SIO

From Atariki

(Różnice między wersjami)

Aktualna wersja

Serial Input/Output. W założeniach jest to rezydujący w ROM-ie podsystem niskopoziomowych procedur blokowego dostępu do urządzeń szeregowych, to jest przede wszystkim stacji dysków, drukarek, modemów i magnetofonu. Wszystkie te urządzenia podłącza się w Atari do gniazda SIO.

W serii XL do podsystemu SIO dodano także niskopoziomową (blokową) obsługę urządzeń podłączanych do szyny równoległej (PBI), czyli tak zwanych nowych urządzeń.

-SIO - Serial Input/Output. W założeniach jest to rezydujący w ROM-ie podsystem niskopoziomowych procedur blokowego dostępu do urządzeń szeregowych, to jest przede wszystkim stacji dysków, drukarek, modemów i magnetofonu. Wszystkie te urządzenia podłącza się w Atari do [[Gniazdo SIO|gniazda SIO]].
+Serial Input/Output. W założeniach jest to rezydujący w ROM-ie podsystem niskopoziomowych procedur blokowego dostępu do urządzeń szeregowych, to jest przede wszystkim stacji dysków, drukarek, modemów i magnetofonu. Wszystkie te urządzenia podłącza się w Atari do [[Gniazdo SIO|gniazda SIO]].
-W serii XL do podsystemu SIO dodano także niskopoziomową (blokową) obsługę urządzeń podłączanych do szyny równoległej (PBI), czyli tak zwanych [[nowe urządzenia|nowych urządzeń]].
+W serii [[XL]] do podsystemu SIO dodano także niskopoziomową (blokową) obsługę urządzeń podłączanych do szyny równoległej ([[PBI]]), czyli tak zwanych [[nowe urządzenia|nowych urządzeń]].
 ==Sposób użycia==
-Żądaną operację definiuje się ustawiwszy przedtem odpowiednie zmienne w bloku DCB (Device Control Block, $0300), a nastepnie wywołuje skokiem JSR pod JSIOINT $E459, co jest punktem wejściowym interfejsu szeregowo-równoległego. Przy powrocie rejestr Y zawiera wartość 1 w przypadku powodzenia, bądź ujemny [[kody błędów|kod błędu]].
+Żądaną operację definiuje się ustawiwszy przedtem odpowiednie zmienne w bloku DCB (Device Control Block, $0300), a następnie wywołuje skokiem JSR pod JSIOINT $E459, co jest punktem wejściowym interfejsu szeregowo-równoległego. Przy powrocie rejestr Y zawiera wartość 1 w przypadku powodzenia, bądź ujemny [[kody błędów|kod błędu]].
 ===Struktura DCB===
 <table border=1 cellpadding=5>
-<tr><td>Adres</td><td>Etykieta</td><td>Wielkość</td><td>Znaczenie</td></tr>
+<tr><td><b>Adres</b></td><td><b>Etykieta</b></td><td><b>Wielkość</b></td><td><b>Znaczenie</b></td></tr>
 <tr><td>$0300</td><td>DDEVIC</td><td>Bajt</td><td>Identyfikator urządzenia (zob. niżej).</td></tr>
 <tr><td>$0302</td><td>DCMND</td><td>Bajt</td><td>Komenda dla urządzenia.</td></tr>
-<tr><td>$0303</td><td>DSTATS</td><td>Bajt</td><td>Przed wywołaniem SIO należy ustawić tu rodzaj operacji ($40 odczyt, $80 zapis, $00 brak transferu danych). Po powrocie z systemu znajduje się tu status operacji ([[kody błędów|kod błędu]]).</td></tr>
+<tr><td>$0303</td><td>DSTATS</td><td>Bajt</td><td>Przed wywołaniem SIO należy ustawić tu rodzaj operacji ($40 odczyt, $80 zapis, $C0 zapis i odczyt, $00 brak transferu danych). Po powrocie z systemu znajduje się tu status operacji ([[kody błędów|kod błędu]]).</td></tr>
-<tr><td>$0304</td><td>DBUFA</td><td>Dwa bajty</td><td>Adres bufora.</td></tr>
+<tr><td>$0304</td><td>DBUFA</td><td>Dwa bajty</td><td>Adres bufora. Przy operacji zapisu i odczytu jednocześnie (DSTATS = $C0) bufor na odczytywane dane znajduje się w tym samym miejscu, co bufor danch przeznaczonych do zapisu.</td></tr>
-<tr><td>$0306</td><td>DTIMLO</td><td>Bajt</td><td>Czas oczekiwania - w sekundach - na pozytywną odpowiedź urządzenia.</td></tr>
+<tr><td>$0306</td><td>DTIMLO</td><td>Bajt</td><td>
+<p>Czas oczekiwania na pozytywną odpowiedź urządzenia, tzw. ''timeout''. Oblicza się to jak następuje: wartość DTIMLO mnożona jest przez 64, w wyniku czego otrzymujemy liczbę "[[ramka|ramek]]" [[VBL]] do odczekania. Zwiększenie DTIMLO o jeden powoduje wydłużenie czasu oczekiwania o 1,28 sek. w systemie PAL i o 1,067 sek. w systemie NTSC. Wartość "0" oznacza 256 jednostek.</p>
+<p>Typowo ustawia się tu wartość z zakresu od $06 do $08 (zależnie od kaprysu programisty) dla wszystkich operacji oprócz formatowania. Właściwą wartość timeout dla formatowania urządzenie przesyła w bloku statusu, w odpowiedzi na komendę READ STATUS ("S", zob. niżej).</p>
+</td></tr>
 <tr><td>$0307</td><td>DUNUSE</td><td>Bajt</td><td>Bajt nieużywany, zarezerwowany do przyszłych zastosowań.</td></tr>
-<tr><td>$0308</td><td>DBYT</td><td>Dwa bajty</td><td>Wielkość bufora; musi być zgodna z wielkością transmitowanego bloku danych.</td></tr>
+<tr><td>$0308</td><td>DBYT</td><td>Dwa bajty</td><td>Wielkość bufora; musi być zgodna z wielkością transmitowanego bloku danych. Zero oznacza 64 kilobajty.</td></tr>
 <tr><td>$030A</td><td>DAUX1</td><td>Bajt</td><td>Pierwszy bajt pomocniczy. W operacjach dyskowych młodszy bajt numeru sektora.</td></tr>
 ===Wykaz urządzeń===
-Interfejs SIO znajdujący się w ROM-ie rozpoznaje pięć predefiniowanych urządzeń:
+Komenda wysyłana do urządzenia formowana jest w strukturze CFB (Command Frame Buffer, $023A) składającej się z:
+* CDEVIC
+* CCMND
+* CAUX1
+* CAUX2
+a uzupełnianej na podstawie DCB.
-* $31: dyskową pamięć masową (stację dysków, twardy dysk)
+Istnieje pięć urządzeń zdefiniowanych przez Atari. Właściwy identyfikator urządzenia (CDEVIC) zestawiany jest przez system z kodu urządzenia (DDEVIC) i jego numeru indywidualnego (DUNIT). Wartości te są dodawane, po czym jeszcze odejmuje się 1. Dlatego stację dysków nr 1 można wywołać też jako DDEVIC=$32 i DUNIT=0, liczy się wynik wspomnianego dodawania (CDEVIC). UWAGA: jest to tzw. "nieudokumentowana" cecha procedur szeregowych OS-u, inne urządzenia (jak np. [[nowe urządzenia]]) mogą tego nie robić.
-* $40: drukarkę
-* $4F: bus master (moduł [[1090]])
-* $50: port szeregowy RS-232C
-* $60: magnetofon kasetowy
-Właściwy identyfikator urządzenia zestawiany jest przez system z kodu urządzenia (DDEVIC) i jego numeru indywidualnego (DUNIT). Wartości te są dodawane, po czym jeszcze odejmuje się 1. Przypisanie identyfikatorów do poszczególnych urządzeń jest niezbyt konsekwentne, np. $31 to stacja dysków numer 1, ale $41 to drukarka numer 2.
+<table border=1 cellpadding = 5>
+<tr><td><b>DDEVIC</b></td><td><b>CDEVIC</b></td><td><b>Opis</b></td></tr>
-Urządzeniem, które na podanej powyżej liście jest wyjątkowe, jest magnetofon kasetowy. Jest to jedyne "nieinteligentne" urządzenie peryferyjne, to jest nie zawierające własnego procesora. Wszystkie zadania związane z wysyłaniem danych na magnetofon i odbiorem z niego wykonuje system operacyjny komputera.
+<tr><td>$31</td><td>$31-$3F</td><td>dyskowa pamięć masowa (stacja dysków, twardy dysk)</td></tr>
+<tr><td>$40</td><td>$40-$43</td><td>drukarka</td></tr>
-===Wykaz komend===
+<tr><td>$4F</td><td>$4F</td><td>bus master (moduł [[1090]])</td></tr>
+<tr><td>$50</td><td>$50-$53</td><td>port szeregowy RS-232C</td></tr>
-====Podstawowy zestaw komend====
+<tr><td>$60</td><td>$60</td><td>magnetofon kasetowy</td></tr>
-Poniższa tabela wyszczególnia podstawowe minimum komend rozpoznawanych przez urządzenia peryferyjne Atari.
-<table border=1 cellpadding=5>
-<tr><td>Kod</td><td>Nazwa</td><td>Urządzenie</td><td>R/W</td><td>Ilość danych</td><td>Opis</td></tr>
-<tr><td>$21 (!)</td><td>FORMAT DISK</td><td>$31 (stacja dysków)</td><td>R</td><td>Równa wielkości sektora danych na dysku</td><td>Formatuje dyskietkę w wybranej uprzednio (komendami PERCOM) gęstości, lub w [[Formaty dyskietek|pojedynczej gęstości]] (90k), jeśli stacja nie jest konfigurowalna. Zwraca listę zawierającą numery wadliwych sektorów wykrytych w czasie formatowania, zakończoną wartością $FFFF. Niektóre stacje zwracają tu pustą listę ($FFFF, a dalej same zera), nawet jeśli na dyskietce są wadliwe sektory: po prostu dyskietki nie są już tak drogie, jak pod koniec lat siedemdziesiątych XX wieku...<br>
-Kontroler [[KMK/JŻ IDE]] nie rozpoznaje tej komendy dla bezpieczeństwa danych na dysku (do partycjonowania i "formatowania" dysku służy oddzielny program).</td></tr>
-<tr><td>$50 (P)</td><td>PUT SECTOR</td><td rowspan = 2>$31 i $60 (stacja dysków i magnetofon)</td><td>W</td><td rowspan = 2>Zależna od urządzenia i trybu pracy.</td><td>Zapisuje do urządzenia blok danych wskazany przez DBUFA, a zawierający DBYT bajtów. W przypadku stacji dysków jest to zapis bez weryfikacji.</td></tr>
-<tr><td>$52 (R)</td><td>READ SECTOR</td> <td>R</td> <td>Odczytuje z urządzenia blok danych o wielkości DBYT bajtów i zapisuje go w pamięci pod adresem wskazanym przez DBUFA.</td></tr>
-<tr><td>$53 (S)</td><td>READ STATUS</td><td>Wszystkie oprócz magnetofonu</td><td>R</td><td>Zależna od urządzenia</td><td>Odczytuje z urządzenia blok statusu i zapisuje go pod adresem wskazanym przez DBUFA. Blok statusu dla RS-232 ma wielkość 2 bajtów, dla drukarki i stacji dysków - 4. Typowo komenda ta służy to stwierdzenia, czy urządzenie jest gotowe do pracy. W przypadku magnetofonu obowiązuje założenie, że jest on zawsze podłączony i gotów, nie ma więc potrzeby sprawdzania jego statusu.</td></tr>
-<tr><td rowspan=3>$57 (W)</td><td rowspan=3>WRITE SECTOR</td><td rowspan=3>Wszystkie</td><td rowspan=3>W</td><td rowspan=3>Zależna od urządzenia i trybu pracy.</td><td>To samo, co PUT SECTOR ($50). W przypadku stacji dysków zapis przeprowadzany jest z weryfikacją.</td></tr>
-<tr><td>W przypadku drukarki długość bufora może wynosić 20, 29 albo 40 znaków (na ogół to ostatnie), a znaczenie DAUX2 jest jak następuje:
-* $4E (N) drukowanie normalne
-* $53 (S) druk obrócony o 90 stopni
-* $44 (D) druk normalny z podwójną szerokością znaków
-</td></tr>
-<tr><td>Dla interfejsu [[850|Atari 850]] wielkość bufora wynosi 64 bajty.</td></tr>
 </table>
-====Komendy dodatkowe====
+Przypisanie identyfikatorów do poszczególnych urządzeń jest niezbyt konsekwentne, np. CDEVIC=$31 to stacja dysków numer 1, ale CDEVIC=$41 to drukarka numer 2.
-Rozpoznawane przez urządzenia peryferyjne Atari komendy dodatkowe w stosunku do powyżej wspomnianego niezbędnego minimum.
+Urządzeniem, które na podanej powyżej liście jest wyjątkowe, jest magnetofon kasetowy. Jest to jedyne "nieinteligentne" urządzenie peryferyjne, to jest nie zawierające własnego procesora. Wszystkie zadania związane z wysyłaniem danych na magnetofon i odbiorem z niego wykonuje system operacyjny komputera. W odróżnieniu od innych urządzeń, magnetofon okupuje tylko identyfikator $60, a wartość DUNIT jest ignorowana - w związku z tym kody urządzeń od $61 do $6F są (na razie) wolne.
-<table border=1 cellpadding=5>
+Wartości CDEVIC powyżej $7F są zarezerwowane dla pewnych rozszerzeń protokołu SIO, patrz [[SIO#Rozszerzenia_SIO|niżej]].
-<tr><td>Kod</td><td>Nazwa</td><td>Urządzenie</td><td>R/W</td><td>Ilość danych</td><td>Opis</td></tr>
-<tr><td>$22 (")</td><td>FORMAT MEDIUM</td><td rowspan = 2>$31 (stacja dysków)</td><td rowspan = 2>R</td><td>128 bajtów</td><td>Analogicznie do FORMAT DISK ($21), z tym że formatowanie zawsze przeprowadzane jest w [[Formaty dyskietek|gęstości średniej]] (130k). Komenda wprowadzona razem ze stacją [[1050]]. Kontroler [[KMK/JŻ IDE]] nie rozpoznaje tej komendy dla bezpieczeństwa danych na dysku (do partycjonowania i "formatowania" dysku służy oddzielny program).</td></tr>
+Ponieważ identyfikator jest częścią wysyłanej do urządzenia komendy, więc budując własne urządzenie można posłużyć się identyfikatorem spoza powyżej wyszczególnionych:
-<tr><td>$23 (#)</td><td>FORMAT DSDD</td> <td>256 bajtów</td><td>Analogicznie do FORMAT DISK ($21), z tym że formatowanie zawsze przeprowadzane jest w [[Formaty dyskietek|gęstości podwójnej dwustronnej]] (360k). Komenda wprowadzona razem ze stacją [[XF551|Atari XF-551]]. Kontroler [[KMK/JŻ IDE]] nie rozpoznaje tej komendy dla bezpieczeństwa danych na dysku (do partycjonowania i "formatowania" dysku służy oddzielny program).</td></tr>
-<tr><td>$41 (A)</td><td>???</td><td rowspan = 2>$50 (RS-232)</td><td rowspan = 2>-</td><td rowspan = 2>(brak)</td>
-<td><p>Komenda aktywująca linie DTR, RTS i XMT (TX) wskazanego portu RS-232 interfejsu [[850|Atari 850]]. Odpowiada komendzie [[CIO]] XIO 34,#i,x,y,"Rn:", przy czym parametry ''x'' i ''y'' wysyłane są odpowiednio jako DAUX1 i DAUX2. Wykonanie komendy nie pociąga za sobą transmisji danych.</p></td></tr>
-<tr><td>$42 (B)</td><td>???</td>
-<td><p>Komenda ustawiająca różne parametry pracy (m.in. szybkość transmisji) wskazanego portu RS-232 interfejsu [[850|Atari 850]]. Odpowiada komendzie [[CIO]] XIO 36,#i,x,y,"Rn:", przy czym parametry ''x'' i ''y'' wysyłane są odpowiednio jako DAUX1 i DAUX2. Wykonanie komendy nie pociąga za sobą transmisji danych.</p></td></tr>
+<table border=1 cellpadding = 5>
+<tr><td><b>DDEVIC</b></td><td><b>CDEVIC</b></td><td><b>Opis</b></td></tr>
+<tr><td>$20</td><td>$20</td><td>[[IDE Plus]], [[SIDE]]</td></tr>
+<tr><td>$45</td><td>$45</td><td>[[Smart Device]] ( [[APE Time]] i [[URL Submit]])</td></tr>
+<tr><td>$5A</td><td>$5A</td><td>[[ATR 8000]]</td></tr>
+<tr><td>$61</td><td>$61</td><td>[[AtariSIO]], [[DOS2DOS]]</td></tr>
+<tr><td>$70</td><td>$70</td><td>[http://www.mathyvannisselroy.nl/aspi.htm Atari ASPI] (zob. [http://pl.wikipedia.org/wiki/ASPI ASPI])</td></tr>
+<tr><td>$71-$74</td><td>$71-$74</td><td>[[SDrive]]</td></tr>
+<tr><td>$71</td><td>$70</td><td>[[SIO2USB]] [http://www.atariage.com/forums/topic/155690-ape-time/page__view__findpost__p__1916403?s=2e4d3fd681ca05ec0c05b0a7e5474dd6]</td></tr>
+<tr><td>$73</td><td>$72-$75</td><td>[[SIO2SD|Sio2SD]]</td></tr>
 </table>
-====Komendy PERCOM====
+===Wykazy komend===
-Komendy PERCOM noszą nazwę od stacji dysków firmy PERCOM, w których po raz pierwszy się pojawiły. Nie są rozpoznawane przez stacje dysków firmy Atari (z wyjątkiem [[XF551|Atari XF-551]]), są jednak zaimplementowane we wszystkich rozszerzeniach oraz stacjach innych producentów i stanowią de facto standard.
+* [[Lista komend SIO według funkcji]]
+* [[Lista komend SIO według kodów operacyjnych]]
-<table border=1 cellpadding=5>
-<tr><td>Kod</td><td>Nazwa</td><td>Urządzenie</td><td>R/W</td><td>Ilość danych</td><td>Opis</td></tr>
-<tr><td>$4E (N)</td><td>READ PERCOM</td><td rowspan = 2>$31 (stacja dysków)</td><td>R</td><td rowspan = 2>12 bajtów</td><td>Odczytuje z urządzenia dwunastobajtowy blok danych opisujący jego bieżącą konfigurację, tj. przede wszystkim format znajdującej się w stacji dyskietki.</td></tr>
-<tr><td>$4F (O)</td><td>WRITE PERCOM</td> <td>W</td> <td>Zapisuje do urządzenia dwanaście bajtów opisujących żądaną konfigurację, tj. liczbę ścieżek, stron dyskietki, sektorów na ścieżkę, wielkość sektora, gęstość. Po pomyślnym wykonaniu tej operacji komenda FORMAT DISK ($21) sformatuje dykietkę zgodnie z zapisaną konfiguracją (o ile jest w stanie ją zrealizować). Kontroler [[KMK/JŻ]] IDE nie rozpoznaje tej komendy dla bezpieczeństwa danych na dysku (do definiowania wielkości partycji służy oddzielny program).</td></tr>
-</table>
-====Komendy specjalne====
-Komendy wspomagające automatyczną instalację w systemie handlerów podłączonych urządzeń zewnętrznych.
-<table border=1 cellpadding=5>
-<tr><td>Kod</td><td>Nazwa</td><td>Urządzenie</td><td>R/W</td><td>Ilość danych</td><td>Opis</td></tr>
-<tr><td>$21 (!)</td><td>SEND RELOCATOR</td>
-<td>$50 (RS-232)</td><td>R</td><td>Wg odpowiedzi na komendę POLL ($3F)</td>
-<td><p>Jest to komenda uzupełniająca do opisanego niżej POLL ($3F). Powoduje przesłanie przez urządzenie programu odpowiedzialnego za załadowanie (komendą SEND HANDLER) i relokację właściwego handlera. Wszystkie parametry transmisji dla SEND RELOCATOR przesyłane są na komendę POLL ($3F). Program relokatora - po jego załadowaniu - uruchamia się od adresu DBUFA + 6. Przejmuje on na siebie wykonanie reszty operacji, a w wypadku niepowodzenia sygnalizuje błąd przez ustawienie bitu Carry.</p>
-<p>Komendę SEND RELOCATOR rozpoznaje moduł [[850|Atari 850]], a może dotyczyć też innych urządzeń, oprócz stacji dysków (gdzie kod operacyjny $21 oznacza formatowanie dyskietki).</p>
-</td></tr>
-<tr><td>$26 (&)</td><td>SEND HANDLER</td><td>Wg parametrów ustawionych przez relokator przesłany przez SEND RELOCATOR ($21) lub wg odpowiedzi na komendę POLL BUS ($40)</td><td>R</td><td>Wg parametrów ustawionych przez relokator (przesłany przez urządzenie lub rezydujący)</td>
-<td><p>Komenda SEND HANDLER służy do załadowania z urządzenia kodu programu obsługi (handlera) tego urządzenia. Moe ona działać różnie w zależności od tego, czy transmisja została zainicjowana przez komendę POLL ($3F) czy POLL BUS ($40).</p>
-<p>Komenda POLL ($3F) oznacza starszy protokół transmisji, w którym format strumienia danych przesłanych przez SEND HANDLER zależny jest od programu relokatora załadowanego wcześniej komendą SEND RELOCATOR ($21) i uruchomionego przez komputer.</p>
-<p>Komenda POLL BUS ($40) oznacza nowszy protokół transmisji. Format strumienia danych jest ustalony z góry, a relokator rezyduje w ROM-ie systemu operacyjnego komputera.</p>
-<p>Po otrzymaniu pozytywnej odpowiedzi na POLL BUS ($40) komputer rozpoczyna ładowanie kolejnych, 128-bajtowych rekordów binarnych, w liczbie do 256 (czyli pojedynczy "handler" może mieć maximum 32k). Przesyłany strumień danych musi być w [[Formaty handlerów systemowych|specjalnym formacie]], który zapewnia relokowalność kodu, oraz zawiera podany explicite znacznik końca pliku - wystąpienie błędu przed napotkaniem tego znacznika powoduje przerwanie procedury z [[kody błędów|kodem błędu]] INCOMPLETE EXECUTION.</p>
-<p>Ustawienia zmiennych DCB dla komendy SEND HANDLER wyglądają następująco:</p>
-* DDEVIC - kod urządzenia przesłany przez urządzenie $4F na komendę POLL BUS.
-* DUNIT - zawsze $01
-* DCMND - $26 - SEND HANDLER
-* DSTATS - $40 - odczyt
-* DTIMLO - 30 sekund
-* DBYT - 128 bajtów
-* DAUX1 - numer kolejny rekordu danych
-* DAUX2 - zawsze 0
-</td></tr>
-<tr><td rowspan = 2>$3F (?)</td><td rowspan = 2>POLL</td>
-<td>$31 (stacja dysków)</td><td rowspan = 2>R</td><td>1 bajt</td>
-<td>Stacje kompatybilne z US Doubler w odpowiedzi na tę komendę przesyłają wartość rejestru POKEY-a służącego do ustawienia częstotliwości nośnej dla przyspieszonej transmisji.</td></tr>
-<td>$50 (RS-232)</td> <td>12 bajtów</td>
-<td><p>
-Komenda ta służy do zainicjowania transmisji mającej na celu automatyczne ściągnięcie z urządzenia i zainstalowanie odpowiedniego dlań programu obsługi (handlera). W odpowiedzi urządzenie przesyła 12 bajtów odpowiadających kolejnym wartościom, jakie należy ustawić w bloku DCB celem załadowania kodu wykonywalnego handlera. Jest to starszy protokół transmisji zaprojektowany dla komputerów serii [[400]] i [[800]].</p>
-<p>W module [[850|Atari 850]] odpowiedzią na komendę POLL są wartości, jakie trzeba wstawić do DCB celem wykonania komendy SEND RELOCATOR ($21).</p>
-<p>W celu uniknięcia wielokrotnego załadowania tego samego programu obsługi urządzenie na komendę POLL ($3F) odpowiada tylko raz, potem wykonanie komendy jest zablokowane aż do wyłączenia zasilania.</p>
-</td></tr>
-<tr><td>$40 (@)</td><td>POLL BUS</td><td>$4F (bus master)</td><td>R</td><td>4 bajty</td>
-<td><p>W komputerach serii XL oraz XE komendę tę system operacyjny przesyła do interfejsu szeregowo-równoległego przy każdym zimnym starcie; w pewnych warunkach - ale z nieco innymi parametrami - może też zostać wykonana po zainicjowaniu systemu. Jest to odpowiednik komendy POLL ($3F), jednak protokół transmisji handlera jest zunifikowany i nie wymaga od urządzenia przesyłania relokatora (uniwersalny relokator rezyduje w ROM-ie systemu operacyjnego). Analogicznie do POLL ($3F), komenda POLL BUS jest przeznaczona do zapoczątkowania transmisji mającej na celu automatyczne ściągnięcie z urządzenia i zainstalowanie odpowiedniego dlań programu obsługi (handlera). Zasadniczym adresatem jest tu moduł [[1090]] działający jako bus master.</p>
-<p>Istnieje kilka odmian komendy POLL BUS różniących się parametrami przesyłanymi w DAUX1 i DAUX2:</p>
-* TYPE 3 POLL: DAUX1 = 0 i DAUX2 = 0.
-* TYPE 4 POLL: zobacz niżej.
-* RESET POLL: DAUX1 = $4F i DAUX2 = $4F ("OO")
-* NULL POLL: DAUX1 = $4E i DAUX2 = $4E ("NN")
-<p>Przy zimnym starcie na początku system wysyła RESET POLL. Komenda ta powinna odblokować rozpoznawanie komendy TYPE 3 POLL we wszystkich podłączonych urządzeniach. Na RESET POLL urządzenia nie przesyłają żadnej odpowiedzi, a komputer jej nie oczekuje.</p>
-<p>Następnie system wysyła komendę TYPE 3 POLL. Pozytywna odpowiedź oznacza, że urządzenie nadesłało 4 bajty, z czego dwa pierwsze to ilość pamięci potrzebna do przeprowadzenia całości transmisji (musi to być parzysta wielkość). Jeśli jest to więcej niż dostępna ilość pamięci pomiędzy MEMLO a MEMTOP, system odpowiada przez NULL POLL (podobnie jak w wypadku RESET POLL, urządzenie nie reaguje), a następnie ponownie wysyła TYPE 3 POLL. W przypadku braku pamięci byłaby to pętla nieskończona, ale pojedyncze urządzenie na komendę TYPE 3 POLL może odpowiedzieć tylko raz - pętla jest więc przerywana błędem, który wystąpi po przetestowaniu wszystkich urządzeń zarządzanych przez bus mastera. Ponowna odpowiedź na TYPE 3 POLL jest możliwa dopiero po przesłaniu urządzeniu komendy RESET POLL, inaczej TYPE 3 POLL zostanie zignorowana.</p>
-<p>Trzeci przysłany bajt to identyfikator urządzenia (dla DDEVIC), które odpowiedziało na komendę i z którym będzie prowadzona dalsza komunikacja.</p>
-<p>Po stwierdzeniu poprawności odpowiedzi komputer dokonuje rezerwacji pamięci nad wartością MEMLO zaokrągloną w górę do najbliższej granicy słowa i próbuje dokonać odczytu z urządzenia, które się zgłosiło, 128 bajtów pod adres $03FD, przy użyciu innej "nietypowej" komendy, a mianowicie $26 - SEND HANDLER. Po załadowaniu i zainicjowaniu handlera pętla wraca do początku i wykonuje się cyklicznie aż do wystąpienia błędu - czyli do załadowania wszystkich handlerów będących w dyspozycji bus mastera.</p>
-<p>Procedura ładowania handlera wywoływana jest po procedurze bootowania DOS-u, ale niezależnie od jej wyniku; z czego wniosek, że "handler" może spełniać funkcję zarówno dodatku do DOS-u, jak i zostać załadowany <b>zamiast</b> DOS-u.</p>
-<p>Tą samą drogą można już po całkowitym uruchomieniu systemu, podczas pracy, załadować handler urządzenia <b>konkretnie wskazanego</b>. Robi to [[CIO]] przy każdorazowej próbie otwarcia pliku na urządzeniu, którego system nie zna (nie ma takiego wpisu w tablicy handlerów).</p>
-<p>Odpytanie bus mastera na okoliczność dysponowania takowym handlerem odbywa się za pomocą komendy POLL TYPE 4. W DAUX1 ma się znajdować identyfikator urządzenia CIO, dla którego to urządzenia potrzebujemy handlera (np. dla magnetofonu $43, czyli "C"), w DAUX2 natomiast przesyła się numer wywoływanego urządzenia (np. dla "C1:" będzie to $01).</p>
-</td></tr>
-</table>
-====Pozostałe komendy====
-Komendy zdefiniowane przez Atari, na których temat brak bliższych danych.
-<table border=1 cellpadding=5>
-<tr><td>Kod</td><td>Nazwa</td><td>Urządzenie</td><td>R/W</td><td>Ilość danych</td><td>Opis</td></tr>
-<tr><td>$20 ( )</td><td>DOWNLOAD</td><td>???</td><td>W (?)</td><td>???</td><td>Komenda wymieniana przez niektóre źrodła. Szczegóły nieznane.</td></tr>
-<tr><td>$23 (#)</td><td>DIAG1</td><td rowspan =2>$31 (stacja dysków)</td><td rowspan =2>???</td><td rowspan = 2>???</td><td rowspan = 2>Komendy diagnostyczne stacji [[1050|Atari 1050]]. '''UWAGA: kod operacyjny pierwszej z nich ($23) jest taki sam, jak kod komendy formatowania w stacji [[XF551|Atari XF-551]]!'''</td></tr>
-<tr><td>$24 ($)</td><td>DIAG2</td>
-<tr><td>$51 (Q)</td><td>READ SPIN</td>
-<td rowspan=4>$31 (stacja dysków)</td>
-<td rowspan=2>R (?)</td>
-<td rowspan=2>?</td>
-<td rowspan=4>Komendy te występują jako komendy dyskowe na liście rozkazów SIO w dokumentacji sporządzonej przez Atari. Nie znam jednak stacji, która by na nie reagowała. Mogą to być komendy stacji [[810]], jakieś komendy diagnostyczne jej prototypu, albo komendy planowane, lecz nie zaimplementowane. Dostępna dokumentacja nie zawiera ich opisu.</td>
-<tr><td>$54 (T)</td><td>READ ADDRESS</td>
-<tr><td>$55 (U)</td><td>MOTOR ON</td> <td rowspan = 2>-</td><td rowspan = 2>(brak)</td>
-<tr><td>$56 (V)</td><td>VERIFY SECTOR</td>
-<tr><td>$58 (X)</td><td>???</td><td>$50 (RS-232)</td><td>R</td><td>9 bajtów</td>
-<td><p>Interfejs [[850|Atari 850]] w odpowiedzi na tę komendę zwraca następującą sekwencję liczb: $A0, $A0, $0B, $A0, $A0, $A0, $0B, $A0, $78. Pierwsze cztery pary stanowią zapewne jakieś parametry czterech portów RS-232 modułu [[850]], ostatnia natomiast odnosi się do portu Centronics.</p>
-</tr>
-</table>
 ===Blok statusu===
 <p>W przypadku interfejsu [[KMK/JŻ]] IDE znaczenie mają tylko bity 3 i 5, reszta jest zawsze wyzerowana.</p>
 </td></tr>
-<tr><td>1</td><td><p>Bajt statusu kontrolera WD 1772, wszystkie bity są poddane inwersji.</p>
+<tr><td>1</td><td><p>Kopia rejestru statusu kontrolera WD 1772 (lub kompatybilnego), wszystkie bity są poddane inwersji.</p>
 * bit 0 = 1 - BUSY
 * bit 1 = 1 - DRQ (Data Request)
 <table border=1 cellpadding=5>
-<tr><td>Bajt</td><td>Opis</td></tr>
+<tr><td><b>Bajt</b></td><td><b>Opis</b></td></tr>
 <tr><td>0</td><td>Liczba ścieżek na dyskietce; w praktyce dla stacji dysków spotyka się wartości najczęściej 40 lub 80, rzadziej 35 lub 77. Partycje twardego dysku zwracają 1.</td></tr>
 <tr><td>1</td><td>Szybkość przesuwu głowicy ze ścieżki na ścieżkę:
 * 2 - 12 ms
 * 3 - 6 ms
-<p>W praktyce stacje przeważnie ignorują przesłaną wartość. W przypadku twardego dysku jest ona bez znaczenia (kontroler KMK/JŻ zwraca w tym bajcie numer wersji wewnętrznego oprogramowania)</p>
+<p>W praktyce stacje przeważnie ignorują przesłaną wartość. W przypadku twardego dysku jest ona bez znaczenia (kontroler KMK/JŻ zwraca w tym bajcie numer wersji wewnętrznego oprogramowania)</p></td></tr>
-</td></tr>
 <tr><td>2</td><td>STARSZY bajt liczby sektorów na ścieżce.</td></tr>
 <tr><td>3</td><td>MŁODSZY bajt liczby sektorów na ścieżce.</td></tr>
+<tr><td>4</td><td>Liczba aktywnych stron dyskietki zmniejszona o 1 albo najstarszy bajt liczby sektorów partycji twardego dysku (patrz niżej).</td></tr>
-<tr><td>4</td><td>Liczba aktywnych stron dyskietki zmniejszona o 1 albo nastarszy bajt liczby sektorów partycji twardego dysku (patrz niżej).</td></tr>
 <tr><td>5</td><td>
 * bit 0 - zarezerwowany
 * bit 2 = 1, gęstość MFM, FM w przeciwnym wypadku
 * bit 3 = 1, dysk nie ma "stron", a zamiast liczby stron jest podany najstarszy bajt całkowitej liczby sektorów dysku (partycji twardego dysku)
+<p>Pozostałe bity są zarezerwowane i powinny być wyzerowane.</p></td></tr>
-<p>Pozostałe bity są zarezerwowane i powinny być wyzerowane.</p>
-</td></tr>
 <tr><td>6</td><td>STARSZY bajt wielkości sektora (w bajtach)</td></tr>
 <tr><td>7</td><td>MŁODSZY bajt wielkości sektora (w bajtach)</td></tr>
 <tr><td>8</td><td><p>Niewykorzystany, zapisuje się - i przeważnie odczytuje - jako $FF. W oryginalnych stacjach PERCOM bajt ten sygnalizował stan niektórych funkcji kontrolera stacji i służył do ich wybierania:</p>
+* bit 0 = 1, sektory fizyczne na ścieżce numerowane są od 0, a nie od 1.
-* bit 0 = 1, sektory na ścieżce numerowane są od 0, a nie od 1.
+* bit 1 = 1, sektory fizyczne 1,2,3 mają pełne rozmiary.
-* bit 1 = 1, sektory logiczne 1,2,3 mają pełne rozmiary.
 * bit 2, zarezerwowany
 * bit 3, zarezerwowany
 * bit 5, zarezerwowany
 * bit 6 = 0, napęd stacji jest odłączony (wyjęty).
-* bit 7 = 1, napęd 80-ściezkowy pracuje w trybie 40-ścieżkowym.
+* bit 7 = 1, napęd 80-ścieżkowy pracuje w trybie 40-ścieżkowym.
+<p>W praktyce większość stacji nie ustawia tych bitów zgodnie z powyższym opisem.</p></td></tr>
-<p>W praktyce większość stacji nie ustawia tych bitów zgodnie z powyższym opisem.</p>
+<tr><td>9</td><td>Niewykorzystane, na ogół 0.</td></tr>
-</td></tr>
+<tr><td>10</td><td>Niewykorzystane, na ogół 0.</td></tr>
+<tr><td>11</td><td>Niewykorzystane, na ogół 0.</td></tr>
-<tr><td>9</td><td rowspan = 3>Niewykorzystane, na ogół 0.</td></tr>
-<tr><td>10</td>
-<tr><td>11</td>
 </table>
 Podziału poszczególnych bajtów na bity i wyemitowania ich na złącze szeregowe tudzież przyjmowania pojedynczych bitów i scalania ich w bajty dokonuje sprzętowo układ [[POKEY]] (quod vide).
+==== Opis przebiegu komunikacji ====
 Przebieg komunikacji pomiędzy komputerem a urządzeniem jest następujący:
 ) komputer formuje czterobajtowy blok komendy, tzw. Command Frame. Command Frame składa się kolejno z (bajt 1) dodanych do siebie wartości DDEVIC i DUNIT, odjąć 1; (bajt 2) wartości DCMND; (bajt 3) wartości DAUX1; (bajt 4) wartości DAUX2;
-) komenda jest wysyłana do urządzenia razem z dołączoną na końcu sumą kontrolną; czas pomiędzy ustawieniem linii COMMAND a wysłaniem komendy musi być nie mniejszy niż 750 usec i nie większy niż 1600 usec.
+) komenda jest wysyłana do urządzenia razem z dołączoną na końcu [[suma kontrolna SIO|sumą kontrolną]]; czas pomiędzy ustawieniem linii COMMAND a rozpoczęciem wysyłania komendy musi być nie mniejszy niż 750 usec i nie większy niż 1600 usec.
-) komputer kasuje linię COMMAND portu SIO (nie wcześniej niż po 650 usec i nie później niż 950 usec po wysłaniu komendy) i czeka na odpowiedź;
+) komputer kasuje linię COMMAND portu SIO (nie wcześniej niż po 650 usec i nie później niż 950 usec po wysłaniu ostatniego bitu komendy) i czeka na odpowiedź;
-) urządzenie przyjmuje komendę; jeśli urządzenie stwierdziło w komendzie błąd sumy kontrolnej, nie reaguje; jeśli komenda jest nierozpoznana, albo nieprawidłowe są jej parametry (np. nie istnieje sektor o podanym numere), odpowiedzią jest $4E ("N", jak Negative Acknowledge) i na tym transmisja się kończy; jeśli komenda jest urządzeniu znana a parametry prawidłowe, odpowiedzią jest $41 ("A", jak Acknowledge). Odpowiedź urządzenia musi nastąpić w czasie od 0 do 16 msec. od skasowania linii COMMAND przez komputer;
+) urządzenie przyjmuje komendę; jeśli urządzenie stwierdziło w komendzie błąd sumy kontrolnej, nie reaguje; jeśli komenda jest nierozpoznana, albo nieprawidłowe są jej parametry (np. nie istnieje sektor o podanym numerze), odpowiedzią jest $4E ("N", jak Negative Acknowledge) i na tym transmisja się kończy; jeśli komenda jest urządzeniu znana a parametry prawidłowe, odpowiedzią jest $41 ("A", jak Acknowledge). Urządzenie musi rozpocząć wysyłanie odpowiedzi w czasie od 0 do 16 msec. od skasowania linii COMMAND przez komputer;
-) jeśli komenda jest wykonalna i jest to odczyt danych, urządzenie podejmuje próbę wykonania operacji; jeśli się to nie uda (np. nie można odczytać sektora z powodu uszkodzenia nośnika), wysyła kod $45 ("E", jak Error) i na tym transmisja się kończy; w przeciwnym wypadku przesyłany jest kod $43 ("C", jak Complete), a następnie blok danych zakończony sumą kontrolną i na tym transmisja się kończy; po przesłaniu potwierdzenia ("C") blok danych po musi nadejść nie wcześniej niż w ciągu 1000 usec. i nie później niż w ciągu 1800 usec.;
+Dalszy przebieg jest zależny tego, czy dana komenda wymaga przesłania dodatkowego bloku danych do/z urządzenia. Możliwe są 3 sytuacje: brak transmisji danych; odczyt danych z urządzenia; zapis danych do urządzenia.
-) jeśli to jest zapis danych, komputer przesyła blok danych plus sumę kontrolną do urządzenia. Po jego przyjęciu i stwierdzeniu poprawności urządzenie odpowiada kodem $41 ("A") i przystępuje do np. zapisania danych na nośnik. Po zapisie urządzenie informuje komputer kodem "C" lub "E" o znaczeniu jak powyżej, i na tym transmisja się kończy. Przesłanie danych po potwierdzeniu ("A") musi nastąpić nie wcześniej niż w ciągu 1000 usec. i nie później niż w ciągu 1800 usec. Przesłanie potwierdzenia końcowego ("C" lub "E") musi nastąpić w czasie od 850 usec. do 16 msec. po przesłaniu bloku danych.
+a) Jeśli komenda nie wymaga transmisji bloku danych, urządzenie podejmuje próbę wykonania operacji; jeśli się to nie uda, wysyła kod $45 ("E", jak Error); w przeciwnym wypadku przesyłany jest kod $43 ("C", jak Complete); na tym transmisja się kończy.
-Ogólnie potwierdzenie końcowe ("C" lub "E") musi nadejść z urządzenia nie wcześniej niż po 250 usec. i nie później niż po 255 sekundach - czyli po 4 minutach i 15 sekundach - od nadesłania potwierdzenia komendy ("A").
+b) jeśli komenda polega na odczycie bloku danych, urządzenie podejmuje próbę wykonania operacji; jeśli się to nie uda (np. nie można odczytać sektora z powodu uszkodzenia nośnika), wysyła kod $45 ("E", jak Error); w przeciwnym wypadku przesyłany jest kod $43 ("C", jak Complete); następnie w obydwu przypadkach urządzenie natychmiast wysyła blok danych zakończony sumą kontrolną i na tym transmisja się kończy.
-Ogólnie schemat wymiany danych przy odczycie jest następujący:
+c) jeśli to jest zapis bloku danych, komputer przesyła blok danych plus sumę kontrolną do urządzenia. Po jego przyjęciu, jeśli blok danych jest poprawny, urządzenie odpowiada kodem $41 ("A") i przystępuje do np. zapisania danych na nośnik. W przeciwnym wypadku, jeśli w nadesłanym bloku danych urządzenie stwierdzi błąd sumy kontrolnej lub inne nieprawidłowości, odpowiada kodem $4E ("N") lub nie odpowiada w ogóle, a blok danych ignoruje (należy tu jednak mieć na względzie, że Atari zasygnalizuje wtedy błąd timeout-u $8A). W następnej fazie urządzenie informuje komputer o wykonaniu kodem "C" lub "E" o znaczeniu jak powyżej, i na tym transmisja się kończy. Przesłanie bloku danych musi rozpocząć się nie wcześniej niż 1000 usec. i nie później niż 1800 usec. po przesłaniu ostatniego bitu potwierdzeniu przyjęcia komendy (pierwszym "A"). Rozpoczęcie przesłania potwierdzenia otrzymania bloku ("A" lub "N") musi nastąpić w czasie od 850 usec. do 16 msec. po przesłaniu ostatniego bitu bloku danych.
-* komputer --> komenda 4 B + CRC --> urządzenie
+We wszystkich 3 przypadkach transmisja potwierdzenia końcowego ("C" lub "E") z urządzenia musi rozpocząć się nie wcześniej niż po 250 usec. i nie później niż po 255 sekundach - czyli po 4 minutach i 15 sekundach - od przesłania ostatniego bitu potwierdzenia komendy ("A") (6a, 6b) lub od odebrania ostatniego bitu bloku danych (6c).
-* komputer <-- potwierdzenie 'A' <-- urządzenie
-* wykonanie
-* komputer <-- potwierdzenie 'C' <-- urządzenie
-* komputer <-- blok danych + CRC <-- urządzenie
-* koniec.
-Natomiast zapis wygląda tak:
+Konieczność odebrania bloku danych z urządzenia podczas operacji odczytu, nawet po ustaleniu że operacja została wykonana błędnie (kod "E") może tłumaczyć fakt, że po operacji formatowania dysku stacje dysków wysyłają listę błędnych sektorów (rozmiar odbieranego bloku danych ustalany jest w DBYT).
-* komputer --> komenda 4 B + CRC --> urządzenie
+==== Schemat wymiany danych ====
-* komputer <-- potwierdzenie 'A' <-- urządzenie
-* komputer --> blok danych + CRC --> urządzenie
-* komputer <-- potwierdzenie 'A' <-- urządzenie
-* wykonanie
-* komputer <-- potwierdzenie 'C' <-- urządzenie
-* koniec
 W fazie oznaczonej jako ''wykonanie'' urządzenie dokonuje niezbędnych czynności (np. stacja dysków wyszukuje żądany sektor na dyskietce i odczytuje go, albo zapisuje), a komputer czeka.
-Potwierdzenia przesyłane są bez sum kontrolnych (CRC).
+Potwierdzenia przesyłane są bez sum kontrolnych.
-====Magnetofon====
+===== Tylko komenda =====
-Opisany schemat dotyczy wszystkich urządzeń SIO za wyjątkiem magnetofonu. Magnetofon nie zawiera w sobie mikroprocesora, jest urządzeniem "nieinteligentnym". Transmisja jest w całości obsługiwana przez komputer, który wysyła (i przyjmuje) bloki danych, tzw. rekordy, zawierające każdy po 128 bajtów danych, sumę kontrolną oraz dwa dodatkowe bajty służące do pomiaru równomierności przesuwu taśmy.
-==Rozszerzenia SIO==
-===Systemy turbo do stacji dysków===
-Standardowa szybkość wymiany danych ze stacją dysków - 19200 bps - szybko okazała się dalece niewystarczająca. Ponieważ, jak napisano powyżej, możliwości układu [[POKEY]] pozwalają uzyskać znacznie więcej, wkrótce powstało kilka, różnych niestety, systemów "turbo".
-====US Doubler / Happy Warp====
-Protokół transmisji US Doublera (i zgodnego z nim [[Happy Warp]]), znany też jako UltraSpeed bądź po prostu "Ultra", jest identyczny jak w standardzie, z tą różnicą, że układ [[POKEY]] programowany jest do pracy z prędkością 52 kbps. Praca w standardowym 19,2 kbps także jest możliwa. Stacja przełącza się automatycznie pomiędzy tymi dwoma trybami pracy, a do pomiaru żądanej przez komputer prędkości wykorzystuje pojawiający się na [[gniazdo SIO|złączu szeregowym Atari]] synchronizujący sygnał zegarowy (CLOCK OUT).
-Stacje z rozszerzeniem US Doubler implementują dodatkową komendę POLL ('?'). Wysłanie - w standardzie - tej komendy do stacji dysków powoduje, że zwraca ona 1 bajt stanowiący wartość, jaką należy wstawić do licznika układu [[POKEY]] celem uzyskania szybkiej transmisji. W standardowych stacjach US Doubler wartością tą jest $0A, ale stacje innych producentów dzięki temu mechanizmowi mogą implementować wyższe prędkości i wciąż pozostają zgodne z US Doublerem.
-====Atari XF-551 / CA-2001 ====
-Stacje [[XF551|Atari XF-551]] oraz [[CA2001|California Access 2001]] mogą pracować z prędkością 38400 bps. Dla zasygnalizowania stacji, że komputer żąda pracy w turbo, przy prędkości 38400 bps używany jest inny protokół transmisji będący - oczywiście - zmodyfikowaną wersją standardowego (patrz wyżej).
-Blok komendy (Command Frame) dla stacji, tak samo jak w standardzie, wysyłany jest z prędkością 19200 bps. Jednakże drugi bajt tego bloku, zawierający wartość bajtu DCMND bloku DCB, jest zwiększony o 128 (ORA #$80). Po wysłaniu komendy komputer, identycznie jak w standardzie, czeka - cały czas mając układ [[POKEY]] zaprogramowany na 19200 bps - na potwierdzenie jej przyjęcia. Negatywna odpowiedź urządzenia na taką komendę oznacza, że nie zna ono tego protokołu transmisji i nie może pracować w turbo zgodnym z [[XF551|XF-551]].
-Odpowiedź pozytywna ('A') jest sygnałem do przeprogramowania układu [[POKEY]] na większą prędkość. Komputer wstawia do licznika AUDF3/4 wartość $10; analogicznej operacji ze swojej strony dokonuje stacja dysków. Dalsza wymiana danych wywołana przez tę jedną komendę odbywa się w przyspieszonej transmisji. Po wykonaniu komendy następuje powrót do prędkości standardowej.
-Ogólnie schemat wymiany danych przy odczycie jest następujący:
-* prędkość 19200 bps
+* komputer --> komenda 4 B + suma kontrolna --> urządzenie
-* komputer --> komenda 4 B + CRC --> urządzenie
 * komputer <-- potwierdzenie 'A' <-- urządzenie
-* przełączenie na 38400 bps
 * wykonanie
 * komputer <-- potwierdzenie 'C' <-- urządzenie
-* komputer <-- blok danych + CRC <-- urządzenie
+* koniec
-* przełączenie na 19200 bps
-* koniec.
-Natomiast zapis wygląda tak:
+===== Odczyt =====
-* prędkość 19200 bps
+* komputer --> komenda 4 B + suma kontrolna --> urządzenie
-* komputer --> komenda 4 B + CRC --> urządzenie
-* komputer <-- potwierdzenie 'A' <-- urządzenie
-* przełączenie na 38400 bps
-* komputer --> blok danych + CRC --> urządzenie
 * komputer <-- potwierdzenie 'A' <-- urządzenie
 * wykonanie
 * komputer <-- potwierdzenie 'C' <-- urządzenie
-* przełączenie na 19200 bps
+* komputer <-- blok danych + suma kontrolna <-- urządzenie
 * koniec
-Budzącym zakłopotanie niedopatrzeniem jest w tym wszystkim niemożność odpytania stacji na okoliczność wartości, jaką ma mieć licznik [[POKEY]]-a w czasie przyspieszonej transmisji. Dodatkowym kłopotem posiadaczy [[CA2001|CA-2001]] jest to, że stację trzeba specjalnie zaprogramować (programem o nazwie [[Synchromesh]] dostarczonym przez producenta na dyskietce), żeby w ogóle działała w turbo. [[XF551|XF-551]] jest tej ostatniej wady na szczęście pozbawiona.
+===== Zapis =====
-====Indus GT / LDW 2000 Super====
+* komputer --> komenda 4 B + suma kontrolna --> urządzenie
+* komputer <-- potwierdzenie 'A' <-- urządzenie
-Protokół przyspieszonej transmisji używany przez stacje [[Indus GT]] oraz [[LDW Super 2000]] jest identyczny z tym opisanym powyżej dla [[XF551|Atari XF-551]] oraz [[CA2001|California Access 2001]]. Jedyną różnicą jest szybkość transmisji: dla LDW wynosi ona 68,2 kbps (wartość licznika [[POKEY]]-a - $06). Dla uzyskania tej prędkości konieczne jest uprzednie zaprogramowanie stacji programem [[Synchromesh]] dostarczonym przez producenta na dyskietce. Stacja pozostaje zaprogramowana aż do wyłączenia zasilania.
+* komputer --> blok danych + suma kontrolna --> urządzenie
-Ogólnie schemat wymiany danych przy odczycie jest następujący:
-* prędkość 19200 bps
-* komputer --> komenda 4 B + CRC --> urządzenie
 * komputer <-- potwierdzenie 'A' <-- urządzenie
-* przełączenie na 68,2 kbps
 * wykonanie
 * komputer <-- potwierdzenie 'C' <-- urządzenie
-* komputer <-- blok danych + CRC <-- urządzenie
+* koniec
-* przełączenie na 19200 bps
-* koniec.
-Natomiast zapis wygląda tak:
+===== Zapis i odczyt =====
-* prędkość 19200 bps
+* komputer --> komenda 4 B + suma kontrolna --> urządzenie
-* komputer --> komenda 4 B + CRC --> urządzenie
 * komputer <-- potwierdzenie 'A' <-- urządzenie
-* przełączenie na 68,2 kbps
+* komputer --> blok danych + suma kontrolna --> urządzenie
-* komputer --> blok danych + CRC --> urządzenie
 * komputer <-- potwierdzenie 'A' <-- urządzenie
 * wykonanie
 * komputer <-- potwierdzenie 'C' <-- urządzenie
-* przełączenie na 19200 bps
+* komputer <-- blok danych + suma kontrolna <-- urządzenie
 * koniec
-====Top Drive / TOMS Turbo====
+====Magnetofon====
-Stacje z rozszerzeniem [[Top Drive 1050]], [[TOMS Turbo Drive]] oraz [[TOMS Multi Drive]] mogą pracować z prędkością 68,2 kbps. Dla zasygnalizowania stacji, że komputer żąda pracy w turbo, przy prędkości 68,2 kbps używany jest inny protokół transmisji będący zmodyfikowaną wersją standardowego. Protokół ten jest odmienny niż w wypadku stacji [[XF551|XF-551]].
+Powyższe schematy dotyczą wszystkich urządzeń SIO za wyjątkiem magnetofonu. Magnetofon nie zawiera w sobie mikroprocesora, jest urządzeniem "nieinteligentnym". Transmisja jest w całości obsługiwana przez komputer, który wysyła (i przyjmuje) bloki danych, tzw. rekordy, zawierające każdy po 128 bajtów danych, bajt sumy kontrolnej oraz bajt rodzaju rekordu i dwa dodatkowe bajty służące do pomiaru równomierności przesuwu taśmy - łącznie 132 bajty.
-Blok komendy (Command Frame) dla stacji, tak samo jak w standardzie, wysyłany jest z prędkością 19200 bps. Czwarty bajt tego bloku, niosący wartość bajtu DAUX2 bloku DCB, jest zwiększony o 128 (ORA #$80). Po wysłaniu komendy komputer - '''nie czekając na odpowiedź''' - przeprogramowuje układ [[POKEY]] na 68,2 kbps (wartość licznika - $06) założywszy w ciemno, że stacja ze swej strony również przełącza się na szybką transmisję. Odbiór ewentualnej negatywnej odpowiedzi oczywiście nie jest w takim układzie możliwy.
+==Rozszerzenia SIO==
-Dalsza wymiana danych wywołana przez tę jedną komendę odbywa się w przyspieszonej transmisji. Po wykonaniu komendy następuje powrót do prędkości standardowej.
+===Systemy turbo do stacji dysków===
-Ogólnie schemat wymiany danych przy odczycie jest następujący:
+Standardowa szybkość wymiany danych ze stacją dysków - 19200 bps - szybko okazała się dalece niewystarczająca. Ponieważ, jak napisano powyżej, możliwości układu [[POKEY]] pozwalają uzyskać znacznie więcej, wkrótce powstało kilka, różnych niestety, [[Systemy Turbo|systemów "turbo"]].
-* prędkość 19200 bps
-* komputer --> komenda 4 B + CRC --> urządzenie
-* przełączenie na 68,2 kbps
-* komputer <-- potwierdzenie 'A' <-- urządzenie
-* wykonanie
-* komputer <-- potwierdzenie 'C' <-- urządzenie
-* komputer <-- blok danych + CRC <-- urządzenie
-* przełączenie na 19200 bps
-* koniec.
-Natomiast zapis wygląda tak:
-* prędkość 19200 bps
-* komputer --> komenda 4 B + CRC --> urządzenie
-* przełączenie na 68,2 kbps
-* komputer <-- potwierdzenie 'A' <-- urządzenie
-* komputer --> blok danych + CRC --> urządzenie
-* komputer <-- potwierdzenie 'A' <-- urządzenie
-* wykonanie
-* komputer <-- potwierdzenie 'C' <-- urządzenie
-* przełączenie na 19200 bps
-* koniec
-Jest to zdecydowanie najpodlejsze turbo z omawianej tu czwórki; Top Drive nie dość, że ma wszystkie wady protokołu [[XF551|XF-551]], to jeszcze dorzuca do nich jedną własną (którą jest wspomniana wyżej niemożność odrzucenia przez stację w cywilizowany sposób żądanego przez komputer trybu pracy), nie mając przy tym żadnych równoważących to zalet (jeden bajt więcej przesłany w szybkiej transmisji zwiększa prędkość wymiany danych o niecałe 8 promili).
 ===Rozszerzone adresowanie sektorów (KMK/JŻ IDE)===
 [[DracOS]] (odmiana [[XL OS]] przygotowana dla procesora [[65C816]]) zawiera rozszerzenie SIO pozwalające na transfery danych bezpośrednio do i z dodatkowej pamięci adresowalnej liniowo (tj. znajdującej się pod adresami wyższymi niż $FFFF) oraz 32-bitowe adresowanie sektorów.
-====Blok DCB====
-Block DCB w tej wersji systemu jest rozszerzony do 16 bajtów i wygląda następująco:
-<table border=1 cellpadding=5>
-<tr><td>Adres</td><td>Etykieta</td><td>Wielkość</td><td>Znaczenie</td></tr>
-<tr><td>$0300</td><td>DDEVIC</td><td>Bajt</td><td>Identyfikator urządzenia (zob. niżej).</td></tr>
-<tr><td>$0301</td><td>DUNIT</td><td>Bajt</td><td>Numer urządzenia; w przypadku stacji dysków numer napędu.</td></tr>
-<tr><td>$0302</td><td>DCMND</td><td>Bajt</td><td>Komenda dla urządzenia.</td></tr>
-<tr><td>$0303</td><td>DSTATS</td><td>Bajt</td><td>Przed wywołaniem SIO należy ustawić tu rodzaj operacji ($40 odczyt, $80 zapis). Po powrocie z systemu znajduje się tu status operacji ([[kody błędów|kod błędu]]).</td></tr>
-<tr><td>$0304</td><td>DBUFA</td><td>Dwa bajty</td><td>Adres bufora.</td></tr>
-<tr><td>$0306</td><td>DTIMLO</td><td>Bajt</td><td>Czas oczekiwania - w sekundach - na pozytywną odpowiedź urządzenia.</td></tr>
-<tr><td>$0307</td><td>DUNUSE</td><td>Bajt</td><td>Bajt nieużywany, zarezerwowany do przyszłych zastosowań.</td></tr>
-<tr><td>$0308</td><td>DBYT</td><td>Dwa bajty</td><td>Wielkość bufora; musi być zgodna z wielkością transmitowanego bloku danych.</td></tr>
-<tr><td>$030A</td><td>DAUX1</td><td>Bajt</td><td>Pierwszy bajt pomocniczy. W operacjach dyskowych młodszy bajt numeru sektora.</td></tr>
-<tr><td>$030B</td><td>DAUX2</td><td>Bajt</td><td>Drugi bajt pomocniczy. W operacjach dyskowych starszy bajt numeru sektora.</td></tr>
-<tr><td>$030C</td><td>DAUX3</td><td>Bajt</td><td>Trzeci bajt pomocniczy. Młodszy bajt starszego słowa 32-bitowego numeru sektora.</td></tr>
-<tr><td>$030D</td><td>DAUX4</td><td>Bajt</td><td>Czwarty bajt pomocniczy. Starszy bajt starszego słowa 32-bitowego numeru sektora.</td></tr>
-<tr><td>$030E</td><td>DBFX1</td><td>Bajt</td><td>Najstarszy bajt adresu bufora.</td></tr>
-<tr><td>$030F</td><td>DBFX2</td><td>Bajt</td><td>Bajt zarezerwowany.</td></tr>
-</table>
-====Sposób użycia====
-Dla utrzymania zgodności z dotychczasowym oprogramowaniem, a już zwłaszcza z dotychczasowymi sterownikami urządzeń podłączanych do szyny równoległej, wpisanie pod $000304/5/E 24-bitowego adresu nie da pożądanego wyniku; jeśliby bowiem urządzenie brało pod uwagę tylko 16 najmłodszych bitów adresu ignorując najstarszy bajt wpisany pod $00030E, wtedy - przy odczycie - dane zostałyby umieszczone nie tam, gdzie trzeba. Musi więc istnieć mechanizm, który zapobiega tego typu nieporozumieniom.
-W tym celu SIO definiuje trzy nowe urządzenia wirtualne, o kodach jak następuje:
-* $B1 (= $31 + $80) - stacja dysków
-* $C0 (= $40 + $80) - drukarka
-* $D0 (= $50 + $80) - RS-232C
-Wywołanie urządzenia z takim kodem w DDEVIC powiadamia sterownik SIO, że adres bufora w DCB jest 24-bitowy i że najstarszy bajt adresu jest pod $00030E (w przeciwnym wypadku SIO zakłada, że najstarszy bajt adresu to 0); oraz że numer sektora jest 32-bitowy i jest umieszczony w DAUX1-DAUX4 ('''UWAGA: w przypadku szeregowych stacji dysków, [[SIO2IDE]], [[SIO2PC]] itp. dwa najstarsze bajty tego numeru są ignorowane''', ale powinny być wyzerowane dla kompatybilności). Poza tym działanie urządzeń wirtualnych jest identyczne, jak tradycyjnych (odpowiednio $31, $40 i $50), a kod urządzenia jest przed wysłaniem na port szeregowy przekładany na kod rzeczywisty.
-Przyjmując komendę do wykonania SIO w żaden sposób nie sprawdza, czy dodatkowa pamięć w ogóle istnieje - zakłada się, że program sam stwierdzi jej istnienie (choćby za pomocą funkcji alokacji pamięci) przed próbą odczytu do niej danych.
 ==Zobacz też==
 * [http://www.atariarchives.org/dere/ De Re Atari]
+* [[Obsługa protokołu SIO przez urządzenie peryferyjne]]
 ==Bibliografia==
-* ''Atari Home Computer System: Serial Input Output Interface, User's Handbook''
+* ''[http://ftp.pigwa.net/stuff/collections/nir_dary_cds/Tech%2520Info/SIOSPECS.PDF Atari Home Computer System: Serial Input Output Interface, User's Handbook]''
-* Harry B. Stewart, ''Z800/Sweet 16 Operating System, External Reference Specification''
+* Harry B. Stewart, ''[http://www.atarimuseum.com/ahs_archives/archives/pdf/computers/8bits/1200XL/sweet-16_OS.pdf Z800/Sweet 16 Operating System, External Reference Specification]''
 [[Kategoria:Menu Główne]]
 [[Kategoria:Programowanie Atari 8-bit]]

Adres	Etykieta	Wielkość	Znaczenie
$0300	DDEVIC	Bajt	Identyfikator urządzenia (zob. niżej).
$0301	DUNIT	Bajt	Numer urządzenia; w przypadku stacji dysków numer napędu.
$0302	DCMND	Bajt	Komenda dla urządzenia.
$0303	DSTATS	Bajt	Przed wywołaniem SIO należy ustawić tu rodzaj operacji ($40 odczyt, $80 zapis, $C0 zapis i odczyt, $00 brak transferu danych). Po powrocie z systemu znajduje się tu status operacji (kod błędu).
$0304	DBUFA	Dwa bajty	Adres bufora. Przy operacji zapisu i odczytu jednocześnie (DSTATS = $C0) bufor na odczytywane dane znajduje się w tym samym miejscu, co bufor danch przeznaczonych do zapisu.
$0306	DTIMLO	Bajt	Czas oczekiwania na pozytywną odpowiedź urządzenia, tzw. timeout. Oblicza się to jak następuje: wartość DTIMLO mnożona jest przez 64, w wyniku czego otrzymujemy liczbę "ramek" VBL do odczekania. Zwiększenie DTIMLO o jeden powoduje wydłużenie czasu oczekiwania o 1,28 sek. w systemie PAL i o 1,067 sek. w systemie NTSC. Wartość "0" oznacza 256 jednostek. Typowo ustawia się tu wartość z zakresu od $06 do $08 (zależnie od kaprysu programisty) dla wszystkich operacji oprócz formatowania. Właściwą wartość timeout dla formatowania urządzenie przesyła w bloku statusu, w odpowiedzi na komendę READ STATUS ("S", zob. niżej).
$0307	DUNUSE	Bajt	Bajt nieużywany, zarezerwowany do przyszłych zastosowań.
$0308	DBYT	Dwa bajty	Wielkość bufora; musi być zgodna z wielkością transmitowanego bloku danych. Zero oznacza 64 kilobajty.
$030A	DAUX1	Bajt	Pierwszy bajt pomocniczy. W operacjach dyskowych młodszy bajt numeru sektora.
$030B	DAUX2	Bajt	Drugi bajt pomocniczy. W operacjach dyskowych starszy bajt numeru sektora.

DDEVIC	CDEVIC	Opis
$31	$31-$3F	dyskowa pamięć masowa (stacja dysków, twardy dysk)
$40	$40-$43	drukarka
$4F	$4F	bus master (moduł 1090)
$50	$50-$53	port szeregowy RS-232C
$60	$60	magnetofon kasetowy

Bajt	Znaczenie
0	bit 0 = 1 - wydana ostatnio komenda nie została rozpoznana bit 1 = 1 - przesłany ostatnio blok danych był błędny (błąd sumy kontrolnej) bit 2 = 1 - ostatnia operacja nie powiodła się (np. próbowano odczytać wadliwy sektor) bit 3 = 1 - dyskietka jest zabezpieczona przed zapisem bit 4 = 1 - kręci się silnik obracający dyskietkę bit 5 = 1 - sektory 256-bajtowe (128-bajtowe w przeciwnym wypadku) bit 6 = 0 - zarezerwowany bit 7 = 1 - praca w średniej gęstości W przypadku interfejsu KMK/JŻ IDE znaczenie mają tylko bity 3 i 5, reszta jest zawsze wyzerowana.
1	Kopia rejestru statusu kontrolera WD 1772 (lub kompatybilnego), wszystkie bity są poddane inwersji. bit 0 = 1 - BUSY bit 1 = 1 - DRQ (Data Request) bit 2 = 1 - Track 0 not found bit 3 = 1 - CRC error bit 4 = 1 - Record not found bit 5 = 1 - Seek complete bit 6 = 1 - Write protected bit 7 = 1 - Not ready Interfejs IDE KMK/JŻ zwraca zamiast tego zawartość rejestru ERROR kontrolera IDE: bit 0 = 1 - Data Address Mark not found bit 1 = 1 - Track 0 not found bit 2 = 1 - Aborted command bit 3, zarezerwowany bit 4 = 1 - ID not found bit 5, zarezerwowany bit 6 = 1 - ECC error bit 7 = 1 - Bad sector Podobnie jak powyżej wszystkie bity są poddane inwersji (EOR #$FF).
2	Maksymalny czas oczekiwania na wykonanie komendy (timeout) przewidziany dla operacji dyskowej. Najdłużej trwa formatowanie, zalecaną wartością jest 240.
3	Nie używany.

Bajt	Opis
0	Liczba ścieżek na dyskietce; w praktyce dla stacji dysków spotyka się wartości najczęściej 40 lub 80, rzadziej 35 lub 77. Partycje twardego dysku zwracają 1.
1	Szybkość przesuwu głowicy ze ścieżki na ścieżkę: 0 - 30 ms 1 - 20 ms 2 - 12 ms 3 - 6 ms W praktyce stacje przeważnie ignorują przesłaną wartość. W przypadku twardego dysku jest ona bez znaczenia (kontroler KMK/JŻ zwraca w tym bajcie numer wersji wewnętrznego oprogramowania)
2	STARSZY bajt liczby sektorów na ścieżce.
3	MŁODSZY bajt liczby sektorów na ścieżce.
4	Liczba aktywnych stron dyskietki zmniejszona o 1 albo najstarszy bajt liczby sektorów partycji twardego dysku (patrz niżej).
5	bit 0 - zarezerwowany bit 1 = 1, dyskietka ośmiocalowa; 5,25 cala w przeciwnym wypadku bit 2 = 1, gęstość MFM, FM w przeciwnym wypadku bit 3 = 1, dysk nie ma "stron", a zamiast liczby stron jest podany najstarszy bajt całkowitej liczby sektorów dysku (partycji twardego dysku) Pozostałe bity są zarezerwowane i powinny być wyzerowane.
6	STARSZY bajt wielkości sektora (w bajtach)
7	MŁODSZY bajt wielkości sektora (w bajtach)
8	Niewykorzystany, zapisuje się - i przeważnie odczytuje - jako $FF. W oryginalnych stacjach PERCOM bajt ten sygnalizował stan niektórych funkcji kontrolera stacji i służył do ich wybierania: bit 0 = 1, sektory fizyczne na ścieżce numerowane są od 0, a nie od 1. bit 1 = 1, sektory fizyczne 1,2,3 mają pełne rozmiary. bit 2, zarezerwowany bit 3, zarezerwowany bit 4, zarezerwowany bit 5, zarezerwowany bit 6 = 0, napęd stacji jest odłączony (wyjęty). bit 7 = 1, napęd 80-ścieżkowy pracuje w trybie 40-ścieżkowym. W praktyce większość stacji nie ustawia tych bitów zgodnie z powyższym opisem.
9	Niewykorzystane, na ogół 0.
10	Niewykorzystane, na ogół 0.
11	Niewykorzystane, na ogół 0.

DDEVIC	CDEVIC	Opis
$20	$20	IDE Plus, SIDE
$45	$45	Smart Device ( APE Time i URL Submit)
$5A	$5A	ATR 8000
$61	$61	AtariSIO, DOS2DOS
$70	$70	Atari ASPI (zob. ASPI)
$71-$74	$71-$74	SDrive
$71	$70	SIO2USB [1]
$73	$72-$75	Sio2SD

SIO

From Atariki

Aktualna wersja

Spis treści

Sposób użycia

Struktura DCB

Wykaz urządzeń

Wykazy komend

Blok statusu

Stacja dysków

Drukarka

RS-232 (Atari 850)

Magnetofon kasetowy

Blok PERCOM

Protokół transmisji

Połączenia równoległe

Połączenia szeregowe

Opis przebiegu komunikacji

Schemat wymiany danych

Tylko komenda

Odczyt

Zapis

Zapis i odczyt

Magnetofon

Rozszerzenia SIO

Systemy turbo do stacji dysków

Rozszerzone adresowanie sektorów (KMK/JŻ IDE)

Rozszerzone adresowanie pamięci (65C816)

Zobacz też

Bibliografia

Views

Personal tools

Navigation

Szukaj

Toolbox