLOAD", nacisnąć PLAY w magnetofonie i dwa razy "RETURN" na klawiaturze komputera. Dla programów zapisanych przez instrukcję LIST "C:" stosujemy komendę ENTER"C:", a dalej postępujemy analogicznie; podobnie ma się z parą rozkazów SAVE i LOAD.

Q: Podczas wgrywania programu ze stacji dysków/magnetofonu pojawia mi się napis "BOOT ERROR". O co chodzi?
A: Sytuacja taka zachodzi podczas próby wgrywania programu przy uruchomieniu komputera. Przy stacji dysków mogą być następujące przyczyny:
1. Dyskietka jest niesformatowana lub zawiera programy bez systemu (DOS) lub bez inicjalizera.
2. Usiłowano wgrać program w niewłaściwy sposób (program basicowy z klawiszem "OPTION" lub maszynowy bez wciskania żadnego klawisza).
3. Stacja dysków nie jest włączona lub ma niewłaściwie przydzielony numer (inny niż D1).
Przy kasecie podstawowe błędy to:
1. Komputer nie odnalazł początku programu;
2. Niewłaściwy sposób wczytywania (klawisz "START" lub "START" i "OPTION").

Q: Jak znaleźć początek programu na kasecie?
 A: Początek programu objawia się na Atari długim, jednostajnym piskiem. Jeżeli nie masz spisanego stanu licznika, od którego się zaczyna program (lub nie zgadza się on ze stanem faktycznym) należy przy włączonym komputerze z linii komend Basica wpisać instrukcję: POKE 54018,52 (załącza silnik w magnetofonie, wartość 60 - wyłącza), nacisnąć Return na komputerze i Play w magnetofonie, po odnalezieniu pisku zatrzymać kasetę na jego początku (proponuję spisać stan licznika, aby można było później szybciej znaleźć program), a następnie w standardowy sposób wgrać program do komputera.

Q: Kupiłem magnetofon do Atari z jakimś turbo i kasetami. Czy coś jeszcze potrzebuję?
A: Występuje kilka rodzajów systemów turbo montowanych w magnetofonach Atari. Teoretycznie każdy z nich wymaga specjalnego cartridge'a do obsługi, więc powinieneś taki posiadać. Potrzebujesz też kaset z programami nagranymi w Twoim systemie turbo. Zdarza się też (chcociaż sporadycznie), że system turbo można wgrać z kasety zapisanej w normalnym systemie, a następnie wgrać odpowiedni program w turbo (wcześniejsze wersje KSO Turbo 2000).

[Edytuj]

Sprzęt

Q: Czy mogę podłączyć do mojego Atari XL/XE twardy dysk?
A: Tak. Oprócz produkowanych kiedyś dedykowanych twardych dysków istnieją tzw. interfejsy (zarówno wbudowane do komputera, jak i dołączane zewnętrznie), które umożliwiają podłączenie nie tylko twardego dysku, ale także kart CF czy napędów CD. Do najbardziej rozpowszechnionych interfejsów tego typu należą KMK/JŻ IDE, SIO2IDE, a ostatnio dołączyło do tej grupy MyIDE.

Q: Który z powyższych kontrolerów jest najlepszy?
A: Nie jest łatwo odpowiedzieć na to pytanie. Jeśli pod względem szybkości odczytu / zapisu to zdecydowanie KMK/JŻ IDE, MyIDE jest już sporo wolniejsze, natomiast na szarym końcu jest SIO2IDE. Patrząc na cenę najkorzystniej wypada MyIDE, które składając samemu obciąży nasz portfel o jedyne kilkanaście złotych, SIO2IDE w najnowszej wersji wraz gniazdem USB to koszt ok. 100 zł (bez USB ok. 75 zł), KMK/JŻ IDE to koszt ok. 140 zł (wraz z przelotką). Jeśli natomiast zależy Ci na kompatybilności z wszystkimi formatami dyskietek oraz oprogramowaniem to pozostaje wybór pomiędzy SIO2IDE i KMK/JŻ IDE, MyIDE do "pełni szczęścia" wymaga wymiany ROMu.

Q: Czy do wgrywania programów na moje Atari XL/XE muszę dokupić magnetofon lub stację dysków?
A: Teoretycznie nie. Wystarczy zaopatrzyć się w kabel zwany SIO2PC, dzięki któremu przy pomocy odpowiednich programów (na przykład APE, AtariSIO lub 800XLDJ) możesz wykorzystać swojego PC lub Atari ST/TT030/Falcon jako stacje dysków małego Atari. Możesz także podłączyć do Atari cartridge, z którego błyskawicznie uruchomisz gry i programy.

Q: Moje SIO2PC nie działa, chociaż APE wyświetla komunikat 'Serial port COMx opened succesfully. APE is ready.'.
A: Po pierwsze sprawdź konfigurację programu emulującego stację dysków. Sprawdź czy wybrany jest odpowiedni port COM, a także czy ustawiony jest odpowiedni tryb pracy (RI/DSR/CTS). Warto wiedzieć, że nowsze płyty głowne oraz prawie wszystkie laptopy nie obsługują trybu RI. Dlatego najlepiej przerobić swoje SIO2PC na wersję DSR i takie też tryb pracy wybrać w ustawieniach APE. Niestety ze SIO2PC nie działają także prawie żadne przejściówki USB->COM.

Q: Moje Atari przestało działać? Co mam robić, nie chcę się go pozbywać?
A: Obecnie ciężko znaleźć serwis, który za rozsądne pieniądze podjął by się naprawy naszego ulubionego sprzętu. Drogi są dwie: albo zapytać na forum Atari atariarea - jest tam trochę elektroników, którzy za niewielką opłatą pomogą lub doradzą, albo wybrać się na jedno z atarowskich party, gdzie zazwyczaj niektórzy z nich się pojawiają i chętnie pomogą na miejscu. Przy naprawie samodzielnej może okazać się pomocna strona: Rzecz o Atari - Serwis

Q: Czy mogę do Atari XL/XE podłączyć drukarkę?
 A: Tak. Praktycznie bezproblemowo - oprócz drukarek firmowych Atari, za pośrednictwem interfejsu "Centronics" (np. MicroPrint) można podłączyć praktycznie dowolną drukarkę. O ile w drukarkach igłowych wszystko powinno pójść w miarę z automatu (standard "EPSON FX" i jego emulacja w drukarkach igłowych), to inne mogą wymagać specjalnego sterownika. Jeśli chodzi o wydruk tekstów - dobrym rozwiązaniem jest edytor Panther, który pozwala wczytać własne kody sterowania drukarkami (jak także je zaedytować - są to odpowiednio spreparowane pliki tekstowe). Oczywiście posiadana drukarka musi mieć możliwość sterowania poprzez proste kody programowe oraz możliwość przełączenia w tryb tekstowy (albo wbudowane znaki własne, albo przysłane z komputera).

Q: Czy Atari z serii XL/XE mogę podłączyć tylko pod telewizor?
 A: Nie, Atari ma także wyjście monitorowe do podłączenia komputera po tak zwanej "niskiej częstotliwości", za pomocą odpowiedniego kabla podłączymy wtedy komputer do dowolnego źródła obsługującego ten standard (na przykład monitor, magnetowid). Obraz uzyskany w ten sposób powinien być znacznie lepszej jakości niż obraz uzyskany na telewizorze przez wejście antenowe (pomijana jest wtedy modulacja obrazu).

Q: Jakie monitory mogę podłączyć do Atari XL/XE?
 A: Monitory dedykowane do tego typu komputerów praktycznie nie istnieją. Ale można dosyć łatwo podłączyć dowolny monitor obsługujący standardowy sygnał AV (na przykład bardzo popularny monitor serii Commodore 1084S). Wystarczy odpowiednia przejściówka która połączy sygnał monitora CVBS z Composite Video w Atari, Chroma(M) z Composite Chroma(A), Audio(M) z Audio Output (A). Zobacz także: Gniazdo monitorowe oraz FAQ - What video display devices can I use with my Atari?.

Q: Chciał(a)bym kupić Atari XL/XE. Jak sprawdzić, czy wszystko działa?
A: Atari ma wbudowany test większości elementów - SELF TEST. Uruchamia się go włączając komputer z wciśniętym klawiszem OPTION. Można w ten sposób przetestować pamięć, klawiaturę i POKEY (w ograniczonym zakresie). UWAGA. Komputery z rozszerzeniami lub innymi systemami operacyjnymi mogą nie mieć SELF TEST.

[Edytuj]

Programy

Q: Czy i gdzie mogę w sieci znaleźć oprogramowanie dla mojego Atari?
A: Na dole listy znajduje się dział linki - tam znajdziesz odpowiednie adresy stron z programami, jak również inne, ciekawe odnośniki.

Q: Czy programy ściągane z sieci są legalne?
A: Niektóre tak, niektóre nie. Jeżeli chodzi o gry komercyjne - część z nich została uwolniona przez firmy, ale na większość z nich nadal obowiązuje licencja (na przykład gra "Boulder Dash" czy gry z "Sikor Soft"). To samo dotyczy programów użytkowych. Jest natomiast wiele programów typu Public Domain, Freeware oraz Shareware, których można śmiało używać przy zachowaniu pewnych założeń - odpowiednie hasła proponuję wyszukać w wyszukiwarce internetowej.

Q: Ściągnąłem z sieci demo i nie chce mi się uruchomić. Dlaczego?
 A: Zakładająć, że wszystko jest dobrze podłączone i że obsługujesz komputer prawidłowo - przyczyną może być zbyt mała ilość pamięci RAM w Twoim Atari. Dzisiejsze dema wymagają w dużej mierze rozszerzonej pamięci komputera (standardem stało się praktycznie 320KB), więc standardowe Atari XL/XE nie jest w stanie takiej produkcji uruchomić.

[Edytuj]

Emulacja

Q: Chciałbym pograć w gry z mojego Atari na PC, czy się da ?
 A: Oczywiście, należy ściągnąć emulator odpowiedni dla Twojego systemu operacyjnego. Dla Windows jest to Altirra (dla starszych wersji Windows - Atari800Win), dla pozostałych Atari800. Dodatkowo, dla osiągnięcia pełnej kompatybilności (w przypadku Altirra) musisz pobrać z internetu pliki ROM.

Q: Skąd można pobrać emulator Atari800, Altirra lub Atari800Win?
 A: Atari800, AltirraAtari800Win.

Q: Jakie pliki ROM potrzebuję do emulacji Atari?
 A: Przydadzą się: ATARIBAS.ROM, ATARIOSB.ROM, ATARIXL.ROM. Znajdziesz je w archiwum zawierającym emulator Xformer.

Q: Co to jest plik .xex?
A: Jest to normalny plik wykonywalny dla Atari (np. COM lub EXE), ze zmienionym rozszerzeniem. Podyktowane jest to skojarzeniami plików w np. Windows (tzn. aby system Windows nie próbował uruchamiać - z racji tego samego rozszerzenia - programu, przeznaczonego dla 8-bitowego Atari)

Q: Jak wgrać plik .xex do emulatora Altirra / Atari800Win?
A: Jeśli jest skojarzony z tym emulatorem po prostu dwa razy kliknij jego ikonę. Jeśli nie jest spróbuj przeciągnąć go na okno z emulatorem.

Q: Co to jest plik .atr
A: Jest to obraz dyskietki ośmiobitowego Atari (lub partycji jego dysku twardego). Więcej.

Q: Jak wgrać plik .atr do emulatora Atari800Win
A: Jeśli jest skojarzony z tym emulatorem po prostu dwa razy kliknij jego ikonę. Jeśli nie jest spróbuj przeciągnąć go na okno z emulatorem. Następnie naciśnij SHIFT+F5, co spowoduje zimny reset emulowanego Atari.

Q: W jakich formatach przechowywane są obrazy atarowskich dyskietek i czym się charakteryzują?
A: Są to wspomniane .ATR, spakowane zip-em .ATR czyli .ATZ, .DCM (spakowane na Atari programem Disk Communicator) oraz .XFD (praktycznie pierwszy format wirtualnej dyskieteki atarowskiej, obecnie raczej nie używany). Dodać można jeszcze format .PRO, który zawiera w sobie informacje o protekcji użytej na danej dyskietce. Powstał też alternatywny, niekomercyjny format, przypominający .PRO - ATP.

Q: Czy istnieją (na PC i nie tylko) specjalne programy do edycji obrazów wirtualnych dyskietek (ATR, XFD) ? Jeśli tak, to jakie?
A: Tak, istnieją (jest ich kilka), np. wtyczka, obsługująca obrazy dyskietek .ATR, do Windowsowego menedżera plików Total Commander autorstwa Pajero, AtrUtil Kena Sidera, czy MakeATR Soudiego. Dla systemów POSIXowych dostępny jest program Franny

[Edytuj]

ST/TT/Falcon

[Edytuj]

ST Obsługa

Q: Chciałem zmienić rozdzielczość ekranu, jednak opcja jest nieaktywna?
A: Atari ST ma specyficzną obsługę trybów graficznych, wymagających specjalnych monitorów. Jako jedyny typ komputera miał (później dołączyły do niego Atari TT030, Falcon oraz PC ze specjalizowanymi kartami grafiki) prawdziwy tryb monochromatyczny (Atari HIRES), oparty tylko na dwu kolorach (czarny i biały) bez odcieni szarości. Wszelkie odcienie były uzyskiwane podczas rastrowania ekranu (zmiany ilości wyświetlanych punktów na ekranie), jak to ma miejsce w profesjonalnym druku - był to ukłon w stronę profesjonalistów pracujących przy zastosowaniach typu DTP, CAD oraz muzyków. Takie podejście wymagało specjalizowanego monitora (np. SM124, monitory stosowane przy tych rozdzielczościach dają niesłychanie ostry obraz. Pozostałe tryby graficzne (ST LOW i ST Medium), uznawane za zwykłe tryby graficzne (nieprofesjonalne, do użytku rozrywkowego) można uzyskać na monitorach kolorowych Atari, telewizorach lub innych przystosowanych monitorach.

Q: Jak uruchomić twardy dysk?

A: Do Atari ST można podłączyć kilka rodzai dysków (o tym poniżej), a poza tym - potrzebne sa sterowniki programowe (np. Hushi, HD Driver czy SCSI TOOL. Komputer standardowo jest wyposażony w port ACSI, do niego można podłączyć dyski zewnętrzne. Ogólnie mamy dostępne następujące możliwości:

  • dyski dedykowane ACSI, zazwyczaj są to okrojone z pewnych komend dyski SCSI lub MFM;
  • dyski SCSI poprzez prosty interfejs SCSI (kilka rodzai, np. SCSI Link);
  • zewnętrzne dyski dedykowane pod port Cartridge (zazwyczaj przystosowane dyski ATA);
  • zewnętrzne lub wewnętrzne interfejsy dysku twardego (zarówno SCSI, jak i IDE), na przykład za pomocą interfejsu Paskuda;
  • wewnętrzny dysk IDE lub karta CF poprzez moduł nakładany na procesor;
  • karty SD dzięki przejściówkom ACSI-SD: SatanDisk/UltraSatan;
  • karty SD/USB/Dysk sieciowy dzięki urządzeniu CosmosEX ACSI/SCSI.

Dodatkowo modele serii MEGA mają wbudowane wewnętrzne interfejsy SCSI oraz dedykowane interfejsy IDE pod porty rozszerzeń

[Edytuj]

ST Sprzęt

Q: Co znaczą literki za napisem Atari ST?
A: Atari wypuściło kilka modeli ST, odpowiednio je oznaczając. I tak w podstawowych wersjach wyróżniamy:
1. ST - standardowa wersja, bez wbudowanych dodatków;
2. STM - dodane "M" od słowa "modulator", wbudowany modulator antenowy, dzięki czemu można podłączyć komputer bezpośrednio pod gniazdo antenowe telewizora;
3. STF - dodane "F" od słowa "floppy", z wbudowaną stacją dyskietek 3,5" (pierwsze modele 360KB, potem standardowo 720KB, choć spotyka się przerobione komputery ze stacją 1,44MB);
4. STFM - jest to niejako połączenie poprzednich modeli, czyli "FM" oznacza wbudowaną stację dyskietek i wbudowany modulator;
5. STE - dodane "E", pochodzące najprawdopodobniej od słowa "Extended" lub "Enhanced", oznaczającego "rozszerzony" lub "rozbudowany". Każdy z nich ma wbudowany modulator i stację dysków, a poza tym inne ulepszenia w stosunku do poprzedników (zwiększona paleta kolorów, dźwięk stereo, itp.).

Q: Jak sprawdzić zasoby komputera?
A: TOS nie ma wbudowanego oprogramowania diagnostycznego. Aby sprawdzić jaką dokładnie konfiguracje sprzętu należy skorzystać z zewnętrznego programu typu SYSINFO.

Q: Chciałbym rozszerzyć pamięć w moim Atari STE? Czy to jest skomplikowane?
A: W odróżnieniu od innych modeli ST w wersji STE zostały zastosowane tak zwane "krótkie SIMy", czyli standardowe, 30 pinowe moduły, umieszczone w czterech gniazdach. Aby rozszerzyć pamięć należy je tylko wymienić, przy czym pamiętamy o parzystości gniazd (moduły w co drugim gnieździe muszą być technicznie identyczne). W praktyce efektywne jest powiększenie pamięci do 4MB (4 moduły po 1MB), ponieważ tyle bezpośrednio obsługuje system, a większą pojemność pamięci RAM w serii ST widzą tylko nieliczne programy (na przykład Calamus).

[Edytuj]

FALCON Sprzęt

Q: Jak zmienić wersję językową systemu?

A: Aby zmienić wersję językową systemu potrzebny jest program do edycji NVRAM.

[Edytuj]

ST Programy

Q: Nie wiem, w jaki sposób uruchamia się programy na Atari ST/TT/Falcon?
A: Analogicznie jak w innych systemach okienkowych: należy najechać wskaźnikiem myszki na program, który zamierzamy uruchomić i dwukrotnie kliknąć lewym klawiszem myszki. Uruchamialne programy na Atari ST/TT/Falcon standardowo mają rozszerzenia *.prg lub *.tos.

[Edytuj]

ST Emulacja

[Edytuj]

Konsole

[Edytuj]

2600/7800

Q: Mam czarno biały obraz na telewizorze, a gra jest na pewno kolorowa. Co robię źle...?
A: Konsola Atari 2600 jest wyposażona w przełącznik trybu mono/kolor. Należy go ustawić w odpowiednie położenie.

Q: Po włożeniu kartridża w gniazdo i uruchomieniu konsoli kartridż się nie uruchamia...
A: Większość sprzętu retro, w tym również Atari 2600, jest narażona na śniedzienie czy korozję styków. Należy wyjąć i włożyć kartridż jeszcze raz (przy wyłączonej konsoli), aż do skutku, przy czym częściej winne są kartridże, a nie styki w gnieźdie konsoli.

[Edytuj]

5200

[Edytuj]

Lynx

[Edytuj]

Jaguar

Q: Kupiłem Jaguara, podłączyłem zasilacz, odpowiednie kable, wszystko połączyłem według instrukcji i nic się nie dzieje, jakby konsola była martwa. Co się dzieje?

A: Jest to normalny objaw. Konsola zawiera detektor włożonego kartridge'a z grą, zamyka on obieg zasilania, bez niego nic się nie dzieje. Przed uruchomieniem konsoli należy włożyć grę (lub moduł CD-ROM) w gniazdo i dopiero wtedy uruchomić konsolę.

Q: Wgrałem grę z CD-Romu i zobaczyłem komunikat "Memory Track Not Found". O co chodzi...?

A: Memory Track jest to specjalny moduł (cartridge) do Jaguara, który pozwala na zapisywanie stanu gry niektórych gier przeznaczonych dla CD, aby można ją było później kontynuować od momentu zapisania.

[Edytuj]

Sprawy różne

[Edytuj]

Inne

Q: Co znaczy FAQ?
A: Jest to skrót od angielskich słów Frequently Asked Questions (Najczęściej Zadawane Pytania). Jest to również fonetyczny zapis słów jakie dostaniesz w odpowiedzi jeśli nie zastosujesz się do FAQ.

[Edytuj]

Linki

Jeśli FAQ nie odpowiedziało na Twoje pytania, skorzystaj z tych linków.

[Edytuj]

IRC

Jeśli już naprawdę nie pomogły ci powyższe linki, możesz jeszcze spróbować na kanale Atari8 sieci IRCNet.
Przed wejściem należy zapoznać się z regulaminem i pierwszym linkiem z powyższej listy linków, w przeciwnym wypadku jest duża szansa, że nikt nie udzieli Ci informacji.

Źródło: "http://atariki.krap.pl/index.php/FAQ"
Personal tools